دستیابی به توسعه اقتصادی از جمله اهدافی است که در دنیای امروز به شدت توسط تمامی کشور‏ها دنبال می‏شود. خوشه های صنعتی و کسب وکارهای کوچک و متوسط درون این خوشه ها نیز با توجه به میزان اشتغال و نقش اساسی در اقتصاد هر کشور، یکی از مهمترین فاکتورها برای توسعه اقتصادی کشورها به حساب می آیند. اما برای بهبود وضعیت خوشه ها ابتدا باید شناخت مناسبی از وضعیت این خوشه ها و کسب وکارهای درون خوشه ها پیدا کرد. هدف از این مطالعه ارائه یک روش کاربردی برای شناسایی وضعیت خوشه از طریق ارزیابی کارایی بنگاه های کوچک و متوسط درون خوشه می باشد. برای این منظور خوشه صنعت کفش مشهد با حدود 60 بنگاه فعال ، به عنوان یکی از قطب های تولید کفش کشور به عنوان نمونه اولیه انتخاب شد و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه طی سال مالی 91 جمع آوری گردید. در این پژوهش ابتدا با استفاده از آنالیز زنجیره ارزش معیارهای ورودی و خروجی تعریف شد و سپس کارایی عملکرد بنگاه ها از طریق روش ترکیبی فرایند تحلیل پوششی داده و فرایند تحلیل سلسله مراتبی مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده مشخص شده که حلقه تولید در زنجیره ارزش کفش بیشترین تاثیر را در کارایی و یا عدم کارایی یک بنگاه دارد از این رو به نظر می رسد سیاست گذاری ها می-بایست در جهت بهبود وضعیت این حلقه در خوشه تحت بررسی صورت گیرد.