نام پژوهشگر: آنیا رشیدپور
آنیا رشیدپور محمدرضا شکیبا
مطالعه حاضر به منظور بررسی واکنش هشت رقم لوبیا به سطوح آبیاری در سال زراعی 1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به اجرا در آمد. برای ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد دانه، آزمایش به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آبیاری شامل 1i، 2i و 3i به ترتیب آبیاری بعد از 60، 90 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a در کرت های اصلی و ارقام لوبیا (پاک، شکوفا، گلی، اختر، درخشان، صیاد، صدری و محلی خمین) در کرت های فرعی قرار گرفتند. همچنین آزمایش مربوط به بررسی خصوصیات ریشه بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در لوله های نایلونی استوانه ای در مزرعه اجرا شد. فاکتورهای این آزمایش مشابه تیمارهای طرح کرت های خرد شده اعمال گردید. نتایج نشان داد که تنش کمبود آب باعث کاهش معنی دار تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن صد دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی در واحد سطح گردید. ارقام پاک و گلی به دلیل داشتن تعداد نیام در بوته و تعداد دانه در بوته بیشتر نسبت به سایر ارقام، عملکرد دانه نسبتاً بالایی را تولید نمودند. ارقام درخشان، صیاد و صدری بخاطر کم بودن برخی از اجزای عملکرد دانه، کمترین عملکرد دانه را در واحد سطح به خود اختصاص دادند. شاخص کلروفیل برگ بطور معنی داری تحت تاثیر سطوح آبیاری قرار گرفت و اختلاف بین ارقام زیاد بود که در بین آن ها ارقام پاک، گلی و خمین حداکثر شاخص کلروفیل برگ را در سطح آبیاری 1i داشتند. حجم و وزن خشک ریشه بطور قابل توجهی در اثر کمبود آب کاهش یافتند. همه ارقام بیشترین میزان این صفات را در سطح آبیاری 1i داشتند. ارقام پاک و گلی بیشترین حجم و وزن خشک ریشه را به خود اختصاص دادند و ارقام صیاد و صدری کمترین میانگین این صفات را داشتند. عمق ریشه دوانی بطور معنی داری تحت تاثیر محدودیت آب قرار گرفت و با بیشتر شدن فواصل آبیاری، عمق ریشه دوانی افزایش یافت. اختلافات اصلی در ارقام لوبیا ناشی از تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در بوته، حجم و وزن خشک ریشه بود که صفات مهم و حیاتی در تولید عملکرد اقتصادی لوبیا در مناطق تحت تنش خشکی بشمار می آیند.