نام پژوهشگر: محمد ولی‌پور

نقش آمریکا در سیاست های دفاعی امنیتی اروپا پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  محمد ولی پور   طاهره ابراهیمی فر

پایان جنگ سرد و فروپاشی نظام دوقطبی معادلات امنیتی در صحنه بین المللی را بر هم زد. مسئله نقش ناتو در محیط امنیتی جدید که عاری از خطر شوروی کمونیستی شده بود، به یکی از بحث انگیزترین مباحث این دوران تبدیل شد. با فروپاشی نظام دوقطبی گرایش به سمت ایجاد یک همکاری نظامی مشترک امنیتی از سوی اروپا هویدا گشت که در این بین نقش کشورهای بزرگ اروپایی چون انگلیس، آلمان و فرانسه حائز اهمیت می باشد. بعد از جنگ سرد ارتقای همگرایی امنیتی و دفاعی اروپا و تکوین یک سیاست مستقل امنیتی و دفاعی برای اروپائیان از اهمیت زیادی برخوردار شد و همواره بر نقش اتحادیه اروپا به عنوان یک بازیگر سیاسی و نظامی که قادر به تاثیرگذاری بر امور جهانی باشد، تاکید به عمل آمده و برهمین اساس این بحث مطرح شد که اتحادیه اروپا باید از ابزار امنیتی و دفاعی مستقل برخوردار باشد.اتحادیه اروپایی برغم ضعف های ساختاری و عملیاتی خود در ایجاد یک ارتش واحد اروپایی، در عین حال می تواند بصورت چالشی برای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ناتو و آمریکا ظاهر شود. آمریکا به هر نحوی تلاش دارد که نفوذ خود در اروپا را که بر اساس ناتو پی ریزی شده و تاکنون نیز ادامه داشته از دست ندهد. هدف اروپا از نیروی نظامی به دست آوردن موقعیت برتر در نظام بین الملل و بالا بردن نفوذ خود در تعاملات بین المللی در کنار ناتو و آمریکا است. «سیاست امنیتی و دفاعی اروپا» و نقش آمریکا پس از فروپاشی اتحاد شوروی در قاره اروپا موضوع اصلی این نوشتار خواهد بود. تحقیق فوق عمدتا از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان سیستم دوقطبی که تقریبا همزمان با تصویب پیمان ماستریخت می باشد تا زمان حاضر را مورد بحث و بررسی قرار می دهد. آمریکا سیاست دفاعی امنیتی اروپا را تنها تا جایی تحمل می کند که به عنوان رقیب و تهدید هژمونی آمریکا در نیاید. آمریکا با آگاهی از ریشه تفوق طلبی اروپا و با توجه به قدرت روبه افزایش آن نمی خواهد شاهد ساختار امنیتی- دفاعی مستقل با هویت کاملاً اروپایی باشد و فقط مقداری از آزادی عمل اروپا آن هم تحت کنترل ناتو را می پذیرد. آمریکا معتقد است شکل گیری نیروی مستقل اروپایی، ناتو را به عنوان سازمان اصلی دفاع اروپا تضعیف می کند و این کشور هم نقش خود را در اروپا از دست می دهد. در نتیجه آمریکا سیاست دفاعی- امنیتی و روابط اروپایی را از چشم انداز ناتو مورد ارزیابی قرار می دهد.در این تحقیق تلاش شده است مسائل کلیدی و عمده ای که امروزه در فضای سیاسی، دفاعی و امنیتی اروپا وجود دارد مورد بحث و ارزیابی دقیق قرار گیرد. فرضیه اصلی این تحقیق این موضوع را مورد بررسی قرار می دهد که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، آمریکا مایل است اروپاییان تحت مدیریت این کشور سهم بیشتری در سیاستهای امنیتی و دفاعی اروپا برعهده گیرند. سوال اصلی در این تحقیق این است که نقش آمریکا در سیاست های دفاعی امنیتی اروپا پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی چیست؟