اندازه گیری تبخیر در مناطق خشک و نیمه خشک که معمولاً تبخیر پذیری هوا زیاد است و مقدار آن از توانایی خاک در هدایت آب در فاز مایع بیشتر است مهم می باشد. همچنین بین عمق سطح ایستابی و تبخیر از سطح خاک در اغلب مناطق خشک و نیمه خشک نیز رابطه بسیار نزدیکی وجود دارد. پارامترهای بافت خاک، درصد اجزا، عمق سطح ایستابی و قدرت تبخیر پذیری هوا نقش موثری در تبخیر از سطح خـــاک دارند که با اســــــتفاده از آنها عمــق جبهه تبخیر (ناپیوستگی فاز مایع- بخار) و شدت تبخیر در خاک ها و مناطق مختلف قابل محاسبه می باشد. در این مطالعه از یک مدل فیزیکی سطح ایستابی کاذب برای تعیین عمق جبهه تبخیر و شدت تبخیر در شرایط غیر همدما در شرایط گلخانه استفاده شد. برای اندازه گیری رطوبت خاک جهت تعیین عمق جبهه تبخیر ازtdr استفاده گردید. سپس مدل شبیه سازی عمق جبهه تبخیر و شدت تبخیر برای شرایط مختلف شامل بافتهای مختلف، قدرت تبخیرپذیری متفاوت، و سطح ایستابی توسعه یافت. نتایج همچنین نشان می دهد که عمق جبهه تبخیر در بافت های سبک بیشتر است بطوریکه، عمق جبهه تبخیر در سطوح ایستابی 40، 60 و80 سانتی متری خاک لوم شنی، پس از 74 روز، به ترتیب برابر با 7/92، 11/1 و 14/88 سانتی متری می باشد که می تواند بدلیل تخلخل پایین و بیشتر بودن پدیده پسماند در این بافت باشد. هر چه بافت خاک سنگین تر باشد عمق جبهه تبخیر کمترخواهد شد. همچنین برای خاک لوم عمق جبهه تبخیر در سطوح ایستابی 40، 60 و 80 سانتی متری پس از 74 روز، به ترتیب برابر با 7/64، 9/9 و 13/12 سانتی متری و برای خاک لوم رسی این مقادیر به ترتیب برابر با 7/04، 8/4و 11/36 سانتی متری می باشد. هرچه عمق سطح ایستابی بیشتر شود عمق جبهه تبخیر بیشتر می شود. شبیه سازی عمق جبهه تبخیر برای خاک شـنی نسبت به دو بافـت لــوم ولــوم رسی مطابقت بیشتری با عـمق اندازه گیری شده جبهه تبخیر دارد. همچنین در این مدت مقادیر کل تبخیر اندازه¬گیری شده از سطح خاک برای خاک لوم شنی و سطح ایستابی 40، 60 و 80 به ترتیب برابر با 359/1، 304/83 و 233/88می¬باشد. و این مقادیر برای خاک لومی 380/8، 334/3 و 265/2 و برای خاک لوم رسی 398/5، 351/5 و 287/4 می¬باشد.در این مطالعه با استفاده از مدل گاردنر عمق جبهه تبخیر و شدت تبخیر در خاک های لوم شنی، لوم و لوم رسی در سطح ایستابی 40، 60 و 80 سانتی متر با نیاز تبخیر متفاوت شبیه سازی شد. نتایج تحلیل های آماری بیشترین همخوانی بین نتایج شبیه سازی شده و اندازه گیری شده را به ترتیب برای خاک های لوم شنی، لوم و لوم رسی نشان می دهد. در پایان آزمایش تیمارهای با شوری لایه سطحی(1 تا 2 سانتی متری) خاک تعیین شد و مشخص گردید که بیشترین و کمترین میزان شوری به ترتیب در عمق های سطح ایستابی 80 و40 سانتی متری وجود دارد و همچنین بیشترین مقدار شوری در خاک لوم شنی حاصل گردید.

