نام پژوهشگر: امین وطندوست
محمدرضا بابایی محمدرضا دماوندیان
درختان جنگلی در مازندران یکی از مهمترین درختان تجاری و صنعتی به حساب می آیند. در سال های اخیر پروانه برگخوار ennomus quercinaria از خانوادهgeometridae در عرصه های جنگلی بخصوص در نقاط مرکزی مازندران خسارت زیادی وارد می نماید. کاربرد ترکیبات بیولوژیک نظیر bacillus thuringiensis به جای استفاده از روش های شیمیایی در مناطق جنگلی به عنوان مبارزه سالم و کم خطر برای محیط زیست و دشمنان طبیعی ضروری و با اهمیت است. این تحقیق با هدف زیست سنجی دزهای مختلف b.t بر روی لاروهای سن 1و2 آفت مذکور در شرایط آزمایشگاهی و صحرایی انجام گرفت. در شرایط آزمایشگاهی از باکتری b.thuringiensis (فرآورده داخلی بایولپ) با غلظت های 1،2،3،4،5،6و5/0 قسمت در میلیون وآب خالص بعنوان تیمار انتخاب گردید. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار برای لاروهای سن اول و دوم بطور جداگانه انجام شد. زیست سنجی در انکوباتور و در دمای1 ±26درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 5±60 درصد و 12 ساعت روشنایی مورد بررسی قرار گرفت. در شرایط مزرعه دزهای موثر 1،2و 3 قسمت در میلیون آب خالص بر روی 12 اصله نهال 2ساله انجیلی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار انجام شد. در شرایط طبیعی جنگلی، دز 2 در هزار روی 5 اصله درخت انجیلی مورد امتحان قرار گرفت. آمار برداری از لاروها در فاصله 3، 6، 9، و12 روز بعد از تیمار انجام گرفت. از پروبیت و برنامهp/proban و نرم افزارspss برای محاسبه lc50، lc90و آنالیز داده ها استفاده شد. درصد مرگ و میر در تیمارهای مختلف از غلظت بالا به پایین برای سن اول لاروی به ترتیب 55/95، 100،100، 36/92 ، 04/81، 03/55، 58/45 و برای سن دوم 02/86، 16/93،100،100، 100، 55/94، 48/87 و در شرایط مزرعه76/42 ،91/62 و26/19 محاسبه گردید. در شرایط آزمایشگاهی، مزرعه و محیط جنگلی بین تیمارها در سطح 05/0درصد و 01/0درصد اختلاف معنی دار وجود داشت میزان مرگ و میر در غلظت های مختلف در سن دوم لاروی بیشتر از سن اول لاروی بوده است. lc50 وlc90 باکتریb.t برای لاروهای سن اول و دوم به ترتیب 214، 433 و 6 ، 190 میلی لیتر در 100 لیتر آب برآورد گردید. مناسب ترین محدوده غلظت b.t جهت کنترل لاروهای سن اول و دوم بترتیب بین 336 ،704 و 151 ،264 میلی لیتر در100 لیتر آب محاسبه شد.