هدف: بررسی ارتباط جو ایمنی و رفتار ارگونومیک کارکنان در محیط کار، بررسی اهمیت هریک از فاکتورهای جو ایمنی و رفتارهای ارگونومیک با استفاده از روش آنتروپی و انتخاب مناسبترین گروه شیفتکاری با کمک روش اِلِکترِ بوده، که در شرکت پتروشیمی خوزستان در جنوب ایران اجرا گشت. روش کار: در این مطالعه مقطعی-تحلیلی، ابزارهای مورد استفاده جهت جمع آوری و تحلیل داده ها، پرسشنامه جو ایمنی ارائه شده توسط کومار، چک لیست رفتارهای ارگونومیک و نمونه برداری رفتار ارگونومیک، روشهای تصمیم گیری آنتروپی و الکتر، و آزمونهای آماری anova، t-test، ضریب همبستگی پیرسون، و آنالیز رگرسیون چند متغیره با دقت 5% و حدود اطمینان 95% بوده است. نتایج: از 151 پرسشنامه توزیع شده بین تمام کارکنان عملیاتی، 134 مورد در بررسی نهایی لحاظ گردیدند و 2631 مشاهده رفتاری صورت پذیرفت. در ضمن، پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 928/0 بدست آمد. بیشترین و کمترین وزنهای بدست آمده توسط آنتروپی برای فاکتورهای جو ایمنی 197/0 و 144/0 می باشد که به ترتیب متعلق به ایمنی محیط کار و آمادگی شرایط اضطراری در سازمان بوده و برای رفتار ارگونومیک نیز 3700/ و 00520/ که به ترتیب متعلق به رفتار جابجا کردن بار با وزن مناسب و رفتار پوسچر گردن است. از سوی دیگر نتایج حاصل از کاربرد روش الکتر حاکی از آن است که در مورد جو ایمنی گروه روزکار موثرترین و گروه b شیفتکار کم جاذبه ترین گزینه، و در مورد رفتار ارگونومیک گروه b موثرترین گزینه و گروه های شیفتکار a و d کم جاذبه ترین آنها برای انتخاب می باشند. در ضمن، سه فاکتور تعهد و عملکرد مدیریت در حوزه ایمنی، دانش ایمنی کارکنان و نگرش کارکنان در زمینه ایمنی بیشترین همبستگی را با رفتار ارگونومیک داشته و پیش بینی کننده رفتار ارگونومیک شناخته شدند. نتیجه گیری: با در نظر گرفتن پیامدهای فاجعه آمیز حوادث در صنعت پتروشیمی، نتایج اهمیت توسعه نگرش مثبت مرتبط با ایمنی و کاهش تعداد کارکنان با جو ایمنی منفی و لزوم توجه به رفتارهای ارگونومیک کارکنان در محیط کار و ارتقای آن را نشان میدهد.

چکیده : زمینه و هدف : امروزه در بسیاری از محیط های شغلی نظیر صنایع هسته ای، نظامی و شیمیایی بروز یک خطای انسانی می تواند به حادثه ای فاجعه بار منتهی شود. ویژگی عمومی سیستم های تکنولوژیکی بزرگ این است که مقادیر عظیمی از مواد بالقوه خطرناک در یک واحد متمرکز هستند و توسط چند اپراتور اتاق کنترل، کنترل می شوند. اتاق کنترل به عنوان قلب تپنده یک سیستم می باشد و هر گونه خطا در وظایف اپراتورها می تواند پیامدهای جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف شناسایی و ارزیابی خطاهای انسانی در اتاق کنترل واحد آروماتیک شرکت پتروشیمی بوعلی سینا با استفاده از روش cream به انجام رسید. روش کار : مطالعه حاضر، یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد که در اتاق کنترل واحد آروماتیک پتروشیمی بوعلی سینا که دارای 39 نفر می باشد، اجرا گردید. در ابتدا با روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (hta) وظایف شغلی آنالیز گشته و سپس با استفاده از روش اولیه و گسترده cream، کنترل های محتمل اپراتور و خطاهای احتمالی شناختی برای وظایف شغلی آنالیز شده تعیین گردید. نتایج : بر اساس نتایج روش اولیه cream، برای وظایف اقدام، بردمن و سرپرست نوبتکار، نوع سبک کنترلی لحظه ای و برای وظیفه نوبتکار ارشد اتاق کنترل، نوع سبک کنترلی تاکتیکی تعیین گردید و بر اساس نتایج روش گسترده cream، از تعداد کل خطا-های شناسایی