رابطه میان مغز و زبان مساله پیچیده ای است که اخیراً تبدیل به یکی از مهمترین موضوعات علمی شده است. یکی از راه های پژوهش در این زمینه بررسی رفتار زبانی بیماران زبان پریش است. هدف از این پژوهش بررسی چند بیمار مبتلا به زبان پریشی بروکا با توجه به دو متغیر سن و جنس است. در این پژوهش اختلالات زبانی 4 بیمار زبان پریش بروکایی به وسیله آزمون زبان پریشی فارسی نیلی پور مورد ارزیابی قرار گرفته و با توجه به داده های جمع آوری شده این نتایج حاصل شد که احتمالاً: 1- بیماران زبان پریش بروکایی در سرعت گفتار، خواندن، نوشتن، گرامر، گفتار خودجوش، نام بردن، و پاسخ دادن به سوالات مشکل دارند. 2- بین میزان ضایعه و درصد اختلال زبانی رابطه وجود دارد. 3- بین منطقه آسیب دیده و نوع اختلال نیز این رابطه دیده می شود. 4- بین میزان آسیب و بازگشت زبان ارتباط وجود دارد. 5- در مورد جنسیت که متغیرهای سن و میزان ضایعه یکسان و یا نزدیک به هم در نظر گرفته شده به نظر می رسد جنس مذکر موفقیت بیشتری نسبت به جنس مونث داشته و بازگشت زبانی بهتری را از خود نشان داده است. در مورد سن نیز به نظر می رسد که سن به اندازه میزان ضایعه مهم نیست و نقش کمرنگ تری در این رابطه دارد.

مطالعه رفتار زبانی بیماران دو یا چند زبانه و مشاهده الگوهای بازگشت متفاوت نشان داده اند که سازمانبندی زبان در مغز این افراد بسیار پیچیده تر از یک زبانه ها و هنوز دارای ابهامات بسیاری است. در این پژوهش، عملکرد زبانی شش بیمار زبان پریش دو، سه یا چهارزبانه مورد بررسی قرار گرفته و اختلالات زبانی بیماران در هر یک از زبانها و الگوهای بازگشت آنها از طریق آزمون زبان پریشی دوزبانه مشخص شده است. با توجه به داده های جمع آوری شده، این نتایج اصلی حاصل شد که احتمالا: 1- همیشه میزان آسیب در تمامی زبانهای فرد چندزبانه یکسان نیست 2-گاهی تمامی زبانهای زبان پریشان چندزبانه با یک الگوی واحد بازگشت نمی کنند، 3-سن، نوع زبانها، میزان تسلط در آنها و میزان تحصیلات ارتباطی با انتخاب الگوی بازگشت ندارند، 4-مکان آسیب مغزی و نوع زبان پریشی در انتخاب نوع الگوی بازگشت دخیل هستند، 5- زبانی که در سن بالاتر فراگرفته می شود نمود زیرقشری تری نسبت به زبان اول دارد، 6- در دوزبانه ها، زبان در نواحی زیرقشری در نیمکره چپ یکسویه می شود، 7-سن فراگیری زبان دوم بر سازمانبندی آن در مغز تاثیر می گذارد، 8- در دوزبانه های کودکی، دو زبان در نیمکره چپ یکسویه می شوند اما هر چه سن فراگیری زبان دوم بالاتر رود احتمال دخالت نیمکره راست بیشتر می شود، 9- در دوزبانه های کودکی، نورونهای متفاوتی در نواحی سنتی زبانیِ نیمکره غالب، مسئول پردازش زبان های اول و دوم می باشند، 10-در الگوهای بازگشت متمایز، زبانِ بهتر بهبود یافته، زبان محیط و یا زبان غالب بیمار نیست.

تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی جدید در پژوهش های کلامی است. این پژوهش سعی دارد تا با ارائه پیشینه ای از مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، تعریف درستی از تحلیل گفتمان انتقادی به دست دهد و پس از آن به معرفی نظریه ای بسیار جدید در این زمینه می پردازد که نارسایی های نظریه های پیشین را ندارد. چارچوب نظریه ای که این پژوهش بر آن استوار است بر پایه زبانشناسی نقشی- نظام بنیاد است که ریشه در آراء هلیدی دارد. از جمله ویژگی های ممتاز زبانشناسی نقشی – نظام بنیاد نسبت به دیگر نظریه ها، کاربردی بودن آن است و بسیار متفاوت از تحلیلهای انتزاعی است. اینچنین ویژگی هایی یکی از عواملی است که این پژوهشها را در جامعه علمی معاصر در جایگاهی بالاتر نسبت به دیگر پژوهشها قرار می دهد. تحلیل گفتمان انتقادی تنها به مشخصه های زبانی در بررسی های خود اکتفا نمی کند بلکه در پژوهش هایی که براساس تحلیل گفتمان انتقادی صورت می گیرد، همیشه مسائل اجتماعی و فرهنگی دخیل هستند؛ بطوریکه نمی توان این پژوهشها را بدون بررسی مسائل اجتماعی و فرهنگی همچون روابط قدرت و میزان صراحت و عدم صراحت به انجام رساند. در این پژوهش نیز مقایسه ای بین پاره ای از مجلات زنان با یکدیگر و مجلات زنان با مجلات مردان بر پایه نظریه تحلیل گفتمان انتقادی بلور و بلور(٢٠٠٧) انجام شده است.در این پژوهش سعی بر این بوده تا تفاوتهای این مجلات در سبک نوشتاری، میزان صراحت و چگونگی روابط قدرت مورد بررسی قرار گیرد. در خلال این بررسی ها به تحلیل گفتمان جلد و محتوای این مجلات نیز پرداخته شده است. پس از انجام بررسی های لازم مشخص شد که سبک نوشتاری این مجلات متفاوت از یکدیگر نیست و دارای سبک نوشتاری رسمی هستند. میزان صراحت مجلات مردان بیشتر از مجلات زنان است و در مورد روابط قدرت می توان گفت که متون نوشتاری به اندازه متون گفتاری نمی توانند روابط قدرت را منعکس کنند چرا که روابط قدرت توسط مشخصه های فرازبانی که در نوشتار گنجانده نمی شوند، بیان می گردند.

تنها زبان ایرانی که روزگاری دراز است در ایران زمین رواج دارد? زبان فارسی است که از دوره های باستان و میانه آن آثاری گرانبها بازمانده است. این زبان دارای گویش هایی است که با رواج زبان فارسی معیار از میان رفته اند و یا تنها آثاری از آنها باقی مانده است. یکی از این گویش ها? گویش بیرجندی است که از گویشهای استان خراسان جنوبی می باشد. با دقت در گفتار گویشوران بیرجندی? می توان به این مساله پی برد که ساختواژه این گویش قابل بررسی است و می توان آن را در قالب ساختواژه تصریفی و اشتقاقی توصیف نمود. هدف از پژوهش حاضر این است که ساختواژه تصریفی و اشتقاقی این گویش را بررسی کند و تعدادی از واژگان قدیمی گویش بیرجندی را با فارسی میانه مقایسه نماید. به منظور بررسی این موارد? تعداد 20 گویشور مسن ( 10 زن و 10 مرد) در گروه های سنی 110-50 سال انتخاب گردیدند و گفتار آنها ضبط و واجنویسی گردید. پس از واجنویسی گفتار گویشوران? ساختواژه تصریفی و اشتقاقی در عناصر زبانی اسم? فعل? صفت? ضمیر? قید و حرف و همچنین مقوله های ساختواژی-نحوی و فرایند های واژه سازی مربوط مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان می دهد که در بحث تصریف? در ضمایر گویش بیرجندی مواردی شبیه به فارسی میانه یافت می شود و در بحث اشتقاق این گویش دارای تنوع پیشوندی و پسوندی است و فرایند ساختواژی ترکیب نیز در این گویش متنوع تر از فارسی معیار است و انواعی از واژه های مرکب را می توان یافت که نمونه آنها در فارسی امروز وجود ندارد. دستگاه فعل گویش? از جهت بعضی مفاهیم ساختواژی-نحوی? مانند زمان، متفاوت از فارسی معیار می باشد و شباهت به فارسی میانه دارد. انواع زمان های افعال نیز متنوع تر از فارسی معیار می باشد، به ویژه در مورد نظام آینده تنوع بیشتر از فارسی معیار است. واژگان قدیمی جمع آوری شده نیز حاکی از آن است که این واژه ها آثاری از فارسی میانه هستند و هنوز در گویش بیرجندی کاربرد دارند.

گرچه عمر زبانشناسی نوین حدود یک قرن است ولی دستاوردها و تحولات این رشته باعث بوجود آمدن رشته های بینابینی متعددی همچون روانشناسی زبان شده است. در روانشناسی زبان به فرایندهای ذهنی مربوط به زبان پرداخته می شود. این رشته شامل بخش های گوناگونی می باشد که از آن جمله می توان به درک، تولید و فراگیری زبان اشاره کرد. پژوهش حاضر در حوزه روانشناسی زبان به درک گفتمان کودکان 7و8 ساله می پردازد. 36 دانش آموز دختر کلاس اول و 32 دانش آموز دختر کلاس دوم جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. در واقع هدف این پژوهش بررسی درک گفتمانی و حافظه کودکان 7و8 ساله در دو سطح جزئی و کلی است. در سطح جزئی بررسی کاربرد ابزارهای پیوستگی براساس طبقه بندی هلیدی و حسن (1976) انجام شد، که نشان می دهد بکارگیری ابزارهای پیوستگی در گفتمان کودکان یکسان صورت نمی گیرد. روانشناسان گفتمان معتقدند حافظه گفتمانی به سه صورت در ذهن ذخیره می شود: نمود سطحی، نمود گزاره ای، الگوی موقعیتی. در این پژوهش نخست هر یک از این نمودها بطور جداگانه مورد آزمون قرار گرفته است، سپس آزمون بررسی همزمان سه سطح اعمال شد. نتایج دقیق آماری فرضیه وجود سه سطح بالا را تایید می کند و در بررسی همزمان سه سطح، نمود سطحی را قوی تر از دو نمود دیگر نشان می دهد. در آخر نیز دستور زبان داستان بعنوان سطح کلی گفتمان مورد بررسی قرار گرفته است . آمار نشان می دهد یادآوری جملات داستان یکسان صورت نمی گیرد. آزمون ها نشان می دهند جمله 1 که حادثه آغازی یا موقعیت داستان است در حافظه کودکان به خوبی حفظ می شود، اما جمله 6 که نتیجه اول داستان است در درجه کمتری از توجه می باشد.

نوروفیزیولوژی زبان از جمله علوم بین رشته ای است که عمدتا ازر پیوند عصب شناسی زبان و زبان شناسی به وجود آمده است و به بیان ساده تر به رابطه میان زبان و پایه های عصب شناسی آن می پردازد.نتیج به دست آمده از این پژوهش بانگر این مطلب می باشد که روند باز آموزی زبان در این دو بیمار زبان پریش مطابق با روند باز آموزی زبان در کودکان است. این بیماران تنها از ساخت های نخوی محدودی می توانستند استفاده کنند و ساخت های نخوی ساده و یا ناقصی را تولید می کردند. درک نخوی در این بیماران کاهش یافته بود. همچنین این بیماران اختلالاتی را هم در زمان بندی گفتار و هم در بسامد پایه نسبت به افراد عادی نشان میدادند.

در این پژوهش به نقد و بررسی نظام نوشتاری بریل فارسی پرداخته شد و پیشنهاداتی برای رفع نارسایی های آن ارائه گردید. در این راستا ابتدا تاریخچه کم تر شناخته شده نظام علائم لمسی بریل فارسی مورد بررسی قرار گرفت و انواع نشانه ها و قواعد نوشتاری بریل الفبایی فارسی، علائم لمسی علوم پایه و ریاضی و طرح های کوتاه نویسی بریل فارسی معرفی شد. سپس با تکیه بر تجربه عملی به بررسی نظری پیرامون نارسایی های نظام علائم لمسی بریل الفبایی فارسی پرداخته شد و پس از مدت 8 ماه مشاهده نظری، خطاهای خواندن و نوشتن دانشجویان نابینای فارسی ارائه گردید. همچنین با استفاده از آزمون «مهارت بین المللی بریل خواندن و نوشتن بریل»، جامعه آماری 20 دانشجوی – 10 دختر و 10 پسر نابینای فارسی زبان- مورد آزمایش قرار گرفته اند و نتایج با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شده اند. نتایج بررسی نشان داد که به لحاظ نظری انطباق نظام علائم لمسی بریل فارسی با بینایی باعث کاهش دانش واجی دانشجویان نابینا و بروز انواع خطاهای خواندن و نوشتن شده است. سرعت خواندن 62 واژه در دقیقه به دست آمد. میانگین سرعت نوشتن با لوح قلم 14 واژه و با ماشین پرکینز 16 واژه در دقیقه به دست آمد. تفاوت معناداری بین نمره خواندن و نوشتن و سرعت خواندن نوشتن در دوجنس دانشجویان نابینا مشاهده نشد. بین دودست خوان و یک دست خوان تفاوت معناداری به دست نیامد. درنهایت پیشنهاداتی برای رفع برخی نارسایی های بریل الفبایی فارسی و طرح های کوتاه نویسی فارسی ارائه گردید.

این پژوهش کشش سازه ای را به عنوان نشانه ای برای ناحیه برجستگی و مرزهای نوایی مورد بررسی قرار می دهد. از دو آزمایش انجام شده، اولی تاثیر تکیه تقابلی را بر دیرش هجا، واکه و همخوان مورد مطالعه قرار می دهد. آزمایش دوم تاثیر انواع جمله و چهار مقوله مرزی را بر دیرش هجا، واکه و همخوان بررسی می کند. پنج گویشور تحصیلکرده زبان فارسی واژه های کلیدی با سه هجای cv را که شامل هجای مورد بررسی می باشند، تولید کردند. واژه های کلیدی در جملات حامل با چهار حالت کانونی در آزمایش اول و در چهار مقوله مرزی و سه نوع جمله در آزمایش دوم تولید شدند. نتایج آزمایش اول نشان داد که هجای با تکیه کانونی کشش بیشتری نسبت به بقیه حالت ها دارد. علاوه بر این در حالت کانونی تاثیرات کششی پیشرو در واژه مشاهده می شود. از نتایج اصلی آزمایش دوم تاثیرات کششی مرز پایان واژه و تاثیر معنادار نوع جمله و مقوله های مرزی بر دیرش هجا، واکه و همخوان می باشد. در پایان با استفاده از روشهای شبکه عصبی و درخت تصمیم برای داده های بررسی شده مدل ارائه شده است و درجه اهمیت متغیرها در مدل ها تعیین شده است.

