یکی از شرایط اختصاصی که مورد معامله باید در هنگام عقد در عقود معوض داشته باشد، قابل تسلیم بودن آن است. گاهی مورد معامله در هنگام عقد قابلیت تسلیم دارد و متعاملین با این فرض اقدام به معامله می نمایند ولی بعد از عقد حوادثی طبیعی و یا شخصی رخ می دهدکه کنترل آن از دست متعاملین خارج بوده و باعث می شود مورد معامله قابلیت تسلیم خود را از دست بدهد. در چنین مواقعی تعذر تسلیم عوضین به وقوع می پیوندد. در این تحقیق مبانی و قلمرو تعذر تسلیم عوضین و آثار آن به روش کتابخانه ای و با مراجعه منابع فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج بدین گونه مشخص شده است. اولا مبانی تعذر عبارتند از: عقل، روایات، سیره، بناء عقلا و قواعد فقهی و ثانیا قلمرو آن شامل تمامی عقود معوضی می شود که تعذر در آن بعد از عقد عارض گردد و متعاملین خود دلیل تعذر نباشند وثالثا آثار آن بدین صورت است که گاهی عقد را منفسخ می کند و گاهی نیز برای متعاملین حق فسخ ایجاد می-نماید.