نام پژوهشگر: جلال محمدی‌تبار

ارزیابی و مکان یابی فضای سبز شهری با تاکید بر اصول توسعه پایدار (نمونه موردی منطقه 9 شهرداری مشهد)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1392
  جلال محمدی تبار   امیدعلی خوارزمی

ایجاد پارک های شهری به عنوان مکان حضور اجتماعی مردم یکی از اهداف مهم مدیریت شهری امروز می باشد. حد مطلوب برای دسترسی به کاربری ها باعث می شود تا کاربری های محلی مانند پارک های محلی، جایگزین پارک های وسیع و منفرد شوند. در این تحقیق هدف اصلی شناسایی و تدوین معیارهای مکانیابی مناسب پارک های منطقه 9 شهرداری مشهد در سه مقیاس همسایگی، ناحیه ای و محلی با تاکید بر اصول طراحی پایدار و اصول الگوی تخصیص کمینه فاصله می باشد و به دنبال آن اهداف دیگری مانند ارزیابی وضع موجود فضای سبز منطقه و بررسی و تحلیل کمبودها، تعیین سازگاری و عدم سازگاری کاربری فضای سبز با سایر کاربری های موجود و کم کردن و به حداقل رساندن فاصله تمام افراد منطقه 9 جهت برخورداری از پارک ها و فضای سبز مد نظر محقق قرار گرفته است. لذا با استفاده از روش و ابزار گردآوری اطلاعات مبتنی بر بنیادهای نظری اکتشافی به دو صورت اسنادی و میدانی، پس از بررسی کمبودها و تحلیل وضع موجود منطقه، 10 معیار برای بررسی محدوده های مناسب جهت احداث پارک انتخاب شده است. تحقیق حاضر بصورت کمی و کیفی انجام شده است و با استفاده از نرم افزارgis و مصاحبه های تخصصی با کارشناسان انجام گرفته است. در جهت ارزیابی تکمیلی و مشخص نمودن شاخص ها و معیارهای مهم در تعیین مکان پارک ها، مصاحبه های انجام گرفته با 11 تن از کارشناسان که به روش گلوله برفی (snowball sampling) در سه بخش دانشگاه، شهرداری و سازمان پارک ها و فضای سبز نمونه برداری شدند و به روش آنالیز موضوعی (theme analysis) تحلیل شد. سپس با استفاده از نقشه های موجود در طرح های فرادستی جامع و تفصیلی و همچنین برداشت های میدانی به بررسی معیارها و تطبیق آنها با محدوده مطالعاتی پرداخته شده است. تکنیک مورد استفاده، سیستمهای فضایی پشتیبانی چند معیاره sdss است و تجزیه و تحلیل اطلاعات و روی هم اندازی و تطبیق لایه های اطلاعاتی در محیط gis صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد که مهمترین معیار در مکان یابی پارک ها نزدیکی به مراکز ثقل جمیعت می باشد. همچنین حدود 1/32 متر مربع کمبود سرانه فضای سبز در منطقه وجود دارد که با توجه به جمعیت منطقه، سطح مورد نیاز برای این کاربری بایستی معادل 86/4 هکتار باشد که براین اساس نیز 52/8 هکتار کمبود سطح در منطقه برای این کاربری وجود دارد.