نام پژوهشگر: احمدرضا امینی

بررسی پدیده ی مهاجرت شاعران به هند از اوایل قرن یازدهم تا آخر دوره ی صفویه بر اساس تذکره های این دوره
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  احمدرضا امینی   محمدجواد مهدوی

چکیده از دیرباز مردم ایران به دلایل مختلف و متعدد و البته در زمان های گوناگون مهاجرت هایی به هند داشته اند. از عمده ترین مهاجرت ایرانی ها به این سرزمین، مهاجرت عده ای از شاعران است که از پیش از قرن دهم آغاز می شود و در قرن های یازدهم و دوازدهم نیز همچنان ادامه دارد. بسیاری از این شاعران از اوایل قرن یازدهم تا اواسط قرن دوازدهم یعنی تا آخر حکومت صفویه در ایران، به هند مهاجرت کرده اند. به دلیل آن که این موضوع در بازه ی زمانی ابتدای قرن ده تا سال 1030 در پایان نامه ی دیگری کار شده است بازه ی زمانی که برای این کار در نظر گرفته شده از 1030 تا 1135 می باشد. اساس کار در این پژوهش بر اطلاعاتی است که تذکره های این دوره در مورد شاعران در قالب ترجمه ی آن ها به دست می دهند. مهاجرت این شاعران به هند در این دوره از طرفی دلایلی متعدد و از طرف دیگر تأثیر و تأثراتی را نیز به همراه داشته است که کشف آن می تواند در تحقیقات ادبی مربوط به این دوره بسیار سودمند باشد. این پایان نامه در سه فصل تنظیم شده است که در فصل اول ابتدا به گروه های مختلف شاعران پیش از مهاجرت از لحاظ تبار و خانواده، دانش و همچنین اعتقاداتشان پرداخته شده و در نتیجه مشخص شده که این موارد در پذیرش مهاجران در سرزمین جدید موثر بوده است. سپس به وضعیت شاعران در هند از نظر شغل شاعران، برخورد هندیان با آن ها، بازگشت به ایران و دلایل آن پرداخته شده و در نتیجه نشان داده شده است که شاعران بیشتر به مشاغل حکومتی اشتغال می ورزیدند و همچنین ذهنیت شاعران همیشه با واقعیت-های هند یکسان نیست. در فصل دوم به علل مهاجرت شاعران به هند در دو بخش علل کششی و علل رانشی پرداخته شده و در نتیجه نشان داده شده است که صِرف علل رانشی به ویژه سخت-گیری ها و تعصبات مذهبی صفویه از علل عمده ی مهاجرت شاعران به هند نیست بلکه دلایلی مثل سیاحت در صدر علت های مهاجرت در این دوره است. در فصل سوم نیز تأثیرگذاری های مهاجران بر هندی ها و تأثیرپذیری های آن ها از هند و هندی ها در دو بخش گسترش زبان و ادب فارسی در هند و داد و ستدهای فرهنگی مهاجران با هندی ها بررسی شده و مشخص شده که مهاجرت بر مهاجران و مهاجرپذیران تأثیراتی داشته است. کلید واژگان: شاعران، مهاجرت، صفویه، هند، تذکره