نام پژوهشگر: ابوالفضل کولی وند
ابوالفضل کولی وند مجتبی یاری
دی آمونیوم فسفات یک کود مورد مصرف در زراعت است که تامین کننده ی فسفر و نیتروژن بوده و در حالت خالص دارای 5/23 درصد فسفر و 2/21 درصد نیتروژن می باشد. در زمان انجام این طرح قیمت یک واحد فسفرِ موجود در دی آمونیوم فسفات، کمتر از نصف قیمت یک واحد فسفر موجود در دی کلسیم فسفات بود. در این پژوهش اثر کود دی آمونیوم فسفات به عنوان مکمل فسفر بر صفات عملکردی، قابلیت هضم خوراک و فراسنجه های خونی بره های نر نژاد مهربان بررسی شد و مکمل دی کلسیم فسفات به عنوان تیمار شاهد انتخاب گردید. تعداد 12 رأس بره ی نر نژاد مهربان با وزن اولیه ی49/3 ± 87/24 کیلوگرم در یک طرح کاملاً تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه با جیره ی حاوی مکمل دی آمونیوم فسفات و گروه دوم با جیره ی حاوی مکمل دی کلسیم فسفات تغذیه شدند. جیره های غذایی بر اساس جداول nrc 2007 نشخوارکنندگان کوچک تنظیم شده و از لحاظ نیتروژن و انرژی، برابر بودند. نسبت بین کلسیم و فسفر در جیره ی غذایی هر دو تیمار مساوی بود. ماده ی خشک مصرفی و افزایش وزن روزانه ی دام ها تحت تیمار دی آمونیوم فسفات نسبت به تیمار شاهد بیشتر بوده و تمایل به معنی داری داشت (15/0>p). غلظت گلوکز، اوره و کلسیم سرم خون بره های پرواری، تحت تاثیر تیمارهای اعمال شده قرار نگرفت، ولی غلظت فسفر و آلکالین فسفاتاز دام های تیمار شده با مکمل دی آمونیوم فسفات به طور معنی داری از تیمار شاهد بیشتر بود (05/0>p). در این آزمایش تفاوت معنی داری بین ضریب تبدیل خوراک دام های دو تیمار مشاهده نشد (05/0<p)، ولی ضریب تبدیل خوراک، در دام های تحت تیمار مکمل دی آمونیوم فسفات از لحاظ عددی پایین تر بود. استفاده از مکمل دی آمونیوم فسفات به جای دی کلسیم فسفات تاثیری بر ضریب قابلیت هضم ماده ی خشک و آلی نداشت (05/0<p)، اگر چه در صفات مذکور، مقادیر مربوط به تیمار دی آمونیوم فسفات از لحاظ عددی، پایین تر بود. از مکمل دی آمونیوم فسفات در تغذیه ی گوسفند پرواری به عنوان مکمل فسفر می توان استفاده نمود ولی استفاده از این مکمل به صورت گسترده تر و در بلندمدت تر، نیاز به تحقیقات وسیع-تری دارد.