نام پژوهشگر: روح‌الله رامش

بررسی دیدگاه های شعرشناختی در شاخه ی ایرانی سبک هندی (بر مبنای اشعار نظیری نیشابوری، کلیم همدانی و حزین لاهیجی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  روح الله رامش   حسین حسن پور آلاشتی

از آن جا که، از آغاز قرن دهم تا پایان قرن دوازدهم، میزان نظرپردازی شاعران این دوران، خصوصا شاعران شاخه ایرانی سبک هندی، درباره ی شعر و مسائل مرتبط با آن افزایش چشم گیری می یابد، بررسی این دیدگاه ها جهت شناخت هر چه بهتر ویژگی ها شعر این عصر و ذوق حاکم بر این سه قرن ضروری می نمود. بر همین اساس، این پایان نامه به بررسی دیدگاه های شعرشناختی در شاخه ی ایرانی سبک هندی می پردازد تا از این رهگذر به شاخت بهتر و دقیق تری از شعر و هنر این عصر و ویژگی ها و خصائص شعر این جریان دست یابد. بدین منظور، سه شاعر مطرح، از سه نسل متفاوت، از این جریان شعری برگزیده، تا با بررسی دیدگاه-های ادبی این شاعران به درک بهتری از آراء و اندیشه های آنان، و متعاقبا درک بهتری از ادبیات و شعر این عصر، در سه دوره ی زمانی متفاوت نائل آید؛ نظیری نیشابوری به عنوان نماینده ی دوران آغازین این طرز، کلیم همدانی به عنوان نماینده ی دوران اوج و اعتلای این شیوه و حزین لاهیجی به عنوان نماینده ی دوران افول و انحطاط این جریان.در این پژوهش دیدگاه های شعرشناختی این سه تن در چهار سطحِ شعر، شاعر و هنر شاعری، مخاطب، سخن شناس(منتقد) بررسی و به شباهت ها و تفاوت های دیدگاه های آنان نیز پرداخته شده است .این جستار نشان می دهد، کلیم و حزین در مقایسه با نظیری، که در آغاز این راه قرار دارد، دیدگاه های بیش تری را مطرح کرده اند و بیش تر از او، به جزئیات و مسائل مرتبط با شعر و هم چنین بیان خصائص و ویژگی های طرز نو و اصول و معیارهای شعرِ این طرز پرداخته اند، اما در میان این سه تن، دیدگاه های کلیم از حجم بیش تر و ارزش و اعتبار بالاتری برخوردار است. در مجموع می توان گفت، این سه شاعر (و در کل، شاعران شاخه ی ایرانی) دیدگاه های واحدی را مطرح کرده اند، که در کلیات با هم شباهت های فراوانی دارد و تفاوت های اندکی، آن هم در جزئیات و مسائل جانبی می توان میان آن ها مشاهده نمود. می توان رئوس کلی و ویژگی ها و خصائص شعر سبک هندی (و مشخصا شاخه ی ایرانی آن) و ذوق و قریحه ی واحد حاکم بر شعر این عصر را در دیدگاه های شعری اینان، به راحتی ردیابی کرد. کلیدواژه ها: دیدگاه های شعرشناختی، سبک هندی، شاخه ی ایرانی سبک هندی، نظیری نیشابوری، کلیم همدانی، حزین لاهیجی.