نام پژوهشگر: فروزان دهباشی‌شریف

بررسی ارزش های انتخاب های واژگانی در ترجمه متون دو سویه: بررسی موردی کتاب ماجرای عجیب سگی در شب (بر اساس تحلیل گفتمان انتقادی)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده زبانهای خارجی 1393
  آیدا روستای آبکنار   معصومه ارجمندی

پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقایسه ای و پیکره بنیاد است که قصد دارد به بررسی ارزش هایی بپردازد که مترجم ایرانی کتاب «ماجرای عجیب سگی در شب» در انتخاب معادل های واژگانی به کار برده و همچنین به مقایسه این ارزش ها با ارزش های موجود در متن مبدا بنابر تحلیل گفتمان انتقادی (cda) می پردازد. به این منظور، کتاب «ماجرای عجیب سگی در شب» و ترجمه فارسی آن به عنوان پیکره این پژوهش انتخاب شدند. تعداد 100 واژه به صورت تصادفی انتخاب شده و بر اساس مدل تحلیلی فیرکلاف مورد مقایسه قرار گرفتند. سه مرحله cda که توسط فیرکلاف (1989) معرفی شده اند به کار گرفته شدند. این سه مرحله عبارت اند از توصیف، تفسیر و تبیین متن. بر اساس این رویکرد فیرکلاف بین سه نوع ارزش مختلفی که ویژگی های صوری متن دارا هستند تمایز قائل می شود (ارزش تجربی، ارزش رابطه ای، ارزش بیانی). نتایج این پژوهش نشان دهنده تفاوت ارزش های موجود در متن مبدا و متن مقصد است و آشکار می سازد که در متن مبدا واژگان انتخاب شده کم و بیش به طور یکسانی دارای ارزش های تجربی و رابطه ای هستند (به ترتیب 44 و 47 درصد) و تنها بخش اندکی از واژگان از ارزش بیانی برخوردارند (10 درصد). لازم به ذکر است که در بسیاری از واژگان بیش از یک ارزش وجود دارد و به همین دلیل هم پوشانی حاکم است. از طرف دیگر در متن مقصد 77% درصد واژگان دارای ارزش تجربی% 56 درصد دارای ارزش رابطه ای و 13 درصد دارای ارزش بیانی بوده اند. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت که مترجم از ارزش تجربی بیش از سایر ارزش ها استفاده کرده در حالی که نویسنده ارزش های تجربی و رابطه ای را به یک میزان به کار برده است. ارزش بیانی هم در متن مبدا و هم در متن مقصد کم ترین مورد استفاده را داشته است