یکی از کارهای اساسی در پردازش زبان طبیعی، برچسب زنی اجزای گفتار می باشد. برچسب زنی، تعیین مقوله های دستوری برای هر نماد در متن می باشد. در برچسب زنی دو حوزه ساختواژه و نحو زبان برای تعیین مقوله های دستوری با یکدیگر تعامل دارند. تحلیل های ساختواژی، یکی از مسائل اصلی در تحلیل های رایانه ای متون فارسی است و پردازش متون رایانه ای فارسی را با مشکلاتی روبرو کرده است، از جمله این مشکلات، شناسایی واژه های ناشناخته در متن و مشکلات خط فارسی می باشد. برای برچسب زنی، سیستمهای متفاوتی با الگوریتمهای متفاوت وجود دارد، از جمله این سیستمها، سیستم برچسب زن گیت(gate) می باشد که در این پژوهش، به بررسی برچسب زنی و مشکلات مربوط به آن پرداخته می شود. الگوریتم بکاررفته در این سیستم، الگوریتم هپل((hepple می باشد که ترکیبی از دو رویکرد آماری و قاعده بنیاد است. در سیستمهای برچسب زنی از پیکره های برچسب گذاری شده استفاده می شود. در این سیستم، از پیکره برچسب گذاری شده بی جن خان که تقریبا شامل دومیلیون وپانصد هزار واژه و 550 برچسب می باشد، استفاده شده است. قابل ذکر می باشد که مجموعه برچسب زیاد، برچسب زنی را با مشکل مواجه می کند، به همین دلیل در این پژوهش از 40 مجموعه برچسب کاهش یافته از 550 برچسب بی جن خان استفاده شده است. در این سیستم، برچسب زنی روی متون استاندارد از روزنامه همشهری صورت گرفته است و سعی بر این است که در این متون، مشکلات مربوط به تحلیل رایانه ای متون فارسی حل بشود. نتیجه ارزیابی و دقت سیستم در این متون 97درصد می باشد. هدف بعدی این است که سیستم در مورد متون غیراستاندارد نیز به نتیجه مطلوبی برسد. دقت سیستم برای این متون 92درصد می باشد که در مقایسه با متون استاندارد، دقت مطلوبی است.

پژوهش حاضر ارائه ی توصیفی است از نظام آوایی گویش بیدهندی که این گویش خاص مردمان روستای بیدهند واقع در استان اصفهان و حوزه شهرستان نطنز می باشد. در این پژوهش که شامل پنج فصل میشود،نگارنده سعی دارد نظام آوایی گویش بیدهندی و قواعد واجی آن در چارچوب انگاره ی زایشی را ارائه دهد. دراین راستا آواهای این گویش در قالب مختصه های زایشی همراه با آوانوشته ی تفصیلی توصیف شده اند. داده ها به روش میدانی و حاصل مصاحبه با گویشوران بیدهندی و ضبط گفتار آنها به شکل دیجیتالی با استفاده از دستگاه آی سی رکوردر می باشد. گونه ی بیدهندی دسته ای از همخوان ها و واکه های خاص خود را دارا میباشد که عبارتند از:. /y/ ، /eu / ، /´/ ، /v /.در گونه ی بیدهندی قواعد واجی از نوع همگونی، ناهمگونی، حذف و درج به فراوانی در جمع واکه ها و همخوان ها و همین طور در محیط های میان همخوان و واکه قابل مشاهده اند و در جمع قواعد گونه ی بیدهندی نظام سلسله مراتبی ویژ های ناظر بر روابط برهمکنشی از نوع زمینه چین، زمینه برچین، عکس زمینه چین و عکس زمینه برچین برقرار است.

هدف این پژوهش بررسی تفاوت های میان تداعی واژگان و تصاویر در کودکان پیش دبستانی 5 تا 6 ساله می باشد.گروه نمونه شامل 30 آزمودنی بود که داوطلبانه در این آزمون شرکت کردند.در مرحله ی نخست، آزمون تداعی واژگان اجرا گردید.این آزمون 50 واژه را در بر می گرفت که از میان واژگان محرک آزمون تداعی یونگ انتخاب شده بود.ده روز بعد، در مرحله ی دوم، آزمون تداعی تصاویر مربوط به 50 واژه ی نخست انجام شد. سپس، جداول فراوانی پاسخ ها طراحی و تنظیم شد و پیوندهای واژگانی میان محرک ها و پاسخ ها توصیف گردید. نتایج آزمون تی نشان می دهد که میان تداعی واژگان و تصاویر، تفاوت های معناداری وجود دارد. تصاویر نسبت به کلمات، افعال و تداعیات فعال بیشتری را در ذهن کودکان برمی انگیزند. به علاوه، کودکان در مواجهه با تصاویر، به میزان بالاتری واکنش های خودمدار بروز می دهند.

پژوهش های جدید در ارتباط با بررسی رابطه زبان و مغز نشان داده است که احتمالا" علاوه بر نواحی قشری مغز برخی نواحی زیرقشری نیز در امر پردازش زبان موثر بوده و ضایعات ناشی از این نواحی ممکن است موجب اختلال در برخی توانایی های زبانی فرد بیمار گردد. یکی از این نواحی زیرقشری هسته های قاعده ای مغز می باشد. شناسایی قابل اطمینانی از نشانه های زبان پریشی ناشی از ضایعات این نواحی اثرات روشنی بر پیش بینی های ما در ارتباط با نقش این نواحی در پردازش زبان و همچنین مراحل بهبود و رشد درمان خواهد داشت. در این پژوهش برآنیم تا توانایی های زبانی فرد بیماری را توصیف و بررسی نمائیم که بر اثر نوعی اختلال عروقی در نواحی زیرقشری مربوط به هسته های قاعده ای مغز دچار برخی اختلالات زبانی گردیده است. متغیرهای زبانی مورد بررسی شامل برخی جنبه های روانی گفتار فی البداهه، درک شنیداری، توانایی بیان شفاهی و همچنین بررسی برخی خطاهای تولیدی بیمار حین بخش هایی از آزمون انجام شده می باشد. دوره پژوهش از یک ماه پس از آغاز بیماری شروع و تا یک دوره دو ماهه پس از آن ادامه می یابد. ابزار آزمون گیری مورد استفاده در این پژوهش شامل "آزمون زبان پریشی فارسی" ( نیلی پور، 1376) و برخی ارزیابی های غیررسمی دیگر می باشد. نتایج حاصل از بررسی موردی این پژوهش نشان می دهد که ضایعه نواحی زیرقشری مربوط به هسته های قاعده ای احتمالا" در امر زبان موثر بوده و ضایعه این نواحی می تواند موجب اختلال در برخی توانایی های زبانی فرد بیمار گردد. بررسی توانایی های زبانی بیمار مورد مطالعه همچنین نشان می دهد که ضایعه نواحی زیرقشری مربوط به هسته های قاعده ای مغز می تواند باعث اختلال در روانی کلامی بیمار گردیده و گفتار خودبه خودی را مختل نماید و همچنین بر بیشتر جنبه های مربوط به توانایی بیان شفاهی بیمار موثر باشد. همچنین بررسی اجمالی روند بهبود توانایی های زبانی بیمار مورد مطالعه که در ماههای آغازین بیماری انجام شده نشان می دهد که روند بهبود متغیرهای مورد بررسی همراه با بهبود مناطق ضایعه دیده یکسان نبوده و در تمامی متغیرهای مورد مطالعه مثبت نمی باشد.

پیشینه و قدمت ترجمه به بلندای تاریخ زبان بشری است یا بهتر است گفته شود که ترجمه همزاد زبان انسان بوده است و همواره پا به پای او به سمت و سوی تکامل پیش رفته است. ترجمه نیز همانند خود انسان چالشهای بسیاری را پشت سر نهاده است، اینکه انسان نیازی به ترجمه دارد یا خیر، سالهای مدیدی مورد توجه دانشمندان علوم مختلف بوده است، ولی اکنون نیاز و ضرورت آن بر کسی پوشیده نمانده است. در ابتدا، واحد معنا را "واژه" (word)، "جمله واره" (clause)، "جمله" (sentence)، "بند" (paragraph) و سپس متن (text) یا گفتمان (discourse) گرفته اند و برای جمله چنین استدلال نموده که "جمله واحد ترجمه است، زیرا فکر واحدی را بیان می دارد." اما با پیشرفت علم در شاخه های گوناگون از جمله فلسفه، روانشناسی، زبانشناسی و زیر شاخه های هر یک، واحد جمله را به "بند" (paragraph) و برخی به متن بزرگتر از بند یعنی "گفتمان" (discourse) و عده ای آن را تا جایگاه لحاظ نمودن "بافت" (context) گسترش داده اند. به راستی "بافت" است که به زبان معنی و مفهوم می بخشد و پیام گوینده یا نویسنده از طریق لحاظ نمودن "بافت" است که منتقل می گردد. پایان نامه ی حاضر نقش "بافت" در ترجمه را هدف پژوهش خود قرار داده است و بر آن است تا واحد بزرگتر از "بافت" را که همان "موضوع" (topic) باشد، مورد کنکاش قرار دهد و موضوعیت آن را نیز به ارزیابی بسپارد.

این بررسی نقش زبان درونی و خصوصی غیر ارتباطی را در اندوزش و بازیابی حافظه ی کاری از طریق اجرای دو آزمون گزارش می کند: آزمون مرورنگهداشت و آزمون برج لندن. آزمون مرورنگهداشت روی 18 سالمند 60 تا 85 ساله در دو گروه سالم و مبتلا به یادزدودگی اجرا شد از طریق مقایسه ی نحوه ی مرور دو گروه چنین نتیجه گیری شد که الگوی مرور طبیعی گروه سالم از الگوی مرور گروه مبتلا به یادزدودگی متفاوت است. به بیان دقیق تر اینکه آزمودنی های مبتلا به یادزدودگی نمی توانند زبان درونی را به شکلی موثر به کار برند؛ ضمن کاربرد مدل حافظه ی آلن بدلی و هیچ (a.baddeley & hitch) توضیح داده شد. همچنین آزمون برج لندن همراه با بازداری تولیدی همزمان به وسیله ی 15 آزمودنی سالمند سالم انجام گرفت. همچنین این کارکرد اجرایی بدون آزمون ثانویه کلامی نیز اجرا شد. نتایج حاصل از این دو حالت با هم مقایسه گردید. از این مقایسه شواهدی مبنی بر نقش زبان درونی در کارکردهای پیچیده تر آزمون برج لندن به دست آمد. ولیکن به طور کلی نتایج حاکی از نقش برجسته تر قلم درونی در برنامه ریزی فضایی رو به جلو در این کارکرد اجرایی بوده است. سپس نقش زبان درونی و قلم درونی در کارکرد آزمون برج لندن در چارچوب مدل حافظه کاری آلن بدلی و لاجی مورد تحلیل قرار گرفت. همچنین نقش زبان درونی و قلم درونی در آزمون برج لندن در چارچوب مدل حافظه کاری آلن بدلی و لاجی(a.baddeley & logie) مورد تحلیل قرار گرفت.

با گسترش روز افزون حجم داده ها و اطلاعات، خلاصه سازی خودکار متون نیز با استقبال چشم گیر محققین روبرو شده است. در سال های اخیر خلاصه سازی چندسندی با اقبال بیشتری مواجه بوده است. یک سیستم خلاصه سازی چندسندی استخراجی، خلاصه سازی است که چندین سند را به عنوان ورودی دریافت کرده و گزبده ای از جملات اسناد اولیه را تولید می نماید. . خلاصه خوب باید بیانگر زمینه کلی بوده و ضمن بیان دیدگاه های مختلف موجود در متن از خوانایی و پیوستگی بالایی برخوردار باشد. در این پایان نامه با تمرکز به مشکلات اصلی خلاصه سازی چندسندی، یعنی پوشش کامل مطالب اصلی و عدم وجود افزونگی، روشی جدید برای خلاصه سازی ارائه شده است. در مدل پیشنهادی در ابتدا با دید کلی بر اسناد، زمینه آنها استخراج می شود. سپس جملات بر اساس شباهت با زمینه مرتب می شوند. در ادامه با استفاده از برچسب زنی معنایی جملات و شبکه واژگان، شباهت کلمات در نقش های معنایی یکسان محاسبه شده و افزونگی حذف می شود. برای استخراج زمینه از روش آنالیز روابط معنایی پنهان استفاده شده است. نحوه استفاده از این روش در این پایان نامه، باعث افزایش قابل توجه دقت نسبت به کاربردهای قبلی این تکنیک در روش های پیشین شده است. همچنین روش پیشنهادی برای حذف جملات تکراری نسبت به روش های گذشته، منجر به حذف با دقت بیشتر شده است. ارزیابی سیستم پیشنهادی برروی داده های کنفرانس duc و با استفاده از معیار ارزیابی rouge صورت گرفته است. همچنین سیستم پیشنهادی برروی پیکره کوچکی از متون فارسی هم ارزیابی شده است.

