نام پژوهشگر: آرش اسوار

تأثیر دموکراسی بر آلودگی محیط زیست : شواهدی از کشورهای منتخب صادرکننده نفت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده مدیریت و اقتصاد 1394
  آرش اسوار   لطفعلی عاقلی

سوخت های فسیلی منبع اصلی انتشار گازهای آلاینده هوا و گرمایش جهانی می باشند. تشدید آلودگی هوا به وخامت وضعیت محیط زیست می انجامد و مستلزم برنامه ریزی اقتصادی مناسب در جهت حفاظت از حیات طبیعی است. علاوه براین، متغیرهای اقتصادی و سیاسی نیز بر روند آلودگی های زیست محیطی موثر هستند. در این پژوهش با استفاده از داده های سال های 2011-1996، اثرات متغیرهای اقتصادی و سیاسی با تاکید بر دموکراسی در دو گروه از کشورهای منتخب صادرکننده نفت با روش داده های تابلویی ایستا و پویا برآورد شده است. معیار انتخاب کشورها، سهم بالای 10 درصدی صادرات نفت ازکل تولید نفت هر کشور بوده است. متغیروابسته، شاخص آلودگی محیط زیست (میزان انتشار دی اکسید کربن) است و متغیرهای توضیحی عبارتند از: تولید ناخالص داخلی، مصرف انرژی، بهره وری انرژی، جمعیت شهری، شاخص های حق اظهارنظر و پاسخگویی سیاسی و حاکمیت قانون به عنوان شاخص دموکراسی. بر اساس تخمین های رگرسیونی، در تمام مدل ها چه برای کشورهای درحال توسعه و چه برای کشورهای توسعه یافته، رابطه بین تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی با انتشار آلودگی مثبت و رابطه بین بهره وری انرژی و دموکراسی با انتشار آلودگی منفی شده است. در نتیجه، فرضیه اول پژوهش مبنی بر تاثیر مثبت بهبود شاخص دموکراسی بر آلودگی محیط زیست تأیید می-شود یعنی با افزایش دموکراسی، انتشار دی اکسید کربن به عنوان شاخص آلودگی کاهش می یابد. همچنین فرضیه دوم تحقیق مبنی بر تاثیر منفی بهره وری انرژی بر آلودگی محیط زیست نیز تأیید می-شود یعنی با افزایش بهره وری انرژی از میزان انتشار گاز دی اکسید کربن کاسته می شود. به منظور کاهش آلودگی هوا، سیاستهای افزایش بهره وری انرژی شامل طراحی سیستم مدیریت انرژی در ساختمان های بزرگ، توسعه نیروگاه های مبتنی بر انرژی های تجدید پذیر، استفاده از لوازم خانگی انرژی اندوز، اصلاح مصرف سوخت در خودروهای شخصی و حمل و نقل عمومی پیشنهاد می شود. علاوه بر این، سیاست های ارتقاء دموکراسی از جمله اجرای دقیق قانون به ویژه قوانین زیست محیطی، تشکیل و ترویج سازمان های غیردولتی مدافع محیط زیست، افزایش آزادی رسانه ها و مطبوعات جهت پوشش اخبار مخاطرات زیست محیطی، برای کاستن از آلودگی زیست محیطی توصیه می شود.