چکیده زمینه: انسان دارای ابعاد وجودی مختلفی است. بدنبال ابتلا به بیماریهای تهدید کننده زندگی مانند سرطان، بیماران علاوه بر مراقبت جسمی نیازمند مراقبت معنوی بعنوان بخشی از مراقبت کل نگر مطرح بود و توجه پرستاران به بعد معنوی طی مراقبت یک ضرورت محسوب می گردد. هدف از این مطالعه، تبیین فرایند و طراحی مدل مراقبت معنوی در توانبخشی بیماران مبتلا به سرطان می باشد. روش پژوهش: این پژوهش کیفی به روش گراندد تئوری انجام گردید. در ابتدا از روش نمونه گیری هدفمند و در ادامه از نمونه گیری تئوریکی بر اساس کدها و طبقات بدست امده استفاده گردید. سرانجام اشباع نظری بر اساس منطق حاکم بر تحلیل نظریه ی گراندد تئوری حاصل گردید. مشارکت کنندگان 28 نفر شامل 18 بیمار مبتلا به سرطان و خانواده هایشان، 6 پرستار انکولوژی، 1 پزشک، 2 روانشناس و 1 روحانی بودند. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه، مشاهده، ثبت یادداشت های در عرصه و استفاده از مستندات انجام گرفت. داده ها بر اساس رویکرد اشتراوس و کوربین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها منتهی به ظهور چهار طبقه/ درون مایه اصلی شد: احساس درماندگی (پیش زمینه نیاز معنوی)، بیداری معنوی ( ظهور نیازهای معنوی- اتکا به منابع حمایتی معنوی )، رسیدن به حس نسبی رفاه معنوی و عوامل موثر بر سیر معنوی گردید. "نیاز به حمایت" بعنوان مفهوم مرکزی پژوهش شناسایی شد. "بیداری معنوی" و "واکنشهای رفتاری مراقبین" ( پرستاران و اعضاء خانواده ) نیز به عنوان فرایندهای اساسی روانی- اجتماعی این مطالعه در نظر گرفته شدند. بعد از ظهور نظریه "تلاش برای کسب حمایت"، مدل مراقبت معنوی با استفاده از روش ساخت نظریه اونت و واکر طراحی گردید. نتیجه گیری: عوامل مختلفی بر چگونگی و نحوه ارائه مراقبت معنوی از بیماران مبتلا به سرطان توسط مراقبین توانبخشی تاثیر گذارند که محوریت آن با مفهوم مرکزی "نیاز به حمایت" می باشد.