خواندن یکی از اساسی ترین مهارت های مورد نیاز در عصر حاضر است، بنابراین بروز هرگونه اختلال در آن می تواند مشکلات زیادی را برای دانش آموزان بوجود آورد. بیشتر پژوهشگران عقیده دارند که مشکل در خواندن ارتباط قابل ملاحظه ای با نقص در مهارت های زبان دارد، به خصوص با مهارت های واج شناختی و توانایی درک این قاعده که اصوات و حروف چطور برای ساختن کلمات به کار برده می شوند. بررسی اختلال خواندن و یافتن دلایل مشکلات دانش آموزان در خواندن از اهمیتی کلیدی برخوردار است. دانش آموزانی که در خواندن مسأله دارند به احتمال زیاد در بسیاری از زمینه های دیگر تحصیلی هم مشکل پیدا خواهند کرد. تحقیقات حاکی از آن است که کودکانی ک در سال اول دبستان از دیگران از نظر خواندن عقب مانده اند، به احتمال زیاد در کلاس های دوم و سوم نیز از همکلاسان خود عقب خواهند ماند. هم اکنون معضل نارساخوانی در بسیاری از کشورها به یک دغدغه ملی تبدیل شده است. در کشور ما نیز چندی است که این مشکل از طرف صاحبنظران و متخصصان مورد توجه قرار گرفته و برای تشخیص و درمان آن گام هایی نیز برداشته شده است. در این پژوهش میزان شیوع نارساخوانی در کودکان دبستانی یکی از نواحی مشهد مورد بررسی قرار گرفته است.

رشد زبان در بیشتر کودکان مبتلا به اتیسم با تأخیر در گفتار مواجه است. این پژوهش سعی بر آن دارد تا با بررسی اختلالات زبانی در حوزه های آوا شناسی، ساختواژه، نحو، معنی شناسی، شناخت، زبان بیانی، زبان دریافتی و سایر مهارت های گفتاری را در 30 کودک مبتلا به اتیسم (15 دختر: 8-2 سال و 15 پسر: 8-2 سال) با رویکرد شناختی مورد بحث و بررسی قرار دهد. فصل 1: به کلیات تحقیق می پردازد. فصل 2: به رابطه میان زبان و مغز می پردازد و نواحی مهم مغزی ای که در اختلالات زبانی کودکان میتلا به اتیسم اهمیت دارند را مورد بررسی قرار می دهد. در بخش دیگر این فصل نیز تحقیقات پیشین در این زمینه مورد توجه قرار می گیرد. فصل 3: این فصل به بررسی مبانی اختلالات اتیسم می پردازد و در ادامه روش تحقیق را مورد توجه قرار می دهد. آزمون سنجش رشد نیوشا، آزمون هوش کارز و آزمون ه. ای. کهرر برای بررسی اختلالات زبانی کودکان مبتلا به اتیسم ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش هستند. فصل 4: در این فصل اختلالات زبانی کودکان مبتلا به اتیسم انجام می پذیرد و یک بررسی مقابله ای میان کودکان نرمال و کودکان مبتلا به اتیسم صورت می گیرد. داده ها از طریق آزمون t مورد تحلیل قرار گرفتند(p<0/05). فصل 5: در این فصل نتایج تحقیق نشان داده شده است. نتایج حاکی از آن است که اختلالات ویژه ای در کودکان مبتلا به اتیسم وجود دارد. دلیل این اختلالات هم اختلال در تئوری ذهن آنهاست

نقش ارتباطی زبان همواره به عنوان نقش اصلی آن مورد تأکید است و از زبان به عنوان وسیله ای که ما را در جهت شناخت جهان یاری می رساند، یاد می شود. تظاهر بیرونی از زبان را می توان به دو شکل گفتار و نوشتار مشاهده کرد. صدمه به هر جنبه از گفتار انسان که بخش حرکتی زبان است، باعث ایجاد اختلالاتی در گفتار می شود. از جمله این اختلالات می توان به تأخیر در گفتار اشاره نمود. کودکان مبتلا به تأخیر در گفتار از جمله کودکان استثنایی محسوب می گردند که در مقایسه با کودکان عادی با پاره-ای از اختلالات مواجه می باشند. بدین مفهوم که تولید این کودکان هرچند دیرتر از کودکان عادی نمود می یابد، لکن بصورت تقریباً طبیعی می باشد، اما در زمینه درک و بویژه درک مفاهیم واژگان ذهنی، کم کاربرد و چند معنا، مشکلاتی وجود دارد. لذا، در راستای پژوهش های میان رشته ای، مطالعه حاضر به بررسی اختلالات درک و تولید کودکان مبتلا به تأخیر در گفتار خواهد پرداخت. فصل اول به ارائه توضیحاتی مربوط به مسئله عنوان شده، اهمیت آن، سوالات مرتبط، فرضیه ها، روش انجام آزمون و معرفی آزمون آماری مورد استفاده، معرفی متغیرها و تعریف واژگان مهم تحقیق خواهد پرداخت. در فصل دوم رابطه زبان و مغز و در واقع تشریح مناطق زبانی در مغز و معرفی عملکرد هریک از این مناطق مورد بحث قرار خواهد گرفت. فصل سوم به روند فراگیری زبان بطور طبیعی، تعریف اختلال زبانی، علل و انواع آن و علل بروز تأخیر در گفتار خواهد پرداخت. فصل چهارم دربرگیرنده تفسیر و تحلیل آماری داده های حاصل از آزمون انجام شده در مقایسه با نمرات استاندارد می باشد. و نهایتاً فصل پنجم به ارائه نتایج حاصل و مقایسه آن با مطالعات پیشین می پردازد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر طبقه ی اجتماعی بر ساختار زبان نوشتاری و نقش آن در موفقیت تحصیلی دانش آموزان پایه-ی چهارم ابتدایی شهر اهواز است. برای انجام این پژوهش از پرسشنامه ی تشخیصی طبقه اجتماعی، فیلم باز باران و یک متن ناتمام از کتاب بنویسیم سال چهارم ابتدایی استفاده شده است. نمونه آماری پژوهش به دو شیوه هدفمند و تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده است. بدین منظور تعداد 60 نفر (30 دختر و 30 پسر) از منطقه ی کیان پارس و 60 نفر (30 دختر و 30 پسر) از منطقه ی کوی علوی به عنوان نمونه ی آماری این پژوهش انتخاب شده است. روش انجام این پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. یافته های بدست آمده نشان داد که (1) دانش آموزان طبقات اجتماعی بالا و پایین در تعداد کاربرد مقولات دستوری (واژه، اسم، فعل، قید، ضمیر و صفت) با یکدیگر تفاوت دارند و این تفاوت به نفع دانش آموزان طبقه ی اجتماعی بالا است. بر این اساس می توان اظهار داشت که دانش آموزان طبقه ی اجتماعی بالا از گونه ی زبانی گسترده و دانش آموزان طبقه ی اجتماعی پایین از گونه ی زبانی محدود بهره می گیرند. (2) دانش آموزان دختر و پسر در تعداد کاربرد واژه، اسم، فعل و صفت با یکدیگر تفاوت دارند و این تفاوت به نفع دانش آموزان دختر است. اما بین جنسیت و تعداد کاربرد ضمیر و قید هیچ گونه تفاوت معناداری به دست نیامد. (3) دانش آموزان دارای گونه های زبانی محدود و گسترده در موفقیت تحصیلی با یکدیگر تفاوت معناداری دارند؛ بدن ترتیب دانش آموزانی که از گونه ی زبانی گسترده ای بهره می گیرند از موفقیت تحصیلی بیشتری برخوردارند.

بررسی تاریخچه مختصر ترجمه ماشینی حاکی از این امر است که طراحی سیستم های ترجمه ماشینی همیشه بر پایه یک نظریه زبانشناختی صورت گرفته است. از اینرو، به نظر می رسد که دستور واژی- نقشی می تواند انگاره ای مناسب برای طراحی سیستم ترجمه ماشینی باشد . هدف پژوهش حاضر این است که نشان داده شود سیستم ترجمه ماشینی ای که بر اساس انگاره دستور واژی- نقشی طراحی می شود قادر است نه تنها اجزا کلام واژه ها و نقش دستوری گروه های حاضر در جمله را تعیین کند، بلکه می تواند ترجمه ای قابل قبول از پاره ای جمله های خبری ساده مثبت و منفی انگلیسی به زبان فارسی ارائه دهد. به منظور ارائه ترجمه ای مناسب، در سطح ساخت سازه ای، این سیستم با بهره گیری از یک تحلیلگر نحوی ابتدا نمودار درختی جمله های زبان مبدا ( یعنی انگلیسی ) را ترسیم می کند، و پس از آن در سطح ساخت نقشی، نقش دستوری گروه های نمایش داده شده در نمودار درختی را بر اساس الگوریتم های از پیش نوشته شده مشخص می کند و در صورت نیاز در سطح ساخت موضوعی نقش معنایی گروه های موجود در جمله را تعیین می کند . در مرحله بعد، سیستم معادل واژگانی مناسب هر واژه را در فرهنگ لغت می یابد و آنها را بر اساس چینش واژگانی زبان مقصد ( یعنی فارسی ) در کنار یکدیگر قرار می دهد. نتایج حاصل از پژوهش حاضر حاکی از آن است که سیستم ترجمه ماشینی ای که بر اساس دستور واژی- نقشی طراحی شده است قادر است جز کلام هر واژه در جمله را شناسایی کند، نقش دستوری گروه های موجود در جمله تعیین کند و در نهایت از پاره ای جمله های خبری مثبت و منفی انگلیسی به زبان فارسی ترجمه ای قابل قبول ارائه دهد.

ارتباطات غیرکلامی نقش بسیار مهمی در برقراری ارتباط دارند و طبق تحقیقات انجام شده، بیشترین نقش را در انتقال پیام ایفا می-کنند، بنابراین لازم و ضروری است که والدین و مربیان علاوه بر توجه به مشکلات و اختلالات گفتاری، به حل مشکلات غیرکلامی نیز بپردازند. این موضوع بسیار مهم است که کودک بتواند با همسالان خود رابطه ی موثری برقرار کند و در جامعه مورد پذیرش افراد قرار گیرد؛ چرا که طرد شدن از جامعه اثرات زیان آوری برای فرد به وجود می آورد. این مسئله در مورد کودکان کاشت حلزون نیز حائز اهمیت بوده و باید مورد توجه ویژه ی والدین و مربیان قرار گیرد. هدف اصلی این تحقیق بررسی این موضوع است که آیا کودکان کاشت حلزون شنوایی شده که نسبت به کودکان نرمال هم سال خود در گفتار دارای تأخیر هستند - در مهارت های غیر کلامی نیز تأخیر و اختلال داشته و آیا توانبخشی شنیداری- کلامی تأثیری در رشد این مهارت ها دارد و این کودکان می توانند همتراز با کودکان همسن طبیعی خود شوند. این ها سوالاتی است که شالوده ی این تحقیق را فراهم می سازد. برای رسیدن به پاسخ این سوالات، آزمون بررسی اختلالات ارتباطی دایسمیا در دو نوبت با فاصله ی زمانی 4 ماه بر روی 39 کودک کاشت حلزون انجام شد و تحلیل آماری آزمون نشان داد که اختلالات و مشکلات ارتباطی این کودکان با گذراندن آموزش های توانبخشی شنیداری- کلامی، رشد و بهبود یافته است. آزمون دایسمیا و واینلند، جهت مقایسه کودکان کاشتی با دو گروه سمعکی و نرمال نیز انجام و نتایج آن نشان داد که مهارت های ارتباطی کودکان کاشت حلزون از کودکان سمعکی با افت شنوایی شدید تا عمیق به مراتب بهتر بوده و از توانایی بیشتری در انجام امور و تعاملات اجتماعی برخوردارند و در برخی مهارت ها شبیه به کودکان نرمال هستند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که هر چه کودک بیشتر در معرض آموزش و تعامل با محیط قرار گیرد مهارت های ارتباطی او نیز بیشتر می شود. همچنین این تحقیق پیشنهاد می کند که والدین که در تماس دائمی با کودک قرار دارند نسبت به این مهارت ها توجه داشته و با کودک خود تمرینات لازم را انجام دهند.

در سال های اخیر، استفاده از دستگاه های کمک شنیداری پیشرفته نظیر سمعک های دیجیتالی و کاشت حلزون شنوایی توانسته زمینه ی مناسبی را برای استفاده از باقی مانده ی شنوایی و فراگیری گفتار و زبان برای کودکان کم شنوا در سراسر دنیا فراهم سازد. از اینرو، در این تحقیق سعی شده تا مهارت های شنیداری و گفتاری این کودکان را پس از 6 ماه استفاده از سمعک و دستگاه کاشت حلزون شنوایی بررسی نموده و پس از مقایسه ی نتایج بدست آمده از این بررسی، میزان کارآمدی هر دستگاه را به طور دقیق تر تعیین نماییم. این پژوهش از نوع توصیفی، تحلیلی و تجربی است و به طور در یک بازه ی زمانی 6 ماهه به انجام رسیده است. جامعه ی مورد بررسی در این پژوهش شامل 55 کودک کم شنوای شدید تا عمیق است که به دو گروه کودکان سمعکی شامل 35 کودک و کاشتی شامل 20 کودک تقسیم شدند. عملکرد شنیداری و گفتاری دو گروه به کمک آزمون های mais و muss مورد ارزیابی قرار گرفت و یافته های بدست آمده توسط آزمون تی مستقل و f و از طریق نرم افزار spss تحلیل شد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که میان عملکرد شنیداری و گفتاری دو گروه مورد مطالعه در هر نوبت و در پایان 6 ماه اختلاف معنی داری وجود دارد. با توجه به یافته های موجود می توان نتیجه گرفت که عملکرد شنیداری و گفتاری کودکان کاشتی در مقایسه با کودکان سمعکی بسیار بهتر بوده است و از اینرو می توان گفت که دستگاه کاشت نسبت به سمعک از برتری قابل ملاحظه تری برخوردار است.