شده، خطای اجرا (70 / 51 %)، خطای تفسیر (55 / 19 %)، خطای برنامه ریزی (94 / 14 %) و خطای مشاهده (81 / 13 %) بدست آمد. نتیجه گیری : مطابق با روش اولیه cream فاکتورهای cpcs مرتبط با کاهش اطمینان عملکرد شامل، انجام دو یا چند کار بطور همزمان، زمان انجام کار (ریتم سیرکادین) و کیفیت آموزشهای موجود و تجربیات کاری است که منجر به بروز کنترل از نوع کنترل لحظه ای گردیدند. مطابق با روش گسترده cream بیشترین خطاهای شناختی به ترتیب شامل خطای اجرا، خطای تفسیر، خطای برنامه ریزی و خطای مشاهده و مهمترین فعالیت های شناختی مرتبط با فرآیند کنترلی در اتاق کنترل پتروشیمی بوعلی سینا، فعالیت ارتباط، اجرا، تشخیص، پایش و برنامه ریزی بوده که توجه به تهیه و تدوین دستور العمل های کاری، برگزاری دوره های آموزشی، برنامه نوبت-کاری، بهینه سازی سیستم ارتباطی و ایجاد تغییرات لازم در نرم افزار کنترلی ضروری می باشد. "روش تجزیه و تحلیل خطا با تاکید بر قابلیت اطمینان شناختی انسان cream" از یک طرف با داشتن یک پشتوانه نظری مشروح و تمرکز بر روی زمینه های شناختی رفتار انسانی، و حساسیت بالای این روش در شناسایی خطا های شناختی و از طرفی با توجه به ساختار و زمینه های شناختی کار در اتاق های کنترل در صنایع پتروشیمی و احتمال بالای خطا های شناختی در این نوع از کارها، می تواند به عنوان روشی موثر و سودمند جهت مطالعه خطاهای انسانی در اتاق های کنترل به کار برده شود. کلید واژه ها : خطای انسانی، قابلیت اطمینان عملکرد، اتاق کنترل، تکنیک cream، صنایع پتروشیمی.

چکیده: زمینه و هدف: کفش تنها محل تماس پا با زمین حین راه رفتن است و هر تغییری در آن بر روی پارامترهای راه رفتن تاثیر می گذارد. کفش با ساختارهای مختلف (جنس، نرمی و سفتی تخت کفش، ارتفاع پاشنه، طول ساق، پهنای زیره، شکل و ابعاد شیارهای تخت کفش) بر روی ثبات بدن و کنترل تعادل اثر مستقیم می گذارد. ریسک لغزیدن و افتادن مربوط به جنس کفش، جنس سطح، شرایط سطح و طراحی هندسی تخت می باشد و برای پیشگیری از لیزخوردن باید به طراحی کفش مقاوم در برابر لغزندگی (طراحی انسان محور) توجه کرد. هدف این تحقیق سنجش تاثیر عمق های مختلف شیار تخت کفش بر روی ضریب اصطکاک و فاکتورهای پایداری حین راه رفتن بر روی دو سطح خشک و لغزنده می باشد. مواد و روش: مطالعه حاضر، نیمه تجربی و از نوع اندازه گیری های مکرر است که 22 مرد جوان با کفش استاندارد آکسفورد با سه عمق متفاوت شیار تخت (1، 5/2 و 5 میلیمتر) و بر روی دو سطح مختلف (خشک و لیز) راه رفتند. اطلاعات از طریق دو دستگاه آنالیزحرکت vicon و صفحه نیرو جمع آوری شد. فرکانس نوسانات مفصل مچ پا، مولفه های عمودی و قدامی-خلفی نیروی عکس العمل زمین، توان مکانیکی زانو، سرعت راه رفتن و ضریب اصطکاک اندازه گیری شدند. نتایج: مولفه عمودی در شرایط لیز نسبت به خشک تفاوت نداشت. مولفه قدامی- خلفی، توان مکانیکی زانو و ضریب اصطکاک در شرایط لیز کمتر از شرایط خشک می باشد. افزایش عمق شیار تاثیری بر سرعت راه رفتن نداشت. بر روی هر دو سطح خشک و لیز، افزایش عمق شیار منجر به افزایش ضریب اصطکاک شد. نتیجه گیری: هدف این مطالعه یافتن عمق شیاری با پایداری و ضریب اصطکاک بهینه می باشد. از نظر مولفه-های عمودی و قدامی-خلفی، نوسانات مفصل مچ پا و ضریب اصطکاک، عمق شیار 5 میلیمتر بهینه می باشد. چون عمق 5 میلیمتر برای کاهش نیروهای عکس العمل زمین و نوسانات مفصل مچ پا و از طرفی افزایش اصطکاک در حین راه رفتن مناسبتر می باشد. کلید واژه ها: کفش، راه رفتن، عمق شیار، شرایط سطح، پایداری، ضریب اصطکاک.

