نام پژوهشگر: سیدمحمد ابراهیم موسوی
معصومه نخعی سیدمحمد ابراهیم موسوی
مقدمه: التهاب نیام کف پایی از شکایات شایع ناحیه پاشنه پا می باشد. مهمترین علامت این عارضه، دردی تیرکشنده در قسمت داخل پاشنه در اولین گام ها بعد از یک استراحت طولانی خصوصا" بعد از خواب شبانه است. تقریبا" یکی از 10 نفر در طول عمر خود به این عارضه دچار می شود. شیوع این عارضه در میانسالی بیشتر از دوره های دیگر سنی است. عواملی چون اختلالات بیومکانیکی و ساختاری، عوامل محیطی و بیماری های سیستمیک در ایجاد آن موثر می دانند. درمان های متفاوت جراحی و غیرجراحی را برای این عارضه پیشنهاد می کنند. هدف از این مطالعه بررسی اثر ارتوز پای طراحی شده بر اساس توزیع فشار کف پای دینامیک همراه با درمان متداول اسپلینت شبانه بر شدت درد، فعالیت روزمره، کیفیت زندگی، توزیع فشار کف پای دینامیک و ضخامت نیام کف پایی در بیماران مبتلا به التهاب نیام کف پایی بود. مواد وروش ها: مطالعه حاضر در قالب یک کارآزمایی بالینی تصادفی بر روی 34 بیمار مبتلا به التهاب نیام کف پایی انجام شد. بعد از موافقت بیماران جهت شرکت در مطالعه، ارزیابی اولیه انجام شد (ثبت مقدار ضخامت نیام کف پایی، متغیرهای توزیع فشار کف پا، ارزیابی شدت درد، فعالیت روزمره و کیفیت زندگی) و بیماران به صورت تصادفی با استفاده از بلوک طرح تصادفی به دو گروه تجربی (گروه ارتوز طراحی شده همراه با اسپلینت شبانه) و گروه کنترل (گروه اسپلینت شبانه) تقسیم شدند. بعد از اعمال مداخله و گذشت مدت چهار هفته کلیه متغیرها مجددا بررسی و ثبت شد. پیش از انجام مطالعه اصلی دو زیرمطالعه جهت بررسی تکرارپذیری دستگاه التراسونوگرافی و دستگاه ارزیابی توزیع فشار کف پا بر روی افراد سالم انجام شد. کلیه داده ها به نرم افزار spss نسخه 21 منتقل شد. آزمون کولموگروف-اسمیرنف جهت بررسی نرمالیتی داده ها، آزمون ضریب همبستگی درونی (icc) و خطای استاندارد اندازه گیری (sem) برای ارزیابی تکرارپذیری داده ها، تست تی زوجی جهت بررسی تغییرات درون گروه ها و آزمون تی مستقل برای ارزیابی و مقایسه میانگین تغییرات بین گروه ها و ضریب همبستگی پیرسون جهت بررسی رابطه بین متغیرها استفاده شد. نتایج: میانگین سنی افراد شرکت کننده در مطالعه اصلی 2/45 سال و میانگین شاخص توده بدن 5/28 کیلوگرم بر مترمربع بود. شدت درد (002/0p=) و ضخامت نیام کف پایی (001/0p=) بعد از یک ماه مداخله کاهش معناداری نشان داد. نمره فعالیت روزمره (044/0p=)، کیفیت زندگی (001/0p=) افزایش معناداری نشان داد. حداکثر فشار در پای سالم و دردناک در گروه های درمانی بعد از یک ماه مداخله در مناطق ده گانه پا افزایش یافت و تفاوت معنادار بعد از یک ماه مداخله در مناطق قدام پای مرکزی پای دردناک بین دو گروه دیده شد (028/0p=). همچنین مشخص شد شدت درد با شاخص توده بدن، ضخامت نیام کف پایی و شاخص قوس طولی ارتباط معنادار منفی و با کیفیت زندگی، فعالیت روزمره، فعالیت ورزشی و حداکثر فشار کف پا ارتباط معنادار مثبت دارد. نتایج زیرمطالعات متدولوژیک تکرارپذیری نشان داد، ارزیابی با دستگاه التراسونوگرافی و دستگاه ارزیابی توزیع فشار کف پا در یک روز و روزهای متفاوت (ارزیابی بین روزها) از تکرارپذیری بالایی برخوردار است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده از این مطالعه می توان نتیجه گرفت که استفاده از ارتوز طراحی شده براساس توزیع فشارکف پای دینامیک، به تنهایی و یا در استفاده ترکیبی با اسپلینت شبانه کشش دهنده نیام کف پایی و تاندون آشیل، بدون سایر برنامه های درمانی و دارویی، برای بیماران مبتلا به التهاب نیام کف پایی مفید و کارآمد است.