آسیب شناسی زبان را می توان شاخه ای از دانش عصب شناسی زبان دانست که به مطالعه انواع زبان پریشی و اختلالات زبانی می پردازد، آسیب شناس زبان در ابتدا رفتار کودک را ارزیابی کرده و نوع اختلال را مشخص می کند، در مرحله ی بعد با قادر ساختن فرد در یادگیری مهارت ها و شایستگی های جدید اقدام به تغییر رفتار ارتباطی او می نماید. به عبارتی نقش آسیب شناسی زبان ارزیابی و اصلاح رفتار است و از اینرو نظریه ها و روش های علوم رفتاری به ویژه زبانشناسی و روانشناسی بحث عمده ای از روش های درمان و ارزیابی را در این حیطه تشکیل می دهند. به عقیده نیلی پور(1380)، همان طور که ساخت دستوری زبان های مختلف بشری یکسان نیست و دستگاه آوایی، صرفی، نحوی ، معناشناختی و کاربردشناسی یک زبان از زبان دیگر متفاوت است و نیاز به مطالعه ی جداگانه دارد، همان طور نیز نمودهای اختلال های زبانی و زبان پریشی هم در همه ی زبان ها یکسان نیست و نیاز به بررسی جداگانه ای دارد. از اینرو در این پژوهش سعی بر آنست تا با استفاده از نظریه های زبانشناسی روشی برای ارزیابی و تشخیص اختلالاتی نظیر اختلالات طیف اتیسم برای کودکان 4-13 سال منحصراً فارسی زبان معرفی شود. پژوهش حاضر در قالب 5 فصل ارائه گردیده است: در فصل اول، کلیات پژوهش نظیر بیان مسأله، پرسش های پژوهش، فرضیه های پژوهش، اهداف پژوهش، اهمیت و ضرورت انجام پژوهش و محدودیت های پژوهش مطرح شده است. در فصل دوم با عنوان پیشینه پژوهش در ابتدا اختلالات طیف اتیسم به طور کامل معرفی می شود و توضیحاتی در مورد تاریخچه، علل، ویژگی ها و خصوصیات کودکان اتیستیک ارائه می گردد، سپس مشکلات و اختلالات زبانی و کاربرد شناسی زبان این کودکان و مطالعات انجام گرفته در ارتباط با این موضوعات مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل سوم، پرسشنامه ارتباطی کودک- ویرایش 2 که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است، معرفی شده و دلیل انتخاب و ضرورت اثبات روایی و اعتبار آن در زبان فارسی مطرح می گردد و سپس ضمن بررسی روش های مختلف اثبات روایی و اعتبار، روش انجام پژوهش حاضر شامل جامعه آماری، روش نمونه گیری، مراحل انجام پژوهش و روش تجزیه و تحلیل داده ها توضیح داده می شود. در فصل چهارم، ابتدا شاخص های دموگرافیک توصیف شده و سپس تحلیل های انجام شده از طریق آزمون t مستقل با استفاده از نرم افزار spss ذکر می شود. در فصل پنجم، نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر در خصوص روایی و اعتبار پرسشنامه و مقایسه عملکرد کودکان مبتلا به اتیسم و کودکان سالم ارائه شده و در نهایت پیشنهاداتی برای مطالعه و بررسی بیشتر در این زمینه مطرح می شود.

ارزیابی میزان تاثیر آسیبهای ناشی از سکته مغزی بر فعالیتهای روزمره بیماران مبتلا ، جهت برنامه ریزی اقدامات توانبخشی و در تامین و ارتقاء استقلال آنان در فعالیتهایشان حائز اهمیت است. اختلال کنش پریشی عضو که بیشتر به دنبال آسیب نیمکره چپ بروز میکند برخی وجوه شناختی و حرکتی تواناییهای بیمار در انجام حرکات مهارتی و از پیش آموخته مانند کاربرد وسایل و تواناییهای ارتباط غیرکلامی را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد.کنش پریشی عضو به دنبال برخی بیماریهای پیش رونده مانند آلزایمر و دمانس نیز بروز میکند و لازم به ذکر است که آزمونهای تشخیصی کنش پریشی عضو حاصل از سکته مغزی با آزمونهای تشخیصی آن در بیماریهای پیش رونده کاملاً متفاوت هستند. در این پژوهش بیماران مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک در نیمکره چپ که به زبان پریشی حرکتی دچار هستند توسط آزمونهای تشخیصی کنش پریشی عضو مورد بررسی قرار گرفتند. این آزمونها علاوه بر مشخص کردن ابتلاء یا عدم ابتلاء بیمار به کنش پریشی عضو تاحدودی تواناییهای بیمار در زمینه تولید و درک نشانه های غیرکلامی را نیز مشخص میکنند. در این پژوهش برای اولین بار در کشور از آزمونهای تخصصی کنش پریشی عضو در اندامهای فوقانی test of upper limb apraxia استفاده شده است . از آنجایی که تشخیص کنش پریشی های حاصل از آسیب نیمکره چپ تا حدودی دشوار است لذا برای به دست آوردن نتایج دقیقتر، از 3 آزمون که هر یک بر اساس چارچوب نظری خاصی طراحی شده اند استفاده شده است و هر آزمون مشخص کننده نوع خاصی از کنش پریشی عضو است

ترجمه یکی از شاخه های مهم علم زبانشناسی می باشد، در روند جریان ترجمه مترجم به مواردی بر می خورد که ممکن است او را دچار مشکلاتی نماید و ترجمه ی بدست آمده رنگ و بوی زبان مبدأ را بخود بگیرد، یکی از این موارد ترجمه ی نقش نماهای گفتمانی می باشد.در این پژوهش سعی برآن شد تا تصویری روشن از این عبارات در زبان فارسی و انگلیسی ارائه گردد و کاربردهای آنان نیز به تصویر کشیده شود.این بررسی و تحقیق بر اساس آراء صاحب نظرانی چون شفرین (1987)، بلیک مور (1989)، و همچنین تقسیم بندی هلیدی و حسن (1976)، صورت گرفته است. در مرحله ی بعد ی که مهمترین هدف این پایان نامه می باشد به بررسی این عناصر در رمان هری پاتر ویادگاران مرگ اثر: جی. کی. رولینگ (2008) و ترجمه ی آن که توسط ویدا اسلامیه(1387)صورت گرفته، پرداخته شده است. از دیگر اهداف این پژوهش بررسی انطباق یا عدم انطباق این عبارات یا کلمات بر یکدیگر در هردو زبان مبدأ و مقصد می باشد. انتخاب این رمان به جهت لحن محاوره ای آن بوده است که مسلماً دقت نظر بیشتری را برای یک مترجم به همراه دارد. از نتایج بدست آمده از این پژوهش، این می باشد که در یک ترجمه ی سالم همیشه این معنای واژگانی یک کلمه نیست که می تواند جایگزین کلمه ی اصلی در زبان مبدأ گردد بلکه انسجام بافت و موضوع حاکم بر گفتمان نیزاز عناصر تصمیم گیرنده در انتخاب معادل صحیح که همان معنای کاربردی (pragmatic) آن کلمه هستند، می باشد. کاربرد این پژوهش در زمینه ی ترجمه و رابطه ی آن با زبانشناسی می باشد، که مورد توجه مترجمین قرار خواهد گرفت.

هدف این پژوهش، بررسی عناصر زبان شناختی موثر بر بهبود خلاصه سازی خودکار متون خبری فارسی در صفحات وب با تاکید بر نشانه های گفتمانی با رویکرد میان رشته ای است. چارچوب نظری این تحقیق، مبتنی بر آرای مایکل هالیدی زبان شناس نقش گرا درباره انسجام متنی است. همچنین تلفیقی از نظریات زبان شناسان در خصوص نشانه های گفتمانی در چارچوب تئوریک مدنظر قرار گرفته و در روش شناسی از مدل ادمونسون در خلاصه سازی استخراجی استفاده شده است. اهم نتایج حاصل از بررسی 180 رویداد خبری و 1295 «پاراگراف» موجود به عنوان واحد تحلیل، بر روی وب سایت خبرگزاری ایسنا در قالب موضوعات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ورزشی طی شش ماهه نخست سال 1390 به شرح زیر است: - کل نشانه های گفتمانی موجود در متون خبری 6283 نشانه بوده است که 463 مورد، نشانه گفتمانی بدون تکرار در قالب 14 نوع نشانه در اخبار مورد بررسی شناسایی شده اند . - از میان نشانه های گفتمانی مورد بررسی، نشانه های ساختاری، فعلی، افزایشی و علتی مجموعا بیش از 75 درصد نشانه ها و عبارات پیوند دهنده جملات و پاراگراف های متون خبری را به خود اختصاص داده اند. - رویدادهای تک خبری در مقایسه با رویدادهای چند خبری در خلاصه سازی استخراجی کاربرد بیشتری دارند. - در 50 درصد اخبار مورد بررسی، پاراگراف دوم خبر به عنوان مهم ترین پاراگراف برای خلاصه سازی استخراجی به شمار می رود و در 18 درصد اخبار، پاراگراف آخر برای خلاصه سازی مناسب تر است. ضمن آنکه در 32 درصد اخبار امکان وزن دهی به پاراگراف ها و در نتیجه تعیین پاراگراف مهم برای خلاصه سازی میسر نیست. - از مجموع نتایج به دست آمده دو مفهوم «نانو خبر» و «زبان شناسی خبر» پیشنهاد شده که برای نخستین بار در حوزه خلاصه سازی مورد استفاده قرار گرفته است. نتیجه آنکه بین نشانه های گفتمانی موجود در متون خبری و نقش آنها در بهبود خلاصه سازی صفحات وب رابطه معنادار وجود دارد. کلمات کلیدی: خلاصه سازی خودکار، خلاصه سازی استخراجی، نشانه های گفتمانی، میان رشته ای، انسجام متنی، زبان شناسی رایانه ای، زبان شناسی خبر

پژوهش کنونی در صدد است تا روند رشد مهارت ارتباطی کودکان ناشنوای شدید تا عمیق را که از دستگاه کمک شنیداری سمعک و پروتز کاشت حلزون شنوایی استفاده می کنند بررسی کند و مشخص کند از بین این دو کدام یک تاثیر بیشتری بر روند رشد مهارت ارتباطی این گروه از کودکان دارد. در این راستا 73 کودک ناشنوای شدید تا عمیق زیر 6 سال از مرکز شنواگستر شهر مشهد (37 کودک سمعکی و 36 کودک کاشت حلزون)، در سه مرحله در یک دوره ی زمانی یک ساله با استفاده از آزمون سنجش رشد نیوشا مورد بررسی قرار گرفته و میزان رشد مهارت ارتباطی آن ها بررسی گردید. سپس این مقادیر با یکدیگر مقایسه شدند. تمامی این کودکان تحت آموزش شنیداری-کلامی قرار داشتند. نتایج حاصل که از طریق آزمون اندازه گیری مکرر و تحلیل کواریانس یک راهه به دست آمده حاکی از آن است که: 1ـ مهارت ارتباطی این گروه از کودکان متعاقب استفاده از دستگاه کمک شنیداری سمعک و پروتز کاشت حلزون شنوایی و روش شنیداری-کلامی افزایش می یابد 2ـ بین میزان مهارت ارتباطی کودکان سمعکی و کودکان کاشت حلزون شنوایی تفاوت معناداری وجود ندارد. کلمات کلیدی: مهارت ارتباطی، دستگاه کمک شنیداری سمعک، پروتز کاشت حلزون شنوایی، روش شنیداری کلامی

با گسترش روز افزون حجم داده ها و اطلاعات و همچنین گسترش تعاملات بین المللی برقراری ارتباط یکی از مهمترین جنبه های زندگی امروز است. مشکل عمده ای که در این زمینه وجود دارد عدم امکان برقراری ارتباط با استفاده از داده های به زبان دیگر است. از اینرو یکی از مهمترین مسائل زندگی امروز ارائه راه حلی خودکار جهت ترجمه از یک زبان به زبان دیگر است. ترجمه ماشینی یکی از راه هایی است که برای حل این مشکل ارائه شده است و به خاطر اهمیت آن، در سالیان اخیر توجه بسیار زیادی به آن شده است. ترجمه ماشینی آماری به عنوان یکی از بهترین روش ها برای ترجمه از یک زبان به زبان دیگر شناخته می شود. برای زبان هایی که از لحاظ ساختار دارای شباهت زیادی به یکدیگر هستند خروجی این مترجم بسیار مناسب است. اما برای برخی جفت زبان ها مانند زبان های انگلیسی و فارسی تفاوت های ساختاری میان دو زبان و همچنین عدم وجود پیکره دوزبانه بزرگ باعث شده است که این روش برای ترجمه انگلیسی به فارسی ترجمه های مطلوبی را تولید نکند. در این پایان نامه سعی شده است با کمک گرفتن از اطلاعات زبان شناسی، تا حد ممکن بر مشکلات این روش برای ترجمه انگلیسی به فارسی فائق آید. جهت انجام این کار ابتدا سعی در کاهش تفاوت ساختاری میان جملات انگلیسی و فارسی شده است. این عمل می تواند منجر به ایجاد مدل ترجمه بهتر شود. برای این منظور یکسری قوانین استخراج و بر روی جملات انگلیسی اعمال گردید. این تغییرات منجر به بهبود حدود 17 درصدی در معیار bleu و حدود 21 درصدی در معیار nist گردیده است. در ادامه نسبت به غنی سازی عبارات داخل پیکره با استفاده از برخی اطلاعات زبان شناسی از جمله برچسب های بخش های سخن و ریشه کلمات اقدام شد. با این اطلاعات یک سیستم مترجم مبتنی بر فاکتور ایجاد گردید. خروجی این سیستم بهبود حدود 17 درصدی در معیار bleu و حدود 25 درصدی در معیار nist را نشان می دهد.

