نام پژوهشگر: ماریه صداقتی مختاری
ماریه صداقتی مختاری محمد رهنما
پرورش انواع آبزیان در راستای تامین پروتئین حیوانی در بسیاری از کشورها از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. در کشور ما نیز در دهه اخیر صنعت آبزی پروری از رشد و توسعه نسبتا مطلوبی برخوردار بوده است. در بسیاری از مناطق ایران ماهی کپور در استخرها پرورش داده می شوند .در منطقه سیستان نیز تعداد زیادی استخر پرورش ماهی کپور وجود دارد. اما منبع اصلی تامین ماهی کپور در سیستان تالاب هامون و چاه نیمه ها می باشد. یکی از انگل های خارجی ماهی کپور انگل لرنه آ می باشد که باعث ایجاد ضایعاتی در ماهی می گردد. در این تحقیق 1000 ماهی کپور صید شده از چاه نیمه ها در طی چهار فصل ( در هر فصل 250 نمونه ) از بازار خریداری شدند و از لحاظ وجود انگل لرنه آ مورد مطالعه قرار گرفتند. ماهی های خریداری شده از لحاظ وزن به سه دسته ی 150 تا200 گرم،200 تا300 گرم،300 تا 400 گرم تقسیم می شوند.تعداد انگل های لرنه آ موجود روی سطح خارجی ماهی شمرده می شود و عضو آلوده یادداشت و همچنین تعداد ضایعات ماکروسکوپی ایجاد شده توسط انگل شمرده می شود و عضو آلوده نیز یادداشت گردید. پس از اندازه گیری وزن ماهی در بازار و خرید ، با استفاده از پنس انگل را از روی بدن ماهی جدا کرده و نقاطی که انگل به ماهی متصل است یادداشت گردید. سپس انگل های هر ماهی در لوله های جداگانه حاوی الکل 70درصد برای نگه داری قرار داده شده و به آزمایشگاه انتقال داده شد. با استفاده از نرم افزار spss نسخه 18 داده های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مجموعا از 1000 نمونه جمع آوری شده در چهار فصل مورد بررسی ، 10.7 درصد ( 107 مورد ) از ماهیان به انگل لرنه آ آلوده بودند که علت آلودگی به نسبت پایین انگل لرنه آ ممکن است به دلیل ساختار فلس های درشت ماهی کپور معمولی باشد. . آزمون کای نشان داد که شیوع آلودگی به انگل لرنه آ در فصول مختلف از نظر آماری متفاوت است ( p?0.001 ) و طبق نتایج به دست آمده بالاترین میزان شیوع به انگل لرنه آ مربوط به فصل بهار با 16.4 درصد و بعد از آن بالاترین شیوع در فصل پاییز با میزان شیوع 14 درصد بوده است. و پایین ترین شیوع در فصل زمستان با میزان 4.8 درصد بوده است. آزمون linear- by linear association chi- square نشان می دهد که از نظر آماری شیوع انگل لرنه آ با وزن ماهی کپور ارتباط دارد ( p= 0.005 ). گروه وزنی 150-200 گرم با میزان 13.7 درصد بالاترین میزان شیوع را به خود اختصاص داده است و بعد از آن بیشترین شیوع را گروه وزنی 300-400 گرم با میزان شیوع 8.3 درصد نشان می دهد و پایین ترین شیوع را ، گروه وزنی 200-300 گرم با شیوع 6.5 درصد داشت. در این مطالعه بیشترین تعداد بر روی پوست ماهی قرار داشت که این مسئله باعث عدم بازار پسندی ماهی می گردد. با توجه به اینکه این انگل می تواند به راحتی تکثیر کند توصیه می گردد از انتقال ماهیان آلوده به استخرهای پرورش دیگر ماهیان خودداری گردد. همچنین توصیه می گردد استخر های آلوده با داروی های ضد انگلی مناسب درمان گردند.