کلی باسیلوز یکی از مهمترین بیماری های باکتریایی است که صنعت طیور در تمام دنیا درگیر آن می باشد و در ایران نیز بسیار شایع است و با ایجاد تلفات، کاهش رشد و کاهش کیفیت گوشت خسارات سنگینی را به صنعت مرغداری و کشور وارد می کند. درمان این بیماری از طریق تجویز آنتی بیوتیک ها صورت می گیرد که علاوه بر تحمیل هزینه های سنگین به تولیدکنندگان باعث افزایش مقاومت میکربی و کاهش بهره برداری از پرورش طیور و کیفیت گوشت نیز می گردد. یکی از راه های موثردر پیشگیری از کلی باسیلوز، واکسیناسیون می باشد. در این مطالعه از مخلوط سه سروتیپ o78:k80، o2:k1 و o1:k1 اشریشیا کلی سونیکه به همراه ادجوانت آلوم واکسن تهیه و در 96 قطعه جوجه گوشتی، ایمنی متقاطع آن مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه واکسن مورد نظر از مخلوط سه سروتیپ o78:k80، o2:k1 و o1:k1 اشریشیا کلی (غیرفعال شده بوسیله اولتراسونیک) و با افزودن ادجوانت آلوم به عنوان ماده کمکی تهیه شد. جهت ارزیابی ایمنی زایی واکسن تهیه شده، تعداد 96 قطعه جوجه گوشتی نژاد راس انتخاب و بصورت کاملا تصادفی به چهار گروه شامل 1) گروه واکسینه چالش داده شده با o26، 2)گروه واکسینه چالش داده شده با o78، 3) گروه غیرواکسینه چالش داده شده با o26، 4) گروه غیرواکسینه چالش داده شده با o78 تقسیم شدند. در سن 14 روزگی مقدار 5/0 سی سی از واکسن و سرم فیزیولوژی به دو گروه مشخص شده، به صورت زیر جلدی در ناحیه پشت گردن تزریق گردید. در سن 35 روزگی تمام گروه ها مورد چالش قرار گرفتند. بدین ترتیب که چالش با باکتری به صورت تزریق زیر جلدی در ناحیه پشت گردن به میزان 5/0 سی سی انجام گرفت. به منظور انجام آزمایش های سرم شناسی از ورید بالی جوجه های هر چهار گروه در بازه های زمانی قبل و بعد از واکسیناسیون و چالش، خونگیری انجام شد. تاثیر واکسن تهیه شده بر ایمنی زایی با بررسی صفاتی مانند وزن بدن، غذای مصرفی، ضریب تبدیل غذایی، درصد تلفات، جداسازی باکتری، مطالعه سرولوژی، نشانه های بالینی و کالبدگشایی که روزانه و بصورت منظم ثبت می شد، مورد بررسی قرار گرفت. پس از چالش، نشانه های تیپیک کلی باسیلوز از جمله کاهش شدید اشتها و کاهش میانگین وزن در گروه غیر واکسینه مشاهده گردید، افزایش وزن هفتگی در گروه واکسینه چالش داده شده با o78 بیشتر از سایر گروه ها بوده و وزن نهایی در گروه واکسینه چالش داده شده با o26 بیشتر از سایر گروه ها بود. ضریب تبدیل غذایی در گروه های واکسینه نیز کمتر از گروه های غیرواکسینه بود. با توجه به نتایج بدست آمده از این مطالعه می توان گفت که واکسن مورد استفاده، توانایی ایجاد ایمنی در برابر هر دو سروگروپ o78 و o26 را دارا بوده ولی ایمنی زایی بهتری در برابر سروگروپ o78 ایجاد می کند . در نهایت می توان به این نتیجه رسید که ایمنی متقاطع بین دو سروگروپ مطالعه شده وجود داشته ولی به اندازه ایمنی علیه سویه های همولوگ نمی باشد.