زمان به عنوان یک مفهوم ذهنی معمولاً در زبان که وسیله ای برای بیان افکار و مفاهیم ذهنی است نمود می یابد. در اغلب زبان ها ابزار بیان زمان، زمان دستوری و قیدهای زمان می باشند. اما واقعیت اینست که سخنگویان زبان برای بیان زمان مورد نظر خود یا درک زمان مورد نظر گوینده بیشتر به بافت زبانی و موقعیتی متکی هستند تا ابزارهای دستوری و واژگانی. یاشالت (2005) این واقعیت را در چارچوب نظریه معناشناسی پیش فرض اینگونه تبیین می نماید که تعبیر زمان در ذهن برخاسته از ادغام چهار عامل معنایی واژگان و ساختار دستوری جمله، پیش-فرض های شناختی ، استنتاج آگاهانه بر اساس عوامل بافتی و موقعیتی و پیش فرض هایی که بر اساس عوامل اجتماعی، فرهنگی و دانش عمومی جهان شکل می گیرند ، است. بحث جالب توجه دیگری که یاشالت (2009) در خصوص زمان مطرح می کند، مفهوم سازی زمان در ذهن بر پایه وجهیت است. هدف پژوهش حاضر اینست که چگونگی مفهوم سازی زمان در زبان فارسی را در چارچوب نظریه معناشناسی پیش فرض بررسی نماید. برای نیل به این هدف دو نکته اصلی مطرح شده در نظریه ی معناشناسی پیش فرض یعنی وابستگی زمان و وجهیت و همچنین چگونگی تعامل عوامل موثر در درک معنای زمان در زبان فارسی با استناد به پیکره های زبان فارسی و همچنین بکار گیری آزمایشات روانشناسی مورد بررسی قرار گرفته اند. سپس با توجه به نتایج بدست آمده چگونگی مفهوم سازی ذهنی زمان های مختلف (گذشته، حال و آینده) در زبان فارسی به صورت صوری نمایش داده شده است. در انتها نیز با بررسی پیکره های زبانی زبان فارسی و در نظر گرفتن عوامل دخیل در درک معنای زمان که در چارچوب نظریه معناشناسی پیش فرض مطرح شده اند، قواعدی برای طراحی یک نرم افزار برچسب زن زمان استخراج شده است. نرم افزار برچسب زن با بکارگیری قواعد یاد شده قابلیت این را دارد که زمان افعال در متون مختلف زبان فارسی را با دقت 94% تعیین نماید.

امروزه ابزارهایی نظیر خلاصه سازهای خودکار و مترجم های ماشینی، توجه زیادی را به خود جلب نموده اند و فعالیت های زیادی برای طراحی چنین ابزارهایی در سرتاسر جهان انجام شده است. در زبان فارسی هم نظیر دیگر زبان ها تلاش هایی در این زمینه صورت گرفته است. از این رو ارزیابی چنین ابزارهایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این پایان نامه، ابزاری به منظور ارزیابی خلاصه سازها ارائه شده است که البته قابلیت استفاده در دیگر کاربردهای پردازش زبان طبیعی و بازیابی اطلاعات را نیز دارد. این ابزار شامل معیارهایی برای تعیین کیفیت خلاصه ها به صورت خودکار، از طریق مقایسه آنها با خلاصه های تولید شده توسط انسان (خلاصه های ایده آل) می باشد. این معیارها تعداد واحدهایی که بین خلاصه های سیستمی و خلاصه های انسانی هم پوشانی دارند نظیر n تایی ها ، رشته ی کلمات و جفت کلمات را محاسبه می نمایند. بدیهی است برای انجام مقایسه ی متون در سطح معنا در مورد خلاصه های چکیده ای، مقایسه ی ظاهر لغات کافی نمی باشد و بهره گیری از شبکه-ی واژگان، ضروری به نظر می رسد. در سیستم پیشنهادی شبکه واژگان "فردوس نت" با ایده ای مناسب، بکار گرفته شده و نتایج حاصل از ارزیابی را به طور قابل توجهی بهبود بخشیده است. ارزیابی سیستم پیشنهادی، نیازمند تهیه پیکره ای عظیم و تست ابزار بر روی اسناد این پیکره می باشد. پیکره "پاسخ" در دو بخش تک سندی و چندسندی شامل 1000 خلاصه ی تک سندی و 500 خلاصه ی چندسندی در آزمایشگاه فناوری وب دانشگاه فردوسی مشهد توسط ابزاری تحت عنوان "خلاصه یار" تولید شد که نیمی از خلاصه ها گزینشی و نیمی دیگر چکیده ای می باشد. ارزیابی عملکرد ابزار طی روالی مشخص و استاندارد بر روی بخشی از پیکره فوق صورت گرفت که نتایج بدست آمده، بیانگر عملکرد قابل قبول ابزار بود.

مطالعه ی موردی سندروم لهجه ی بیگانه: بررسی آواشناختی تولیدی، آکوستیکی و عصب شناختی زبان سندروم لهجه ی بیگانه پدیده ی نادری است که در نتیجه ی وجود اختلال در گفتار حرکتی یا به عبارتی حرکت دهنده ی اندام های گفتاری ایجاد می شود. در اثر این اختلال فرد با لهجه ای شروع به صحبت کردن می کند که به وضوح با لهجه ای که با آن رشد کرده و بکار می برده تفاوت می کند و به سبب این امر توسط افراد جامعه ی زبانی خود خارجی و بیگانه بنظر می آید. در این تحقیق که اولین نمونه ی این سندروم در زبان فارسی گزارش می شود، بیمار مورد بررسی مرد، 40 ساله، راست دست و کاربر بومی لهجه های مشهدی و فارسی معیار می باشد که پس از بروز عارضه ی مغزی در لوب های پس سری و گیجگاهی و همچنین شیار کالکارین نیمکره ی راست مغز با تغییر لهجه مواجه می شود و شروع به صحبت کردن با لهجه ای بظاهر یزدی می نماید. بررسی های آواشناختی تولیدی، آکوستیکی و عصب شناسی زبان برروی بیمار صورت پذیرفت تا عوامل یزدی بنظر رسیدن گفتار بیمار مشخص گردد. همچنین گفتار بیمار با دو گروه کنترل یزدی و فارسی معیار و همچنین با گفتار قبل از سکته ی بیمار مقایسه گردید. برای این منظور برای بدست آوردن نمونه های گفتاری مورد نظر، به بیمار و همچنین گروه های کنترل چند کلمه و عبارت و همچنین یک متن نوشتاری ارائه گردید. نتایج بدست آمده از تحلیل داده ها نشان می دهد که علت بیگانه بنظر رسیدن گفتار بیمار را می توان به تغییرات صورت گرفته در برخی از عناصر زنجیری از جمله فرایندهای آوایی از یک طرف و بویژه عناصر زبرزنجیری گفتار از جمله آهنگ و تکیه از طرف دیگر نسبت داد. همچنین مشخص گردید که گفتار بیمار از مشخصاتی برخوردار می باشد که نمی توان لهجه ی وی را کاملا یزدی دانست، بلکه لهجه ی وی ترکیبی از مشخصات لهجه ی یزدی، فارسی معیار، اصفهانی و مشهدی می باشد. از دیدگاه عصب شناختی زبان، بیمار پس از سکته با توجه به محدودیت های بوجود آمده بواسطه ی ضایعه ی مغزی، در طی یک فرایند جبرانی برخی از مشخصه های لهجه ی یزدی را برای جبران اختلالات بوجود آمده در لهجه ی فارسی معیار، مورد استفاده قرار می دهد. همچنین تغییرات فیزیولوژیکی بوجود آمده در بیمار بواسطه ی سکته ی مغزی، سبب بروز شرایط جدیدی برای تولید برخی از آواها بویژه همخوان ها بوجود آید، از این روی تولید آن ها به شکلی صورت می پذیرد که گفتار فرد توسط افراد جامعه ی زبانی اش بیگانه به نظر برسد. کلید واژه ها: سندروم لهجه ی بیگانه، تحلیل آواشناختی، تحلیل آکوستیکی، عصب شناسی زبان، لهجه ی یزدی، فارسی معیار، سکته ی مغزی

در این پژ‍وهش سعی شده تا با بررسی نظام مند ساختارهای دستوری کلامی و بصری به کار رفته در تبلیغات بازرگانی چاپی، اهمیت این ساختارها در انتقال پیام تبلیغ به مخاطب و در تأثیرگذاری بر وی، مشخص شود. به این منظور، بر اساس چهارچوب های توصیف شده برای نظام های کلامی و بصری، سه جفت تبلیغ برای دو مقوله کالا و یک مقوله خدمات (دو تبلیغ برای هر مقوله) انتخاب شد. انتقال پیام هر یک از این تبلیغ ها به مخاطب و تأثیرگذاری آن بر وی، طی آزمون هایی مبتنی بر مدل ارزش-انتظار روزنبرگ، سنجیده شد و داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss و آزمون تی زوجی مورد بررسی قرار گرفت. از یافته های به دست آمده نتیجه گیری شد که انتقال پیام به مخاطب و تأثیرگذاری آن بر وی در تبلیغات دارای رابطه ی تفضیل میان ساختارهای کلامی و بصری تشکیل دهنده اش، بیشتر از تبلیغات دارای رابطه ی بسط است. بر این اساس، احتمال آن که مصرف کننده ها کالاها یا خدماتی را انتخاب کنند که با تبلیغات دارای رابطه ی تفضیل معرفی می شوند، بیشتر از احتمال انتخاب کالاها یا خدماتی است که با تبلیغات دارای رابطه ی بسط معرفی می شوند.

آسیب زبانی ویژه، از جمله اختلالات رشدی زبان بوده و عبارت است از عدم رشد گفتار در غیاب علل شایعی مانند اختلالات شنوایی، ذهنی، حرکتی و..... . بر پای? فرضی? ناهنجاری حافظ? اجرایی، دشواریهای زبانی مشهود در آسیب زبانی ویژه عمدتا ناشی از ناهنجاری در ساختارهای مغزی تشکیل دهند? سیستم حافظ? اجرایی می باشد. پژوهش حاضر تلاشی است در جهت ارزیابی پیش بینی های این فرضیه در ارتباط با آسیب زبانی ویژه. بدین منظور عملکرد 9 نفر از کودکان فارسی زبان مبتلا به آسیب زبانی ویژه و 9 نفر از کودکان عادی، در تکالیف زبانی و حافظه بررسی و با هم مقایسه شده است. کودکان مبتلا با مراجعه به کلینیک های متعدد گفتاردرمانی و کودکان عادی به صورت تصادفی از میان کودکان یک مهد کودک انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از آزمون هوش ریون کودکان - رنگی، آزمون رشد زبان، آزمون واژگان مصور تک کلمه ای بیانی، آزمون کنش مصور رنفرو، خرده آزمون تکمیل جملات آزمون هوشی وکسلر و تکلیف سنجش حافظ? اجرایی با عنوان اختصاری اس. آر. تی. نتایج بدست آمده پیش بینی فرضی? ناهنجاری حافظ? اجرایی را مبنی بر عملکرد نابهنجار حافظ? اجرایی در مبتلایان به آسیب زبانی ویژه تأیید می کند. در ارتباط با توانایی های زبانی نیز تفاوت معناداری میان مبتلایان و کودکان عادی دیده شد و همسو با پیش بینی های فرضیه، این تفاوت ها برای دستور بزرگتر از واژگان بود. اما برخلاف فرضی? مذکور که براساس آن گفته می شود حافظ? اجرایی از طریق کشف و اعمال قواعد دستوری در زبان آموزی نقش دارد، در این مطالعه بین ناتوانایی های دستوری و عملکرد نابهنجار حافظ? اجرایی در مبتلایان رابط? معناداری یافت نشد. این یافته اگرچه ایده بدست دادن ساختهای دستوری از راه کشف و اعمال قواعد دستوری را به چالش می کشاند اما الزاماً ناقض فرضی? ناهنجاری حافظ? اجرایی نمی باشد. این موضوع بیش از همه بدان دلیل است که حافظ? اجرایی به شیوه های دیگری جز کشف قواعد می تواند در زبان آموزی نقش داشته باشد. به هر روی پژوهش حاضر شواهدی قطعی در رد یا تأیید فرضیه ناهنجاری حافظ? اجرایی بدست نداده و این امر منوط به انجام مطالعاتی بیشتر بویژه با تمرکز بر چگونگی ارتباط میان زبان و حافظه می باشد.

پژوهش حاضر سعی در بررسی تاثیر روش گفتار درمانی شناختی و تقلیدی، بر رشد مهارت های زبانی کودکان مبتلا به اختلالات اوتیسم دارد. این مهارت ها شامل زبان گفتاری، گو ش کردن، سازماندهی، صحبت کردن، معناشناسی، و نحو می باشد. در این پژوهش سی کودک شش تا هشت ساله مبتلا به اوتیسم به دو گروه جداگانه تقسیم شدند. در مرحله اول پژوهش، توانایی های زبانی هر دو گروه بررسی و اندازه گیری شد. پس از آن هر دو گروه تحت آموزش یک دوره شش ماهه گفتاردرمانی قرار گرفتند، که در طی آن یک گروه با روش تقلیدی، و گروه دوم با روش شناختی آموزش دید. پس از اتمام دوره آموزشی شش ماهه، در مرحله دوم پژوهش توانایی های زبانی دو گروه توسط پس آزمون اندازه گیری شد، و دو گروه در این مرحله تفاوت های چشمگیری را نشان دادند. در مجموع، نتایج نشان دادند که پس از دوره آموزشی شش ماهه، کودکان اوتیستیکی که با روش شناختی آموزش دیده بودند، در رشد مهارت های زبانی پیشرفت بیشتری نسبت به گروهی داشتند که با روش تقلیدی کار کرده بود.

