نام پژوهشگر: محمّدرضا نجاریان

سبک ادبی غزل های حکیم شفائی اصفهانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده ادبیات 1393
  معصومه وطن پرست   محمّدرضا نجاریان

شرف الدین حسن حکیم شفائی اصفهانی(956-1037هـ) حکیم و شاعر دربار شاه عباس صفوی، یکی از بنیانگذاران سبک هندی، اصفهانی یا سبک دوره صفویه است. وی درغزلسرایی به شیو? مطلوب دست یافت. دیوان او دربردارنده 12000بیت در قالب قصیده، غزل، قطعه، ترکیب بند و رباعی است که تعداد غزلهای او به 1060 غزل می رسد. غزل های وی یکی از زیباترین و هنری ترین تابلوهای جلو? صورخیال در میان اشعار عاشقان? فارسی است. مضمون سازی، باریک اندیشی، نکته پردازی و نیز تازه گویی و طبیعت گرا بودن، به کاربردن صنایع و محسنات شعری را می توان از مشخصات سبکی حکیم شفائی دانست. منابع الهام شفائی درتشبیه: موجودات زنده،گلها و گیاهان، مظاهر طبیعت، اصطلاحات نجوم، موسیقی، طب و نام ادویه و گیاهان دارویی است که بیشترین بسامد مربوط به اصطلاحات طبی و مظاهر طبیعت و کمترین بسامد مربوط به نجوم است. اساس تشبیه درغزلهای وی بر اغراق و مبالغه است و به ساخت تشبیهات موکد، بلیغ فشرده، مفرد، جمع، تفضیل که اغلب هم رابطه عقلی به حسی در آن حاکم است علاقه بیشتری نشان می دهد. تشبیه مجمل کمترین بسامد را در اشعار شفائی به خود اختصاص می دهد.