نام پژوهشگر: فرحناز محمدی

ارزیابی اثرات ایجاد دریاچه مصنوعی در برنامه های توسعه شهری بر سلامت و تعیین کننده های اجتماعی آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی - پژوهشکده علوم بهزیستی 1393
  پریسا شجاعی   جعفر نوری

مقدمه: سیاست ها، قوانین و برنامه های هر جامعه از طریق شرایط حاکم بر محیط زندگی افراد می توانند اثرات خود را در نهایت بر سلامت مردم و بهره مندی عادلانه آنان از فرصت های سلامت اعمال نماید. در این مطالعه نیز هدف، تعیین اثرات ایجاد دریاچه مصنوعی در منطقه 22 شهر تهران در برنامه های توسعه شهری بر تعیین کننده های اجتماعی سلامت است. مواد و روش ها: روش شناسی مطالعه حاضر hia آینده نگر و بر اساس مدل 5 مرحله ای سازمان جهانی بهداشت انجام گرفت. در مرحله غربالگری که به منظور تعیین پروژه منتخب برای ارزیابی و عنوان پایان نامه قبل از آغاز مطالعه انجام شد، از روش پانل متخصصان و بارش فکری استفاده شد و در مراحل اجرایی مطالعه شامل مرحله تعیین محدوده از روش پانل متخصصان؛ مرحله ارزیابی از بررسی متون مرتبط، روش مصاحبه عمیق و بحث گروهی متمرکز، روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و روش تاپسیس؛ مرحله گزارش دهی و ارائه پیشنهادات از تکنیک گروه اسمی و در مرحله ارزشیابی از بحث گروهی متمرکز استفاده شد. یافته ها: پس از تحلیل کیفی داده ها، یک طبقه اصلی سلامت و رفاه جامعه و دو زیر طبقه تعیین کننده های ساختاری و واسط تشکیل شد. سپس بعد از وزن دهی به این واحدهای معنایی طبق روش تحلیل سلسله مراتبی، طبق میانگین کلی مربوط به دو گروه کارشناسان حوزه و خارج از حوزه شهرداری، بیشترین تأثیر مثبت ایجاد دریاچه مصنوعی از نظر تعیین کننده های ساختاری بر خدمات تفریحی (895/0) و بیشترین تأثیر منفی بر مسکن (476/0) بود. از نظر تعیین کننده های واسط نیز طبق میانگین کلی، بیشترین تأثیر مثبت دریاچه بر فعالیت فیزیکی و کیفیت هوا(889/0) و بیشترین تأثیر منفی بر آلودگی صوتی (467/0) است. در نهایت با توجه به اثرات مثبت و منفی دریاچه از بین گزینه های احداث و عدم احداث دریاچه، گزینه احداث انتخاب شد. نتیجه گیری: در صورت عدم وجود اطلاعات در مورد اثرات پروژه های مختلف توسعه شهری، روش hia می تواند راهنمای مسئولان جامعه برای لحاظ کردن سلامت در فرآیند تصمیم گیری باشد. این روش سیاست گذاران را به تعیین مجموعه ای روشن از اهداف و مقاصد و فرایند جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل باز و شفاف مبتنی بر شواهد سلامت با استفاده از مشارکت ذینفعان ملزم می سازد. کلمات کلیدی: ارزیابی اثرات سلامت؛ برنامه توسعه شهری؛ دریاچه مصنوعی، تعیین کننده های اجتماعی سلامت