این پایان نامه با عنوان «بررسی اختلالات زبانی بیماران زبان پریش در اثر آسیب های عروقی تالاموس» به بررسی زبان پریشی های حاصل از آسیب های عروقی ناحیۀ تالاموس که از نواحی زیرقشری مغز است،می پردازد. هدف اصلی، بررسی اختلالات زبانی ناشی از آسیب های عروقیِ ناحیة زیرقشری تالاموس است که در این راستا سهم تالاموس در پرداز ش های زبانی مشخص می شود. همچنین معلوم می شود که نقش تالاموس در کدام یک از مهارت های زبانی بارزتر است. این پژوهش، به روش میدانی صورت گرفته است و داده های زبانی کلامی و غیرکلامی 51 بیمارِ دچار آسیب عروقی در ناحیة تالاموس به عنوان داده های اصلی مورد بررسی قرار گرفته است که این امر توسط اجرای آزمون زبان پریشی نیلی پور (1372) و زیرآزمون درک دستوری ازنسخۀ فارسیِ آزمون زبان پریشی دوزبانه(bat)، در مرحلۀ حاد پس از وقوع ضایعه، محقق می شود. برای سنجش و مقایسة نتایج به دست آمده از مهارت های زبانی بیمارانِ پژوهش حاضر از الگوی ارائه شده توسط دویت و دیگران (2011) درارتباط بازبان پریشی های ناشی از آسیب های عروقی تالاموس، استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر، مؤید آن است که تالاموس در پردازش های دستوری، و مهارت های واژه یابی و نامیدن نقش به سزایی دارد.همچنین پردازش های زبانی منحصربه تالاموس چپ نیست؛ اگرچه تالاموس چپ سهم بیشتری در این پردازش ها دارد، اما نمی توان نقش تالاموس راست را نادیده گرفت.نتایج تحلیل های پژوهش حاضر نشان دادند که مجموعۀ اختلالات زبانی مشاهده شده در بیماران زبان پریش در اثر ضایعات عروقی تالاموسی، با هیچ یک از انواع دیگر زبان پریشی ها منطبق نیست، لذا می توان این علائم را به عنوان یک نشانگان زبان پریشی مجزا و تحت عنوان«زبان پریشی تالاموسی»درنظرگرفت. پایان نامة حاضر، برای اولین بار الگویی کلی در ارتباط با اختلالات زبانی بیماران زبان پریش فارسی زبان در اثر آسیب عروقی تالاموس را ارائه می دهد که به موجب آن ویژگی های اصلی «زبان پریشی تالاموسی» نیز تعیین می گردد.

نظریه مرکزیت چارچوبی محاسباتی و پرکاربرد برای مدل کردن انسجام موضعی است. در این نظریه، وضعیت توجه، صورت عبارات ارجاعی و انسجام درک شده از گفتمان ارتباط متقابل با یکدیگر دارند. مجموعه مراکز پیش نگر اساسی ترین ساختار نظریه است که در قالب آن، موجودیتهای حاضر در پاره گفتار بر اساس میزان کانونی بودن رتبه بندی می شوند. اعمال قواعد نظریه در گرو تعیین وضعیت رتبه بندی مراکز پیش نگر است؛ لذا تعیین ملاکهای رتبه بندی اعضای این مجموعه اهمیت فراوان دارد. نقش دستوری و ترتیب سطحی به عنوان دو ملاک عمده برای رتبه ‎بندی پیشنهاد شده اند. بر این اساس، فاعل رتبه بالاتری از مفعول دارد و هر اندازه تقدم اسمی در ترتیب سطحی بیشتر باشد آن اسم رتبه بالاتری احراز می کند. همچنین در این نظریه بیان می گردد که برای ارجاع به موجودیتی با رتبه بالاتر، صورت ضمیری به صورت اسمی ترجیح داده می شود. در پژوهش حاضر، به تاثیر نقش دستوری و ترتیب سطحی در رتبه بندی مراکز پیش نگر در زبان فارسی پرداخته شد و همچنین بررسی گردید که آیا در فارسی برای ارجاع به موجودیتی با رتبه بالاتر، ضمیر به اسم ترجیح داده می شود. در این تحقیق، دو آزمایش به شیوه مدت خواندن با سرعت نامقید انجام شدند و مشخص شد که در فارسی، فاعل مرتبه بالاتری از مفعول دارد. همچنین معلوم شد که تغییر ترتیب سطحی در رتبه بندی موثر است و اگر مفعول به جایگاه پیش از فاعل جابجا شود مرتبه بالا تر فاعل از بین می رود؛ اما طبق تحلیل آماری، مفعول نیز مرتبه بالا تری نسبت به فاعل نمی یابد و در این حالت نمی توان درباره چگونگی رتبه بندی موجودیتها قضاوت کرد. به علاوه، مشخص گردید که وقتی فاعل رتبه بالا تری دارد مایل است که در ادامه گفتمان با صورت ضمیری مورد ارجاع قرار گیرد؛ اما تمایل فاعل به صورتهای ضمیری در فارسی به قوت زبان انگلیسی نیست. ضمنا در حالتی که مفعول به جایگاه پیش از فاعل برده می شود، رتبه بندی موجودیتها قابل تعیین نیست و بنابراین سوال درباره تمایل موجودیت دارای مرتبه بالاتر به صورتهای ضمیری بلاموضوع است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

رساله حاضر به بررسی تحول تاریخی وندهای اشتقاقی زبان فارسی از دوره میانه تا امروز می پردازد. این بررسی در پنج فصل انجام شده است . فصل اول مفاهیم و تعاریف ساختواژی را در بر می گیرد. فصل دوم به معرفی دیدگاه پویا که چارچوب نظری این رساله است می پردازد. فصل سوم به اختصار به مسائل تاریخی مربوط به زبان و گونه های زبان فارسی می پردازد. در فصل چهارم وندهای اشتقاقی زبان پهلوی معرفی شده اند و ارتباط آنها با وندهای فارسی مشخص شده است . فصل پنجم به طور مفصل به بررسی تحول تاریخی وندهای اشتقاقی آغاز (قرن 4 هجری) تا امروز (در نثر فارسی) می پردازد. بعلاوه، در این بررسی ضمن اینکه نقش هر روند در واژه سازی نشان داده شده است ، بین وندهای فارسی و وندهای گونه های زبان فارسی (کردی، گیلکی، سبزواری و...) نیز مقایسه ای صورت گرفته است . نتایج حاصل از بررسیها نشان می دهد که صورت و نقش وندهای اشتقاقی فارسی از آغاز نثر فارسی تا امروز (جدا از پاره ای تغییرات آوایی) دستخوش تحول عمده ای نشده است ، اما میزان زایایی و کاربرد برخی از وندها تغییر یافته است .

در این پژوهش روشی نوین در آموزش مهارت خواندن و نوشتن ارائه می گردد که به نظر نگارنده در صورت تدقیق صاحبنظران آموزش و پرورش می تواند جایگزین روش فعلی گردد. این رساله در پنج فصل تدوین یافته است . در بخش اول مشکلات مربوط به روش تدریس مهارت خواندن و نوشتن ارائه می گردد. در بخش دوم فرایند خواندن مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش سوم روشهای تدریس مهارت خواندن و نوشتن معرفی می شوند. در بخش چهارم عوامل موثر در تدریس این دو مهارت ارائه خواهد گردید و در بخش پایانی روش پیشنهادی مطرح خواهد شد که امید است منشاء تحول در مدارس ابتدایی کشور گردد.

هدف اصلی از نوشتن این پایان نامه بررسی پاره ای از ویژگی های ساخت آوایی زبان بلوچی و بویژه بعض از جنبه های دست نخورده بوده است و چون ساخت آوایی همه گونه های زبان بلوچی را در دستور کار خود دارد و به تغییر و تحول و اختلافهای آنها می پردازد، با دیگر پژوهش ها پیرامون این مسائل تفاوت دارد. زبان بلوچی بر خلاف آنچه تاکنون تصور می شده است دارای هویت زبانی مستقلی است و وابستگی های آن با زبان فارسی در حد متعارف و معمول زبان های همسایه و هم خانواده است و نیازی به توضیح نیست که نباید آنرا زیر شاخه و یا گونه ای از زبان فارسی دانست که در محدوده ای خاص و به صورتی تحریف شده بکار می رود.

چکیده ندارد.

این رساله از چهار بخش تشکیل شده است که در هر بخش خصوصیاتی از این فرضیه مورد بحث و تحلیل قرار می گیرد. بخش اول مربوط به سابقه تاریخی این تفکر است که از افلاطون و ارسطو شروع و به ساپیر و وورف ختم می شود. در بخش دوم تعریف کاملی از فرضیه مزبور ارائه می گردد و سپس شواهد آن ذکر می شود. بررسی شواهد موجود نیز در این بخش انجام می شود. بخش سوم به تحلیل این فرضیه می پردازد و آنرا تحت دو عنوان نسبیت زبانی و جبر زبانی قرار می دهد. سپس هر یک از این عناوین به پیش فرضهای متشکله خود تجزیه شده مورد بررسی قرار می گیرد. بخش پایانی این رساله به برخی نتایج حاصل از فرضیه ساپیر - وورف که در ارتباط مستقیم با فرهنگ جوامع قرار می گیرد، می پردازد و در انتها راه حلهائی را که در نظریات ترجمه برای رفع مشکلات حاصل از عدم انطباق زیانها در ترجمه وجود دارد، ارائه می شود.

پایان نامه به دو بخش نظری و عملی تقسیم می شود. بخش اول شامل دو فصل است : -1 جامعه شناسی زبان که شامل مطالب مربوط به مطالعه زبان در بافت اجتماعی آن (پیوند زبانشناسی و جامعه شناسی)، بررسی دو دیدگاه مخالف زبانشناسان سنتی و جامعه شناسان زبان در رابطه با تاثیر عوامل اجتماعی بر متغیرهای زبانی و نیز پژوهشهای ویلیام لبا و در این زمینه می شود. -2 گوناگونیهای زبانی که شامل عقاید جامعه شناسان زبان مبنی بر وجود تنوعات زبانی تحت تاثیر عوامل اجتماعی، بررسی 4 عامل منطقه جغرافیایی، طبقه اجتماعی، سن و تحصیلات و نیز انواع گوناگونیها شامل گونه، لهجه، گویش و سبک ، می باشد. در بخش دوم (عملی) با انتخاب عامل تحصیلات ، میزان تاثیر آن بر گفتار دانش آموزان پسر در مناطق خواجه ربیع و تبادکان در شهر مشهد بررسی شده است : گفتار محاوره ای دانش آموزان در 9 نوار 60 دقیقه ای ضبط شده و با علائم واج نویسی پیاده شده اند. پس از تحلیل روند تغییرات آوایی (فصل 3) و واژگانی (فصل 4) از مقطع ابتدایی تا متوسطه، در فصل پنجم پس از ذکر اهمیت فراگیری سبک گفتار محاوره ای معیار، نتیجه کلی پژوهش آمده است : با اتخاذ شیوه های مناسب آموزشی، عامل تخصیلات می تواند موثرتر واقع شده و دانش آموزان مناطق محروم را در کسب مهارت به کارگیری سبک مذکور در موقعیتهای مناسب یاری رساند.

این رساله با مقدمه ای در مورد اوضاع جغرافیایی و تاریخی منطقه مورد تحقیق آغاز می گردد و به دنبال آن، موقعیت جغرافیایی کلی منطقه در استان سیستان و بلوچستان و نیز موقعیت جغرافیایی دقیق منطقه در قالب دو نقشه ارائه می گردد. در بخش مقدمه، کلا تصویری از موضوع گویش در ایران در رابطه با زبان فارسی مطرح می گردد. در فصل اول، موضوع زبان در رابطه و داد و ستد با جامعه و اجتماع، خود فرد و طبقه بندی آن از دیدگاههای مختلف و تاثیر فرهنگ و آداب و رسوم بر روی خود زبان بررسی شده. در فصل دوم، زبان و لهجه را در تقابل با یکدیگر، بررسی نظریات و پژوهشهای مهم در رابطه و معیارهای شناسایی مهم، مورد بحث و بررسی قرار داده ایم. در فصل سوم، گویش سیستان و جایگاه آن در تقسیم بندی زبانهای ایرانی میانه و نیز دلایل وحدت منشاء زبان سکائی و پارسی باستان مطرح گردیده و در ادامه آن مضامین حماسی سکائی در شاهنامه و نیز رابطه حماسه پهلوانی با سرزمین سیستان و گویش سیستان به عنوان یکی از پایه های زبان فارسی کنونی آمده است . قرابت گویش سیستان با فارسی میانه توام با تشابهات آوایی، واژگانی و صرفی نیز بحث دیگری است که در پایان این فصل، جای خود را باز کرده است . در فصل چهارم ویژگیهای این گویش در چهارچوب معرفی و اجها اعم از صامتها و مصوتها و چگونگی استخراج این واجها و نیز طبقه بندی آنها و همچنین بقیه ویژگیها از تکیه گرفته تا دستگاه فعلی این گویش معرفی می گردد. فصل پنجم و ششم، دو فصل مهم این پژوهش را تشکیل می دهند که به بحث در رابطه با صورتهای زبانی برگزیده شده در منطقه مورد تحقیق اختصاص داده شده. در این فصول، پس از مطرح نمودن چگونگی ایجاد انگیزه در برگزیدن این موضوع پژوهشی، اصول و روشهای مربوط به نقشه کشی و تنظیم داده های تحقیق تشریح شده است . بخش پایانی این فصول، به تحقیق نقشه های اطلس اختصاص دارد و به ترتیب در مورد نقشه های آوایی، واژگانی، صرفی و نحوی تحلیلهایی به دست داده خواهد شد.

این نوشته در سه بخش کلی تهیه شده است . بخش اول علوم نشانه شناسی را مورد بحث قرار می دهد. بخش دوم اراتباط غیرکلامی را در قالب حرکات اندامی و حالات رخساری و فاصله افراد از هم مورد بحث قرار می دهد و در بخش سوم کار میدانی ارائه می شود.