مقدمه وهدف:انواع گوناگون برنامه های نوبت کاری وجود داردکه هریک از آنها دارای جوانب مثبت ومنفی هستند.هدف از این مطالعه مقایسه خواب وعملکرد ذهنی در نوبت های کاری 8 و12ساعته بود. روش بررسی: در این مطالعه طولی 61نفر از 187 نفر کارکنان نوبت کار یکی از پالایشگاهای نفت با روش مبتنی بر هدف انتخاب شدند.مقرر شد این کارکنان به مدت 6ماه در نوبت های 12 ساعته کار کرده و پس از تغییر شیفتهای کاری مجددا به شیفت کاری 8 ساعته باز گردند. در این بررسی از پرسشنامه اطلاعات عمومی، پرسشنامه خواب آلودگی اپورس و جدول ثبت خواب روزانه برای جمع آوری اطلاعات شخصی ومقدار خواب افراد استفاده شدواز نرم افزار pvt نیز برای اندازه گیری زمان واکنش وپاسخ های خطا جهت ارزیابی عملکرد ذهنی در ابتدا وانتهای شیفتهای کاری استفاده گردید.علاوه بر این از متر و ترازو جهت تعیین قد ووزن افراد به منظور محاسبه شاخص توده بدنی در هر دو شیفت استفاده شد. اطلاعات در پایان 6ماه از شیفت کاری 12ساعته وسپس، بعد از 6ماه از کار در شیفت کاری 8ساعته، از همان کارگران جمع آوری شد. یافته ها: میانگین زمان خواب کلی در شیفت 12 ساعته 20/6 ساعت ودر شیفت 8ساعته 41/6 ساعت بود که اختلاف اینها معنی دار نبود. بین میانگین های خواب آلودگی در شیفت 12ساعته(88/10) وشیفت8 ساعته(35/10) وبین میانگین شاخص توده بدنی در شیفت 12ساعته( kg/m^282/26) وشیفت 8ساعته (kg/m^252/25) وهمچنین بین میانگین تاخیر در بخواب رفتن در دو شیفت کاری 12 ساعته(24/13دقیقه)و8ساعته (35/11دقیقه) تفاوت معنی دار یافت شد. تفاوت بین میانگین زمان واکنش در شروع شیفت 12 ساعته( 80/451میلی ثانیه)وشیفت8ساعته(12/416میلی ثانیه) همچنین تفاوت بین میانگین های زمان واکنش در انتهای شیفت 12ساعته(22/382میلی ثانیه)وشیفت 8ساعته(98/390میلی ثانیه) معنی دار نبود.تفاوت بین میانگین های پاسخ خطادر شروع شیفت 12 ساعته(3.74)وشیفت 8ساعته(2.98)معنی داربود(p<0/05). این تفاوت در انتهای شیفت ها نیز معنی دار بود (74/3در شیفت 12 ساعته درمقابل 36/2در شیفت 8ساعته)(p<0/01). نتیجه گیری:در شیفت های 12ساعته خواب آلودگی، شاخص توده بدنی و مدت زمان تاخیر در بخواب رفتن افزایش داشت. ولی با وجود اینکه بین میانگین مقدار خواب دوره شب کاری تفاوت معنی دار وجود داشت ولی در مقدار خواب کلی (که میانگین خواب دوره های صبح کاری، عصر کاری، شب کاری واستراحت بود) تفاوت معنی دار یافت نشد. همچنین در شیفتهای 12 ساعته عملکرد ذهنی کاهش داشت (افزایش پاسخ های خطای بدست آمده از نرم افزار pvt در شروع شیفت12 ساعتهدر مقایسه با شیفت 8ساعته(. طبق نتایج مطالعه در عملکرد ذهنی وخواب کارکنان در شیفتهای 12 ساعته نسبت به 8ساعته اختلال بیشتری مشاهده می شود. کلید واژه ها: نوبت کاری 12ساعته و8ساعته- عملکرد ذهنی- زمان پاسخدهی- پاسخ های خطا