مسکن یکی از اصلی ترین نیاز انسان از ابتدا مطرح بوده است. شکل گیری آن در دوران مختلف براساس نیازها و یا تغییر و تکامل یافته. نیاز به پناهگاه نیاز مادی معنوی و فطری است. این نیاز در درون هر انسان وجود دارد و این خود محرکی است برای ساختن طراحی مجتمع مسکونی. اگر با شناخت کافی از فرهنگ و آداب و رسوم استفاده کنندگان آن همراه نباشد، الزاماً باعث بروز تضاد و دوگانگی بین آداب و رسوم، باورها (فرهنگ) و کارکردهای فضای مسکونی می شود. درحقیقت می توان گفت اگر واحد مسکونی با فرهنگ جامعه سازگاری نیابد، درنهایت فرهنگ جامعه ناچار از سازگاری با معماری واحد مسکونی خواهد شد. در غیر این صورت زندگی در تضاد و تزاحم دائم برای ساکنان دشوار خواهد بود. سرکشی حقیرترین باورها و پندارها در برابر اصیل ترین آن ها، معماری مسکونی ایرانی اسلامی و هویت گرا را در برابر معضلی فلسفی و فرمالیستی قرار داده است. احساس هویت یا احساس «این همانی» با محیط خویش از فرآیند های تأثیر محیط بر انسان است. در این پایان نامه با بازشناسی هویت ایرانی اسلامی فرصتی فراهم شده تا با نگاهی عمیق تر و به دور از پیش داوری، آسیب های پیرامون معماری مسکونی و شهرسازی معاصر کنکاش شود. و از دیگر سو هویت اسلامی به عنوان روح حاکم بر کالبد بررسی شده است. در این رابطه بنیاد های معماری ایرانی اسلامی و شاخصه ها و ویژگی های شهر ایرانی اسلامی تحقیق شده و در قالب طرح مجتمع مسکونی ارائه شده است. روش کار بر مبنای بررسی و تحلیل خصوصیات شهر سازی و معماری اسلامی ایرانی و مقایسه آن با شهر سازی و معماری معاصر و مطالعه تطبیقی الگوها می باشد. شناخت روش های هویت بخشی و احیاء هویت اسلامی از اهداف اصلی است که می تواند پاسخگوی یکی از اصلی ترین نیاز های انسانی جامعه امروز باشد که از طریق بهره گیری از نمادها و نشانه ها، استفاده از هنرهای بومی و ملی، سازمان فضایی و عناصر شهری و سایر موارد متناسب قابل تحصیل است.