مجموعه حاضر مشتمل بر نه فصل می باشد. فصل اول به مسائل عمومی ترجمه، همچون تاریخچه ترجمه، نظریه های ترجمه، وظیفه مترجم و مشکلات ترجمه اختصاص دارد که به اختصار بحث شده است . رابطه زبانشناسی و کامپیوتر موضوع فصل دوم می باشد که طی آن شاخه جدیدی از زبان شناسی بنام زبان شناسی کامپیوتری و همچنین تاثیر دیدگاه زبانشناسان بر تحول و پیشرفتهای حاصله در زمینه ترجمه ماشینی مطرح خواهد شد. از آنجائیکه موضوع مورد بررسی ترجمه ماشینی می باشد، لازم است اطلاعات مختصری راجع به اجزاء کامپیوتر و طرز کار آن ارائه شود. مطالب لازم در این زمینه در فصل سوم مطرح می شود. فصل چهارم راجع به ابزار و لوازم مورد نیاز کامپیوتر جهت تحلیل زبان مبداء و ساخت متن مقصد بحث می کند. این قسمت از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا تفاوت عمده ای که بین سیستمهای مختلف ترجمه ماشینی وجود دارد ناشی از تفاوت کاربرد دستور زبانهای مختلف و فرهنگهای لغت با کیفیتهای متفاوت می باشد. تاریخچه ترجمه ماشینی، سیستمها و پروژه های اولیه در آمریکا، اروپا و سایر کشورهای پیشقدم در امر ترجمه ماشینی موضوع فصل پنجم می باشد. همچنین ارزیابی روند کار سیستمها و گزارش کمیته پردازش خودکار زبان در این زمینه در همین فصل مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل ششم، سعی بر آن است تا نمای روشنی از شیوه های متداول ترجمه ماشینی ارائه گردد و معایب و محاسن هر کدام مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. اهمیت این فصل از آن جهت است که کلیه سیستمهای ترجمه ماشینی بر پایه یکی از این شیوه ها می باشد. در فصل هفتم به سیستمهای عملی ترجمه ماشینی اشاره می شود. در این سیستمها انسان به نوعی در ترجمه توسط ماشین دخالت دارد که میزان دخالت انسان مورد بحث قرار خواهد گرفت و از درجه خودکار بودن ماشین ترجمه سخن به میان خواهد آمد. مشکلات عمده ترجمه ماشینی موضوع مورد بحث فصل هشتم می باشد که طی آن به برخی از مشکلات زبانی و برخی مشکلات دیگر که مربوط به سیستمهای کامپیوتری می باشد، اشاره می شود و راههای کاهش موانع و مشکلات موجود بر سر راه ترجمه ماشینی مورد بررسی قرار می گیرد. آخرین فصل به ارزیابی کلی از سیستمهای ترجمه ماشینی اختصاص دارد و در پی آن وضعیت قبلی، فعلی و در نمای آینده آنها مورد بحث قرار می گیرد و برخی از دستاوردهای جدید در این زمینه مطرح می شود.

در بخش دوم به عنوان آغاز بحث ، به تعریف زبان، فلسفه، و منطق پرداخته شده است ، تا بدین طریق ضمن ارائه، تعریفی مشخص از موضوع های مورد بحث ، اصول موضوع و ویژگیهای ثانوی، از تعریف متمایز گردند. بخش سوم، به بررسی آراء مندرج در فلسفه های زبان واقع گرا و تجربه گرا، اختصاص یافته است . در اولین وهله اندیشه های ریاضی - منطقی زبان در قالب نظریه،مجموعه ها، و اندیشه های و اصل بیان شده است . سپس ذکر گردیده است که پوزیتویسم منطقی به عنوان مکمل آراء و اصلی می تواند نواقص صوری دیدگاه ریاضی و اصل را حل نماید. در این مرحله با شرح آراء پوزیتویسم، دیدگاههای صوری آنان در ابداع زبان آرمانی که نواقص زبان طبیعی را نداشته باشد، ذکر گردیده است . همچنین نشان داده شده است که تقسیم دوگانه زبان بنیان عقلی و عینی ندارد و گاه در عمل این تقسیم به کار نمی آید. در این مرحله معناشناسی خاص پوزیتویسم در قالب افکار کارناپ ، بیان شده است . اما پوزیتویسم هر چند نواقص صوری گرایی اندیشه های ریاضی و اصل را تا حدی رفع کرد، اما خود در این دیدگاه که زبان طبیعی، فی نفسه، مجموعه ای از جملات بی معنا است که از نحوه زبان حاصل شده اند، دچار پنداری باطل شد. اثبات این خطا و اویتگنشتاین به شایستگی نشان داده است و بدین گونه فلسفه، زبان عرفی، با آراء ویتگنشتاین، آستین، و رایل، معرفی شده است . در این مکتب نیاز به زبان صوری و آرمانی منتفی می شود و زبان طبیعی محل اعتنا قرار می گیرد. اما فیلسوفان زبان عرفی ضمن تاکید بر اهمیت کانونی تجربه گرایی - متاثر از مانع - با این آموزه، پوزیتویسم منطقی که کشف خطا با تجزیه و تحلیل زبان آغاز می شود، موافق بودند با این حال در این مکتب در باب وجود یا عدم تفکیک زبانی وفاق عام وجود ندارد. در حالیکه ویتگنشتاین هر گونه تفکیک ، را نفی می کند، آستین و رایل بر وجود "نوعی تفکیک سودمند زبانی" تاکید دارند. بویژه رایل با استفاده از داده های زبانشناختی، به حل برخی معضلات فلسفی پرداخته و با همین دیدگاه دوگرایی دکارتی را به نفع رفتارگرایی رد کرده است . در بخش چهارم، ضمن رد نتایج بخش سوم، دیدگاه تاریخی اسطوره ای زبان طرح شده است که زبان را نه در قالب صوری، قبل در تمامت آن لحاظ می کند. از این رو، وجه تجربی جنبه ای از زبان است و نافی روش استقرار، در عرصه، پژوهش های زبانی با توجه به تعاریف بخش دوم است .

قرآن، محور همه ارزشهای اسلامی بود و امت اسلامی، ناگزیر برای راهیابی به کمال و رفع کاستیهای فردی و اجتماعی خود، رو به سوی این کتاب آسمانی داشت و برای فهم معارف بلند آن و درک رمز و رازهای آن به تکاپوی پرداخت . این تکاپو به تنظیم و تدوین مسائلی انجامید که "علوم قرآن" نامیده شد. علوم قرآن به مقوله هایی اطلاق گردید که به شکلی در فهم و تفسیر قرآن تاثیر داشت و به عنوان مقدمه قرآن شناسی و قرآن فهمی باید مورد بحث و بررسی قرار می گرفت ، علومی مانند: تاریخ قرآن، ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، شان نزول و... در این میان علم شان نزول به دلیل ارتباط مستقیم با فضای نزول آیات و ترسیم زمینه های پیشینی وحی، از جایگاهی چشمگیر و موثر برخوردار است ولی باید اذعان کرد که این مقوله، آنگونه که باید، مورد طرح و بررسی قرار نگرفته است این نوشتار، تلاشی است در جهت تبیین نقش بافت در معانی جملات و به تبع آن نقش شان نزول در تفسیر و فهم آیات قرآن. نخست بحث را با "معنی" و "نظریه های معنایی" آغاز می کنیم، آنگاه به نقش "بافت " در فهم معانی جملات می پردازیم. سپس شان نزول را مطرح کرده و با تعاریفی که از آن بدست خواهیم داد، روشن می کنیم که در واقع همان نقشی را که "بافت " در فهم معانی جملات دارد، شان نزول در فهم معانی بسیاری از آیات دارد و بالاخره در آخرین فصل، فصل سوم مصداقهای معین و مشخصی را از نقش شان نزول در فهم معانی آیات بر می شماریم در نهایت نتیجه می گیریم که بدون شان نزول (بافت) معانی بسیاری از آیات را نمی توان فهمید.

فصل نخست به تاریخچه دائره المعارف نگاری در جهان، جهان اسلام و ایران و تاریخچه دائره المعارف نگاری بر کودکان ایرانی اختصاص یافت ، چرا که در هیچکدام از این زمینه ها بجز چند مقدمه چیزی وجود نداشت . واژه های فرهنگ ، فرهنگنامه، دانشنامه دائره المعارف غالبا در نزد عامه مردم مفهوم واحدی دارند، لذا در فصل دوم به تعاریف این واژه ها، بررسی تعاریف فرهنگ و فرهنگنامه، طبقه بندی رده شناختی فرهنگها و فرهنگنامه ها پرداخته شد. از آنجا که زبانشناسی را مطالعه علمی پدیده زبان تعریف کرده اند و دانش نوینی است که در سالهای اخیر، بخصوص پس از دهه های نخستین سده بیستم رشد فراینده ای داشته است ، فصل سوم به ارتباط زبانشناسی و دائره المعارف نگاری و اصول زباشناختی حاکم بر تدوین دایره المعارفها اختصاص یافت و فصل چهارم پس از بررسی ضوابط و معیارهای ارزیابی دایره المعارف نگاری منجر به ارائه طرح پیشنهادی برای ساخت یک دایره المعارف شد. بنابراین این در فصل پنجم مشکلات دایره المعارف نگاری بطور اعم و اخص مورد بررسی قرار گرفت و چون هدف این پایان نامه بررسی ویژگیهای دایره المعارف نگاشتی کودکان و نوجوانان بود، در فصل ششم اصول روانشناختی و زبانشناختی حاکم بر تدوین چنین آثاری بررسی شد و پس از بررسی رابطه زبانشناسی و ادبیات کودک و نوجوان و همچنین بررسی سطح خوانایی نوشته های ویژه کودکان در فصول بعدی، اطلاعات زبانی و غیرزبانی اینگونه آثار مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت در فصول نهم به روش شناسی و مراحل تدوین فرهنگنامه کودکان و نوجوانان پرداخته شد.

در این تحقیق نثر فارسی در قرن سیزدهم و نیمه اول قرن چهاردهم از جهات گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است ، تا تاثیر انقلاب مشروطیت بر آن نمودار گردد. این تحقیق در سه بخش که شامل 16 فصل می باشد انجام پذیرفته است ، بدین قرار: در بخش اول که شامل یک فصل است به تشریح زمینه تاریخی، اجتماعی از دوران حکومت سامانیان تا استقرار مشروطیت پرداخته شده است . در بخش دوم که شامل 7 فصل است ، 55 نثر فارسی از قرن سیزدهم و نیمه اول قرن چهاردهم به روش آماری انتخاب و معرفی شده اند. بخش سوم از 8 فصل تشکیل شده است بدین ترتیب : -1 میزان کاربرد واژگان عربی -2 طول جملات -3 باز تزیینی -4 طرح فرستادن و القا پیام -5 میزان کاربرد آیات قرآن کریم، شعر، ضرب المثل -6 به کارگیری صنایع لفظی (سجع، جناس و ...) -7 بررسی تفاوت های نحو نثر فارسی -8 بررسی تغییرات صوری - معنایی عبارتهای فعلی افعال مرکب و پیشوندی نتیجه گیری: تاثیر سبکی انقلاب مشروطه بر زبان فارسی به طور آماری نشان داده شد.

بخش اول پایان نامه حاضر به تعاریف ، انواع و معانی حروف اضافه در زبان فارسی می پردازد. در بخش دوم حروف اضافه زبان انگلیسی مورد بررسی قرار گرفته است . در بخش سوم مقایسه مقابله ای حروف اضافه در زبان فارسی و انگلیسی صورت گرفته است . بخش چهارم شامل پرسشنامه و کار میدانی و نتایج حاصل از آن می باشد. در بخش پنجم تحلیل خطاها با توجه به ارتباط دو بخش عملی و نظری صورت گرفته و پیشنهاداتی در ارتباط با آموزش حروف اضافه انگلیسی به فارسی زبانان ارائه شده است . لازم به ذکر است که براساس اطلاعات مولف این پایان نامه، تاکنون تحقیق مستقلی در بررسی حروف اضافه فارسی و انگلیسی بویژه تحلیل خطاهای کاربردی حروف اضافه زبان انگلیسی، که بتواند پژوهشگر را از تحقیق بیشتر بی نیاز کند، صورت نگرفته است و نگارنده امید دارد که بتواند گامی هر چند ناچیز در این امر بردارد. این پژوهش نگاهی روساختی و عمده بر پایه نظریه ساخت گرایان به حروف اضافه دارد و عمده ترین مطالب و تحلیلها براساس این نظریه می باشد.

فصل اول علتهای تغییر و تحول زبان را شرح و توضیح می دهد. قصل دوم بررسی نظریات نودستوریان و پاره ای تغییرات زبان فارسی از باستان تا جدید بر مبنای نظریه فوق می باشد. در فصل سوم به نظریات مکتب ساختگرایان و بررسی تغییرات زبان فارسی براساس آن پرداخته می شود. فصل چهارم نگاهی گذرا به عقاید و نظریات دستور زایا - گشتاری دیدگاهی که پس از دو نظریه فوق در زبانشناسی پدید آمد دارد.

واژگان هر رشته ای از دانش و فن سهم بسزا و انکار ناپذیری در گسترش و تفهیم و تفاهم آن دانش یا فن دارد، زیرا که این واژگان به منزلهء ابزار کار، در اختیار دست اندرکاران آن رشته می باشد . پیشرفت سریع علم زبان شناسی نیز منتج به پدید آمدن شمار زیادی واژ در این رشته گشته است . در چند دههء اخیر رشد این واژگان در شاخه های مختلف این علم به ویژه در زبان شناسی کاربردی و علم آموزش زبان به گونه ای چشمگیر بوده است . با این وجود و با توجه به نیاز مبرم دانشجویان رشته های آموزش زبان، زبان شناسی و رشته های وابسته به آن برای معادله یابی و توصیف این واژگان که رشدی روزافزون پیداکرده اند، اقدامی اساسی صورت نپذیرفته است . لذا دلایل مذکور به تنهایی کافی بود تا زمینه ساز تلاش در جهت تدوین این فرهنگ باشد. پس از پیشنهاد این موضوع به عنوان رسالهء تحصیلی ام و موافقت استاد راهنمای محترمم جناب آقای دکتر نادر جهانگیری با علاقه وافر کار خود را به شیوه ای که بیان خواهد شد آغاز نمودم. برای تهیه این فرهنگ از سه فرهنگ معروف زبان شناسی و زبان شناسی کاربردی با عناوین زیر استفاده نموده ام . 1- longman dictionary of applied linguistics jack richards, john platt , heidi weber 2 - dictionary of linguistics and phonetics davied crystal 3 - dictionary of language and linguistics r.r.k. hartmann; f.c. strok شیوه کار بدین صورت بود که اولین فرهنگ یعنی longman dictionary of applied linguistics را به عنوان پایه در نظر گرفته و نحوهء ارائه واژگان و ترتیب الفبایی آنرا حفظ نموده و سپس با مراجعه به دو فرهنگ دیگر و مقایسهء تعاریف آنها در نهایت ، سعی شده که تعریفی جامع از مجموع سه فرهنگ بدست داده شود. در مواردی توصیف ارائه شده از هر سه فرهنگ گرفته شده، در برخی موارد از دو فرهنگ و گاهی نیز تنها از فرهنگی - که کاملترین توصیف را ارائه نمود، استفاده شده است . لازم به یادآوری است که اصطلاحات مربوط به آموزش زبان و آزمونگری به دلیل موجود نبودن در دو فرهنگ دیگر، مگر در موارد معدود، صرفا" از فرهنگ لانگمن گرفته شده اند. اصطلاحاتی که در این فرهنگ ارائه شده شامل مهمترین اصطلاحات در آموزش زبان language teaching، زبان شناسی linguistics، دستور زبان grammar، آواشناسی phonetics واج شناسی phonology معنا شناسی semantics، زبان شناسی اجتماعی sociolinguistics، روان شناسی زبان psycholinguistic و آزمونگری زبان language testing می باشد.

