نام پژوهشگر: طوبی میرزاپور
نسیم نجف زاده ابوالفضل بایرامی
سلول های زایای بدوی در شرایط درون بدن از سلول های اپی بلاست ایجاد می شوند. این سلول ها سرآغاز فرآیندی هستند که طی آن اطلاعات ژنتیکی به فرزندان نسل بعدی فرد منتقل می شود. مطالعات پیشین نشان می دهند که سلول های زایای زنانه و مردانه می توانند از سلول های بنیادی جنینی، مغز استخوان، پانکراس، سلول های بنیادی که از برجستگی های جفت استخراج می شود و نیز از بندناف به وجود آیند. از این رو ایجاد راهی جهت تمایز و استخراج سلول های زایا از منابع سلولی مختلف در محیط کشت روشی با ارزش جهت انجام تحقیقات و درمان ناباروری می باشد. در این تحقیق ابتدا سلول های بنیادی مزانشیمی از بافت ژله ی وارتون بند ناف جنین مذکر به روش کشت قطعه ی بافت جداسازی شدند. برای اثبات بنیادینگی سلول های مذکور بیان مارکرهای cd44، cd105، cd34 مورد بررسی قرار گرفت. که بیان دو مارکر سطحی cd44 و cd105 و عدم بیان مارکر هماتوپوئتیک cd34 گویای مزانشیمی بودن این سلول ها بود. درصد بقا و میزان کلنی زایی سلول ها نیز محاسبه گردید. نتایج نشان دهنده ی افزایش میزان بقای سلول ها در پاساژهای بالاتر بود. میزان کلنی زایی سلول ها نیز بسته به تعداد سلول های زنده تغییر می کرد. سلول های msc پس از پاساژ چهارم در معرض conditioned medium و نیز دوزهای مختلف رتینوئیک اسید (4-10و 5-10و 6-10مولار) قرار گرفتند. با توجه به مطالعات پیشین و نقش مثبت داربست های نانوفایبر در نگهداری و تکثیر سلول های جرم از داربست کایتوزان برای حفظ محیط داخلی سلول ها استفاده شد. در بررسی موروفولوژیکی سلول ها توسط میکروسکوپ الکترونی نگاره و میکروسکوپ فاز معکوس سلول های القا شده، مانند دوک های باریک به نظر می رسیدند. در بررسی مولکولی بیان ترانسکریپت های oct-4، stra-8، plzf و prm1 (مارکرهای ویژه ی سلول های زایا) از طریق تکنیک rt-pcr در طی روزهای 10 و 15 تمایز مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد دوز 6- 10 مولار رتینوئیک اسید در حضور نانوفایبر کایتوزان بیشترین خاصیت القایی را در تولید سلول های مشابه جرم از سلول های بنیادی مزانشیمال بندناف دارد. به طوریکه در این شرایط سلول هایی مشابه اسپرماتوسیت تولید شدند. این گروه از سلول ها در روز 15 تمایز مارکرهای ویژه ی سلول های زایا (oct-4، stra-8، plzf) را بیان داشتند. انجام آزمایشات تکمیلی برای اثبات دقیق تر این سلول ها و بررسی dna این سلول ها از نظر وجود نقص های احتمالی درآینده توصیه می شود. در صورت موفقیت در تولید این سلول ها بافت ژله ی وارتون بندناف به عنوان منبعی جهت تولید سلول زایا برای افراد مذکر نابارور معرفی می شود که می تواند جهت تولید اسپرم مورد استفاده قرار گیرد.