تنش خشکی یکی از عوامل اصلی کاهش تولید گیاهان زراعی است و مطالعه صفات فیزیولوژیکی مرتبط با تحمل خشکی و تعیین عملکرد در این شرایط می تواند به شناخت راهکارهایی برای افزایش عملکرد گیاهان زراعی در شرایط تنش خشکی و گزینش ارقام کمک کند. به همین منظور اثرات تنش خشکی بعد از گرده افشانی بر خصوصیات فیزیولوژیکی موثر بر عملکرد دانه و صفات مرتبط با تحمل خشکی از جمله فعالیت آنتی اکسیدانت های آنزیمی و غیر آنزیمی در 12 لاین و رقم گندم در طی سالهای زراعی 90-1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه مورد بررسی قرار گرفت. اعمال تنش خشکی پس از گرده افشانی در طی دو سال اجرای آزمایش باعث کاهش میزان فتوسنتز، محتوای کلروفیل، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، عملکرد و اجزای عملکرد دانه شد. واکنش رقم ها در شرایط تنش خشکی با یکدیگر متفاوت بود، به طوری که کمترین و بیشترین عملکرد دانه در طی دو سال اجرای آزمایش در شرایط تنش به ترتیب مربوط به لاین tevees//crow/vees و رقم ohadi بود. در بین اجزای عملکرد، تنش خشکی پس از گرده افشانی، بیشترین تاثیر را روی وزن هزار دانه داشت که علت آن شاید محدودیت منبع در تامین مواد فتوسنتزی و کاهش قدرت مخزن در جذب و ذخیره مواد فتوسنتزی بوده است. با قطع آبیاری و افزایش شدت تنش خشکی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت و آنتی اکسیدانت های غیر آنزیمی و همچنین محتوای مالون دی آلدئید در برگ پرچم افزایش یافت. در شرایط تنش خشکی رقم ohadi بیشترین و لاین های tevees//crow/vees و sara-bw-f6-o6-85-86-29-1 کمترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانت های آنزیمی و غیر آنزیمی را در هر دو سال اجرای آزمایش به خود اختصاص دادند. بالا بودن فعالیت آنتی اکسیدانت های آنزیمی و غیر آنزیمی در رقم ohadiبا پایین بودن میزان تولید مالون دی آلدئید در این رقم همراه بود و در لاین های tevees//crow/vees و sara-bw-f6-o6-85-86-29-1این حالت برعکس بود. عامل محرک افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت و آنتی اکسیدانت های غیر آنزیمی در شرایط تنش خشکی افزایش گونه های فعال اکسیژن می باشد. افزایش فعالیت های آنتی اکسیدانت های آنزیمی و غیر آنزیمی در شرایط تنش خشکی به نظر می رسد تاثیر چندانی بر عملکرد نداشته است و افزایش فعالیت این آنتی اکسیدانت ها تنها توانسته با تاخیر پیری برگ ها و حفظ توان فتوسنتزی گیاه، باعث حفظ قدرت منبع و بهبود عملکرد در شرایط تنش شود و شاید یکی از دلایل بالا بودن عملکرد رقم ohadiدر شرایط تنش، همین مسئله بوده است. کلمات کلیدی: آنتی اکسیدانت های آنزیمی و غیر آنزیمی، تنش خشکی، عملکرد دانه، گندم

میوه زیتون به سبب دارا بودن خواص غذایی، بهداشتی و دارویی مفید از دیرباز توجه بشر بوده و روغن آن یکی از بهترین روغن های نباتی شناخته شده است . عمر طولانی و قدرت زیست این درخت در اراضی سنگلاخی و شیب دار، همچنین کیفیت و کمیت بالای روغن آن، موجب شده که افزایش سطح زیر کشت زیتون، برای جبران بخشی از کمبود روغن های نباتی در ایران، در راش برنامه های وزارت کشاورزی قرار گیرد. باوجودیکه ایران احتمالا یکی از خاستگاههای اولیه زیتون به شمار می رود ولی توده های بومی آن هنوز شناخته نشده اند. تاکنون شناسایی ارقام زیتون براساس صفات ظاهری جز در چند رقم محدود، بطور کامل صورت نگرفته است . از طرفی شناسایی ارقام براساس صفات ظاهری از جمله شکل و اندازه برگ و میوه به علت وجود تنوع زیاد و نیاز به صرف مدت زمان طولانی امری دشوار به نظر می رسد، در این تحقیق سعی گردیده از نشانگرهای مولکولی که امروزه در تمامی عرصه های علوم کاربرد وسیعی یافته اند بعنوان یک ابزار تحقیقاتی سریع و مطمئن برای شناسایی ارقام زیتون استفاده شود.بدین منطور نمونه های برگ و دانه گرده ارقام زیتون از گرگان جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. استخراج پروتئین از دانه های گرده، با استفاده از سه نوع بافر استخراج انجام شد و بهترین وضوح طیف نواری را، بافر استخراج تریس - کلراید 0/1 مولار با ph8 حاوی گلسیرول 10 درصد نشان داد. برای استخراج پروتئین از برگ زیتون بدلیل وجود فرآورده های ثانویه مانند پلی فنل ها و چربیها و ... که مانع از انجام یک استخراج خوب می شوند، ترکیبات مختلفی بکار برده شد و بهترین نتایج از بافر استخراج 0/1 مولار تریس - کلراید با ph7/6 حاوی 2/5 درصد مرکاپتواتانول، 3 درصد پلی اتیلن گلیکول، 1 درصد سرم آلبومین، 5 میلی مولار متابی سولفیت سدیم، 7 درصد ساکارز و 1 درصد pvp40 بدست آمد. مقایسه طیف نوربندی پروتئین های محلول برگ و دانه گرده نشان داد که پروتئین های دانه گرده از ثبات و وضوح بهتری برخوردار بودند. پروتئین های استخراج شده از برگ به سبب دشواری استخراج و وجود پلی فنل ها دارای ثبات کمتر بوده و در رنگ آمیزی باکوماسی بلو وضوح نواربندی کمی داشتند. در بررسی آنزیم ها، 7 سیستم آنزیمی بررسی شدند که از بین آنها سه آنزیم est و mdh و adh دارای چند شکلی بودند. آنزیم های px و acp هیچگونه فعالیتی را نشان ندادند و آنزیم های cat و sod اگر چه فعال بودند ولی چند شکلی را نشان ندادند. تجزیه کلاستر بطور جداگانه برای پروتئین های محلول و آنزیم های est و mdh انجام گرفت . نتایج نشان داد که بین رقم زرد (شاهد) و رقم g2 خویشاوندی نزدیک وجود دارد. بررسی مشخصات ظاهری نشان می دهد که بین این دو رقم شباهت ظاهری نیز وجود دارد. رقم h2 نسبت به سایر ارقام با این گروه تشابه بیشتری داشت . ارقام m1 و m2 در گروه دوم و ارقام h3 و i2 در گروه سوم نیز گرفتند.