نام پژوهشگر: مهسا سروش
مهسا سروش محمدتقی گیلک حکیم آبادی
چکیده تحولات اجتماعی دهه های گذشته در سطح جهانی، نظام های خانواده را با تغییرات، چالش ها، مسائل و نیازهای جدید و متنوعی مواجه کرده و طی همین مدت خانواده به شکلی فزاینده به علل و عوامل متعدد و پیچیده ای در معرض تهدید قرار گرفته است. یک منبع اقتصادی برای کسب درآمد خانواده ها کار است و بیکاری به معنای فقدان چنین منبع ارزشمندی است. بیکاری اثری متناقض بر تصمیم به طلاق افراد دارد. ازدواج درگیر شدن در یک محیط اقتصادی با قیمت های افزایشی است. تورم شرایط کسب و کار خانواده را بدتر می کند و بدین وسیله از طریق کاهش مصرف خانوار و اوقات فراغت باعث کاهش سودمندی ازدواج می شود. انتظار می رود که تأثیرات تورم بر طلاق مداوم باشد، بی ثباتی قیمت ها ممکن است در برنامه ریزی مالی زوج های ازدواج کرده اختلال ایجاد کند که می تواند منجر به افزایش آمار طلاق شود. صنعتی شدن و شهرنشینی تغییرات ساختاری به دنبال خود آورد و نهاد خانواده نیز از این تغییرات تأثیر پذیرفت چرا که این دو عامل نقش مهمی در کاهش باروری و افزایش امید به زندگی داشت و در نتیجه زمینه برای تحصیلات و مشارکت زنان فراهم شد، سن ازدواج و فرزندآوری بالا رفت و به دنبال آن فردگرایی، افزایش توقعات و انتظارات از زندگی زناشویی و افزایش درآمد زنان، تأثیر مهمی در افزایش طلاق داشته است. هدف این پژوهش بررسی عوامل اقتصادی موثر بر طلاق (مطالعه موردی 20 استان منتخب) می باشد. بدین منظور داده های مورد استفاده، ازسایت مرکز آمار ایران و سالنامه آماری ثبت احوال طی سال های 1385تا1390 استخراج شده است. به منظور بررسی تأثیر همزمان متغیرهای مستقل بر طلاق طی سال های 1385تا1390 از روش داده های تابلویی استفاده شده است که از مجموع سه متغیر مستقل و دو متغیر کنترل وارد شده در معادله می توان نتیجه گرفت که: رابطه مستقیم و معنی داری بین متغیر وابسته(طلاق) ومتغیرمستقل(بیکاری مردان و تورم)، متغیر کنترل شده (میزان شهرنشینی) وجود دارد. پس می توان ادعا کرد با افزایش بیکاری مردان و تورم و میزان شهرنشینی طلاق افزایش می یابد. همچنین رابطه ی منفی بین افزایش طلاق با متغیر کنترل شده (بعد خانوار) و متغیر مستقل (اشتغال زنان) طی این دوره مورد بررسی وجود دارد. البته اثر اشتغال زنان بر روی طلاق دو اثر متفاوت است یک قسمت باعث استقلال زن و افزایش طلاق و قسمت دوم کمک به معیشت خانواده و موجب استحکام زندگی می شود برآیند این دو اثر در این تحقیق قسمت دوم را تقویت می کند. واژگان کلیدی: طلاق، بیکاری، تورم، رکود اقتصادی، اشتغال زنان