چکیده: این پایان نامه پژوهشی درباره ی «بررسی تطبیقی درون مایه و مضامین شعر معروف الرصافی و فرخی یزدی» است از آنجا که بررسی تطبیقی آثار و اشعار شاعران و نویسندگان از اهمیت خاصی برخوردار است، لذا توجه بدانها وظیفه ی همه فرهنگ دوستان وپژوهشگران است. اشعار معروف رصافی یکی از این آثار است تا حدود زیادی از تحقیق و تفحص به صورت تطبیقی با اشعار شاعران دیگر از جمله فرخی یزدی به دور مانده و کمتر شناسانده شده است. از این رو این جانب ، برای اینکه کار مفیدی کرده باشم، موضوع پایان نامه خود را بررسی تطبیقی اشعار این دو شاعر قرار دادم. این پایان نامه شامل، سه بخش است. فصل اول: کلیات پژوهش فصل دوم: زندگی و شرح حال فرخی یزدی و معروف رصافی فصل سوم: بررسی تطبیقی مضامین و درون مایه شعر فرخی یزدی و معروف رصافی در این مجموعه روی هم رفته از دو منبع اصلی و چهل و پنج منبع فرعی استفاده شده است. و مجموعاً 187 صفحه را در بر گرفته است؛ تا که قبول افتد و چه درنظر آید.

در شعر مقاومت معاصرعربی وفارسی با بکار گیری سیمای شخصیت امام حسین(ع) به عنوان سنبل و نماد مقاومت به وضوح دیده می شود. شاعران عربی و فارسی در بکار گیری شخصیت امام حسین(ع) در اصل آزادگی و آزادیخواهی و شهادت در راه حق و حقیقت با هم مشترکند. شاعران و ادیبان ایرانی و عربی بیشتر از سایرین به ذکر مناقب والای امام حسین (ع) وتاثیر قیام بزرگ آن حضرت و توصیف و بررسی اوضاع و احوال واقعه ی کربلا پرداخته اند هرچند شاعران عرب در این بین بیشتر به مسایل تاریخی و ذکر نسب، می پردازند و در مقابل موضوعاتی مثل ارتباط قیام امام حسین (ع) به مسایل روز وتاثیر آن بر پیروزی انقلاب اسلامی، ماتم سرایی وبیان حزن واندوه بیشتر از خصوصیات شاعران فارسی زبان است.

چکیده: پیوند بسیار کهن ملت های عرب و ایران باعث شده که زبان،فرهنگ و ادبیات عربی و فارسی در تعامل گسترده با یکدیگر قرار گیرند؛ و این تعامل در عرصه های مختلف فرهنگی به ویژه فرهنگ و ادبیات مقاومت نمود یافته است. از آنجا که مطالعه تطبیقی ادبیّات به عنوان دیدگاهی ادبی و نقدی، مرزهای زبانی و فرهنگی ملّت ها را درنوردیده و موجب بررسی پیوندها و تأثیر و تأثر زبانها و ادبیّات ملل مختلف گردیده است، سعی شده است نکاتی جزئی تر از مسائل سیاسی دو ملت عرب و فارس بررسی شود و در معرض داوری قرار گیرد. از این رو پژوهشگر با بررسی و تبیین دو مضمون وطن و آزادی خواهی در اشعار معروف رصافی و ابوالقاسم لاهوتی تلاش دارد که به مقایسه ی تطبیقی این دو شاعر در این دو مضمون بپردازد و نوع پرداختن به این دو مفهوم را در اشعارشان بررسی کند. رصافی و لاهوتی که شاعرانی انقلابی هستند با نگرشی آزادی خواهانه و وطن پرورانه،اشعاری زیبا سروده اند. هر چند مشابهات بسیاری در اشعار و افکار این دو شاعر دیده می شود اما به دلایل متعدد و از جمله تفاوت زبانی و مکانی این دو شاعر اختلافاتی جزئی میان آنها مشاهده می شود. اگر رصافی کم تر به عقاید مردم و نقد اندیشه های آنان می پردازد ، لاهوتی دوست دارد بیشتر عقاید سنتی و حتی مذهبی آنها را هدف تیر اشعارش قرار دهد. در این پژوهش ادبیات تطبیقی، چیستی مفهوم وطن و مفهوم آزادی خواهی، انگیزه های سرایش این مفاهیم و اشتراک و اختلاف در آنها، بر اساس تحلیل محتوا تبیین و تجزیه و تحلیل شده است.