در میان اسناد حمل، بارنامه دریایی به واسطه کاربرد گسترده در امور تجاری و قابلیت های وسیع خود از اهمیت ویژه‏ای برخوردار شده است، لذا با استناد به قانون دریایی ایران به عنوان قانون خاص حاکم بر موضوع و نیز سایر قوانین و مقررات موجود و همچنین نظر حقوق‏دانان داخلی و خارجی، پیرامون ماهیت این سند به تحلیل و بررسی خواهیم پرداخت. بارنامه دریایی به رغم داشتن شباهت با چک، حواله و قبض انبار، دارای ماهیت تجاری مختص به خود بوده و به عنوان یک سند تجاری مستقل محسوب می‏شود. وجود چنین ماهیتی ناشی از وجود خصوصیات و قابلیت‏های تجاری این سند و به ویژه قابلیت ظهرنویسی آن می‏باشد. بارنامه دریایی علاوه بر اینکه رسید دریافت کالا می‏باشد، به عنوان سند تصرف کالا و دلیل مالکیت آن نیز محسوب می‏شود. بارنامه دریایی همچنین اماره انعقاد قرارداد حمل‏و‏نقل می‏باشد. از طرف دیگر، پیرامون اثر اثباتی این سند باید گفت که بارنامه دریایی نه تنها نسبت به صادرکننده آن و طرفین قرارداد موثر می‏باشد بلکه نسبت به اشخاص ثالثی که در روند ایجاد این سند دخالتی نداشته‏اند نیز قابل استناد است، اما میزان این اثرگذاری متفاوت می‏باشد. یکی از آثار حقوقی ناشی از تلقی نمودن بارنامه دریایی به عنوان سند مالکیت کالا، قابلیت انتقال آن از طریق ظهرنویسی است که منجر به ارزش آن در اعتبارات اسنادی نیز می‏گردد.