چکیده: به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف کود سولفات پتاسیم بر عملکرد کمی و کیفی دانه سورگوم در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی 1388 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گردید. تنش خشکی در سه سطح، (آبیاری در 70 ، 50 و 30 درصد ظرفیت زراعی مزرعه) به عنوان عامل اصلی و مصرف سطوح مختلف کود سولفات پتاسیم در پنج سطح، (شاهد، 100، 150، 200 و 250 کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد با افزایش شدت تنش خشکی از ارتفاع، قطر ساقه، عملکرد بیولوژیک و دانه، طول پانیکول، تعداد دانه در پانیکول، وزن صد دانه، رطوبت نسبی برگ و شاخص کلروفیل برگ به طور معنی دار کاسته شد. در مقابل مصرف کود سولفات پتاسیم باعث افزایش معنی دار ویژگی های مورد بررسی شد. تنش خشکی نیز باعث افزایش پرولین، کربوهیدرات و درصد پروتئین دانه گردید ولی استفاده از کود سولفات پتاسیم باعث کاهش میزان پرولین و افزایش میزان کربوهیدرات و درصد پروتئین دانه شد. اثر متقابل تنش خشکی و کاربرد کود سولفات پتاسیم بر ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد دانه در پانیکول، وزن صد دانه، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و دانه، پروتئین و سدیم دانه، پرولین و کربوهیدرات برگ معنی دار بود و بر طول پانیکول، رطوبت نسبی برگ، پتاسیم دانه و شاخص کلروفیل برگ معنی دار نبود. تنش خشکی با کاهش اجزاء عملکرد بخصوص تعداد دانه در پانیکول و وزن صد دانه باعث کاهش عملکرد دانه شد. حداکثر عملکرد دانه به تیمار آبیاری معمول تعلق داشت. کاربرد سولفات پتاسیم با بهبود شرایط رشد، باعث افزایش عملکرد دانه به میزان 51 درصد و عملکرد بیولوژیک به میزان 47 درصد در شرایط آبیاری معمول شد. نتایج نشان داد جهت کسب حداکثر عملکرد دانه کاربرد 150 کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار با آبیاری معمول مناسب باشد.

چکیده: حفظ و افزایش بهره وری آب در مناطق خشک با استفاده از سیستم های آبیاری جدید، یک ضرورت تلقی می شود. یکی از روش های افزایش بهره وری آب، روش آبیاری کوزه ای می باشد که از طریق کوزه های رسی متخلخل آبیاری انجام می شود. طراحی درست این سامانه نیاز به اطلاعات کافی از نحوه توزیع جریان آب دارد از آنجا که انجام آزمایش برای تشخیص شکل توزیع رطوبت در داخل خاک بسیار سخت و وقت گیر می باشد، استفاده از شبکه های تحلیلی که با داشتن عوامل آبی خاک و معادلات حرکت آب در آن می توانند تخمین قابل قبولی را از توزیع رطوبت در خاک را ارائه دهند، بسیار مفید است. این پژوهش در قالب بلوک های کامل تصافی و در سه تکرار انجام گرفت. هدف از این مطالعه بررسی الگوی توزیع رطوبت در خاک با استفاده از ارتفاع های مختلف1،5/1و2 متر منبع آب آبیاری در مقاطع زمانی مشخص می باشد. اندازه گیری های رطوبت حجمی خاک تا عمق 1 متردر فواصل مختلف از کوزه توسط رطوبت سنج tdr صورت پذیرفت. تحلیل آماری داده های مشاهده ایی به وسیله spss انجام گرفت. حرکت آب در خاک به وسیله نرم افزار hydrus-2d که قادر به شبیه سازی حرکت آب و املاح و گرما می باشد، شبیه سازی شد و در نهایت نتایج حاصل از شبیه سازی نرم افزار با نتایج حاصل از اندازه گیری های میدانی به وسیله مقیاس-های آماری me، rmse و r2 با هم مقایسه گردید. نتایج نشان داد که مدل hydrus-2d پروفیل رطوبت را در اطراف کوزه های تحت منبع آب با ارتفاع 1، 5/1، 2 متر را به ترتیب با rmse 0095/0، 0125/0 و 0127/0 ، نسبت به داده-های مشاهداتی به خوبی شبیه سازی کرده است. همچنین پروفیل رطوبت در تیمار یک متری با r2 برابر95/0بهترین برازش بین تیمارها را داشت و معلوم شد که مدل در زمانهای اولیه بعد از شروع آبیاری مقدار رطوبت را بیشتر از مقادیر واقعی برآورد کرده است. نتیجه گرفته شد که hydrus-2d در شبیه سازی حرکت آب دارای کارایی نسبتا بالایی می باشد .