تحقیقات محققین در چند دههء اخیر نشان داده است که فراگیری و آموزش خواندن آن چنان پیچیده است که باسانی نمی توان تمام عوامل موثر را کشف و شناسایی نمود. هرچند پیشرفت علومی چون زبانشناسی بسیاری از نکات مبهم و پنهان فرآیند خواندن را روشن ساخته است ، ولی هنوز تا رسیدن به راه حل مطلوب در روند آموزش خواندن فاصلهء زیادی وجود دارد. استفاده از تجارب معلمین زبان خارجی می تواند در متحول ساختن شیوه های آموزش نقش عمده ای ایفا نماید. این پژوهش نگرشی است برفرآیند خواندن و روشهای آموزش آن که در طی شانزده سال آموزش زبان انگلیسی نگارنده در مقاطع مختلف حاصل شده است و امید است با راهنمائیهای صاحبنظران موجبات تکمیل هر چه دقیق تر این تحقیق فراهم آید.

هدف از انجام این تحقیق، بررسی دو موضوع مهم و اساسی در زبان آموزی کودک است : 1 - بررسی مراحل رشد دستوری گفتار کودکان پیش دبستانی 2 - بررسی مراحل رشد عنصر در گفتار چند کودک فارسی زبان . در انجام این پژوهش از منابع انگلیسی و فارسی استفاده شده و سعی گردیده تا نظریات پژوهشگران و زبانشناسان در این باره مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. همچنین، در مورد رشد و تحول عنصر فعل در گفتار کودک تحقیقی از چند کودک فارسی زبان از سنین یکسالگی تا پایان پنج سالگی بعمل آمد. مدت این بررسی در حدود سه ماه به طول انجامید و نمونه های گفتاری کودکان مورد مطالعه در فواصل زمانی هر هفته یک بار به مدت سه ساعت ثبت گردید. بدین ترتیب ، در پایان در حدود دوهزار نمونهء گفتاری بدست آمد. بطور کلی، این تحقیق با دیدگاههای زبان آموزی آغاز میشود. در واقع بخش نخستین دو نظریه را در بر می گیرد: نظریهء رفتار گرائی اسکینر و نظریهء چامسکی . در ابتدا، در هریک از دو نظریهء مذکور بدقت مورد بررسی قرار گرفته و سپس دیدگاههای آنان در بارهء زبان آموزی کودک مورد ارزیابی قرار می گیرد. فصل دوم با عنوان بررسی مراحل رشد دستوری گفتار کودکان پیش دبستانی به تحلیل در بارهء گفتار کودکان میپردازد. این مراحل از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار می گیرد و ایرادات و انتقاداتی که بر آنها وارد است ، مطرح میشود . فصل سوم به بررسی عنصر فعل در گفتار کودک اختصاص دارد. در ابتدای این فصل، عنصر فعل از لحاظ مراحل رشدی مورد بحث قرار گرفته و سپس فعل از جنبهء مطابقت با فاعل بررسی میشود. این مطابقت از نظر مفهوم عدد و زمان در نزد کودک است .

همچنان که از آغاز این مقاله اشاره شده است ترجمه بعنوان فرایند انتقال معنی از یک زبان به زابان دیگر بعنوان موضوعی مستقل مورد توجه بوده است . پیش از دوران رشد و بالندگی زبان شناسی بعنوان یک علم بحث در باره معنا و لفظ و تقدم یکی از آن دو وجود داشته است و این خود دلیلی است بر اینکه ترجمه بعنوان موضوعی در خور بررسی و تحقیق از گذشته در محافل و مجامع علمی بین صاحبان اندیشه مطرح بوده است . بحثهای مربوط به تفاوتهای بین زبانها و تاثیر این تفاوتها بر اندیشه سخنگویان جوامع زبانی مختلف در دوره ای کار را بدانجا رساند که ترجمه بعنوان انتقال اندیشه از یک زبان به زبان دیگر زیر سوال رفت . از سویی طرح نظریه های زبانی در زبان شناسی جدید و بسط برخی از این نظریه ها به ترجمه بعنوان فعالیتی که در آن با زبان سرو کار داریم موجب شد فرایند ترجمه هرچه بیشتر شکافته شده و توصیف و تبیین گردد. دستور گشتاری از جمله نظریه های زبانی است که می تواند به بسیاری از سوالات مختلفی که در باره ترجمه پذیری بین زبانها و اصولا مکانیسم عملی ترجمه مطرح میشود پاسخ دهد. در وهله نخست و از لحاظ نظری همچنان که پیش از این نیز اشاره شد در دستور گشاری این نگرش وجود دارد که زبانها در سطح ژرف ساخت و سطح معنایی با هم تفاوتهای زیادی ندارند و اگر تفاوتهایی نیز بین آنها مشاهده می شود بیشتر در سطح روساخت است . با چنین نگرشی می توان پاسخی قطعی به این مساله داد که انتقال معنا و اندیشه از یک زبان به زبان دیگر امکانپذیر و شدنی است . از سوی دیگر توصیف زبان در و سطح روساخت و ژرف ساخت و چگونگی رسیدن به روساخت از ژرف ساخت از طریق گشتارها عملا" نیز می تواند در کار ترجمه مفید باشد. مترجمان اکثر اوقات به جملات مبهم، پیچیده و دشواری بر می خورند که با در نظر گرفتن ژرف ساخت و ساختی معنایی برای آنها می توان ابهام و پیچیدگی آنها را برطرف کرد. بر پایهء توضیحات بالا شاید بتوان دستور گشتاری را در حال حاضر یکی از کارآمدترین نظریه های زبان شناسی دانست که می تواند پاسخگوی بسیاری از مشکلات ترجمه باشد .

مطالعه و تحقیق پیرامون آموزش زبانهای خارجی از دیرباز توجه زبانشناسان را به خود مشغول داشته است یافته هایی که از این رهگذر حاصل شده توانسته است راهگشای بسیاری از پیشرفت های علمی باشد و امکان کمک به پژوهشگران و معلمین را در انتخاب و بکارگیری صحیح روشهای تدریس زبان فراهم آورد. بدیهی است که پیشرفت های عظیمی که آموزش زبان در دهه های اخیر حاصل کرده، نتیجهء یاری جستن هر چه بیشتر از پژوهشهای زبانشناسی بوده است و تدریس زبان، به عنوان یکی از زمینه های علمی که از دیگر علوم تاثیرات لازم را پذیرفته، حق موجودیت مستقل پیدا کرده است و بدین جهت از آن به عنوان علم آموزش زبان یاد می شود . آموزش زبان از علوم بسیاری بهره گرفته است که همه در قرن حاضر گسترش قابل ملاحظه ای یافته اند. در این میان باید از زبانشاسی، مردم شناسی، جامعه شناسی و بخصوص روانشناسی نام ببریم که یکی از شاخه های نسبتا" جدید آن یعنی "روانشناسی زبان" می تواند کمک های قابل ملاحظه ای به معلم زبان بکند. ظهور و پیشرفت الکترونیک موجب شده است که دستگاههای تکامل یافته ای برای ضبط، نگهداری و تکثیر گفتار ساخته شد و اما از میان همهء این علوم، زبانشناسی اثری تعیین کننده بر آموزش زبانهای خارجی داشته است . فراگیری زبانهای خارجی و به تبعیت از آن پرداختن به اصول و روشهای گوناگون تدریس آنها و چگونگی گسترش مهارتهای مختلف زبانی امری بدیهی و مسلم است بخصوص که پیشرفت تکنولوژی بشری، توسعه وسایل حمل و نقل و فراوانی مبادلات بین المللی بر این واقعیت صحه می گذارند. در این میان نیاز به استفاده از زبان بعنوان مهمترین وسیلهء ارتباط بین انسانها برهیچکس پوشیده نیست و بر این اساس سعی شده است که آموزش زبانهای خارجی را نیز در راستای برآوردن همین هدف قرار داده و زبان آموزان را در بکارگیری زبان برای برطرف ساختن نیازهای ارتباطی خود توانا ساخت . با توجه به این واقعیت ، مهارت گفتاری و چگونگی گسترش و تقویت آن از اهمیت قابل ملاحظه ای در آموزش زبانهای خارجی برخودار شده است . از این رو لازم است که قبل از هر چیز این مهارت را بیشتر شناخت و از نقش و اهمیت آن در بین سایر مهارتهای زبانی آگاه شد. هدف اصلی این پژوهش نیز بررسی مهارت گفتاری و روشهای عملی در تقویت و گسترش این مهارت در زبان آموزان است . رسالهء حاضر در چهار بخش تدوین گشته است : بخش اول به اهداف آموزش زبان خارجی در مدارس ایران پرداخته و مشکلات موجود در نظام آموزش زبان را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. در بخش دوم پاره ای از دیدگاههای نظری و شالوده های زبانشناختی روشهای آموزش زبان به همراه تاریخچه ای مختصر از این روشها مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش سوم نیزز از مهارت گفتاری و رابطهء آن با سایر مهارتهای زبانی بخصوص مهارت شنیداری و نقش و اهمیتی که این مهارت در بین مهارتهای زبانی دیگر برخوردار است به تفصیل بحث می شود. بخش چهارم که در واقع قسمت اعظم این پژوهش را به خود اختصاص داده است به روشهای عملی و استفاده از انواع تمرین ها در تقریت ، گسترش و ارزشیابی مهارت گفتاری و سخن گفتن در زبان آموزان می پردازد.

1 - تدریس زبان خارجی باید بر اساس دستاوردهای علم روانشناسی یادگیری و روانشناسی زبان و زبانشناسی انجام گیرد. 2 - معلم زبان خارجی باید ضمن تسلط داشتن بر زبان بیگانه از وجوه اختلاف و اتفاق زبان مادری (شاگرد) و زبان هدف آگاهی کامل داشته باشد و در انتخاب شیوه تدریس مناسب به گونه ای عمل کند که اصطکاک ناشی از تداخل که امری ناگزیر است به حداقل کاهش یابد و بعضا" بتواند از زبان مادری بعنوان اهرمی سودبخش در جهت تسریع روند یادگیری بهره جوید. 3 - بنظر می رسد آموزش زبان خارجی باید زودتر از سنی که فعلا" شروع میشود آغاز گردد (سالهای سوم و چهارم ابتدائی پینشهاد میشود) و البته ابتدا فقط به جنبه های شفاهی و محاوره ای زبان توجه شود. زیرا در سنین پایین تر ذهن از قدرت انعطاف پذیری بالایی برخوردار است . 4 - تعداد شاگردان هر کلاس که در حال حاضر گاه تا بیش از 50 نفر می رسد باید حداقل به نصف تعداد فعلی کاهش داده شود و از وسایل کمک آموزشی و لابراتورهای زبان (در جاهائیکه امکان دارد) نیز حداکثر استفاده ممکن بعمل آید. 5 - سعی شود مطالب مورد تدریس از مسائل ساده و روزمرهء زندگی شروع شود و بتدریج به سوی مسائل علمی و فنی و پیچیده سوق داده شود. 6 - برای بهبود کیفی تدریس زبان خارجی بهتر است ساعات تدریس هفتگی تا دو برابر افزایش یابد و در صورت امکان تدریس از دورهء ابتدائی (سال سوم و چهارم) شروع شود. 7 - بهتر است تدریس زبان خارجی از همان ابتدای کار د رقالب جملات کامل اما ساده انجام پذیرد و نه در قالب صرفهای دستوری یا کلمات جدا جدا. زیرا یادگیری در قالب جملات با حالت تفکر طبیعی ما نیز هماهنگی دارد. 8 - در تدریس سلسلهء مراتب یادگیری (یعنی گوش دادن، صحبت کردن خواندن ونوشتن)رعایت شود.

چکیده ندارد.

هدف از این بررسی تهیه اطلسی از گویش های رایج در استان مازندران است که شهرهای شهسوار، نوشهر، نور، آمل، بابل، شاهی، ساری، بهشهر، گرگان و گنبدکاوس را تحت پوشش دارد. بررسیهای انجام شده وجود 14 گویش مختلف مانند گویشهای مازندرانی، فارسی، ترکی، بلوچی، ترکمنی، زابلی، کردی، تاتی، عربی، گوداری، روسی، کتولی، افتری و لری را در این منطقه روشن می سازد. وجود زبان عربی در ده "بوله کلا" در شهر بابل و وجود زبان روسی در نقطه دیگری از این استان بسیار جالب توجه است . در آبادی های مربوط به شهرستانهای شهسوار، نوشهر، نور، آمل، بابل، شاهی، ساری و بهشهر غلبه با گویش مازندرانی است و سپس به ترتیب گویش های فارسی، کردی و ترکی رایج است . ولی در منطقه گرگان و گنبدکاووس به تدریج از گسترش گویش مازندرانی کاسته شده و گویش ترکمنی جای آن را می گیرد. تعداد آبادیها مورد بررسی در این پژوهش 600 بوده است .