بیماری دیابت شیرین یک اختلال متابولیکی در سوخت و ساز بدن است که منجر به افزایش سطح قند خون می شود. میزان قند خون پس از صرف غذا نقش مهمی در پیشرفت این بیماری و عوارض مرتبط با آن دارد. بنابراین یکی از راه های درمانی دیابت شیرین کاهش قند خون پس از صرف غذا به وسیله مهار آنزیم آلفاگلوکوزیداز می باشد. در این مطالعه سه دسته از ترکیبات هتروسیکلی جدید بر پایه پیریمیدین مورد بررسی قرار گرفت. دسته اول ترکیبات پیریمیدین هتروسیکل به هم چسبیده دارای بخش هلیسینی (l 1-l4)، دسته دوم ترکیبات ایزووالین بر پایه پیریمیدین هتروسیکل به هم چسبیده (l5-l9) و دسته سوم ترکیبات پیریمیدین هتروسیکل دارای بخش کربوهیدراتی (l10- l13) می باشند. اثر مهارکنندگی ترکیبات سنتزی بر روی آنزیم آلفا گلوکوزیداز مخمری و موشی با استفاده از دستگاه الیزا ریدر بررسی شد. از سه دسته ترکیبات سنتزی مذکور تنها ترکیبات l8، l9 و l11 اثر مهاری مطلوبی روی آنزیم آلفاگلوکوزیداز مخمری و موشی از خود نشان دادند. ترکیبات l8و l11 دارای ساز و کار مهاری از نوع رقابتی روی آنزیم آلفاگلوموزیداز موشی می باشند و ترکیبات l9 و l11 به ترتیب دارای سازوکار مهاری از نوع نارقابتی و مختلط-رقابتی روی آنزیم مخمری می باشند. همچنین ترکیبات سنتزی اثر مهاری ضعیف تا متوسطی علیه آنزیم آلفا آمیلاز پانکراسی از خود نشان دادند. از آنجا که خاصیت آنتی اکسیدانی در کاهش عوارض مرتبط با دیابت نقش مهمی را ایفا می کند، بنابراین خاصیت آنتی اکسیدانی ترکیبات مورد بررسی قرار گرفت. پروتئین بتا لاکتوگلوبولین به دلیل پایداری در شرایط اسیدی، به هضم در معده مقاوم است و احتمالاً به عنوان یک حامل دارویی در انتقال ایمن ترکیبات سنتزی از محیط اسیدی معده به روده فعالیت می کند. مطالعه ی برهمکنش بهترین ترکیبات مهارکننده آنزیم آلفاگلوکوزیداز (l8، l9 و l11) با پروتئین بتا لاکتوگلوبولین با استفاده از روش های اسپکتروسکوپی فلورسانس و مرئی-فرابنفش صورت گرفت. نتایج مطالعات اسپکتروسکوپی نشان می دهد که برهمکنش این ترکیبات با پروتئین بتا لاکتوگلوبولین از نوع خودبخودی است و نیروی اصلی دخیل در این برهمکنش، پیوند هیدروژنی می باشد. همچنین جایگاه اتصال، اسیدآمینه های درگیر و نوع برهمکنش میان ترکیبات l8، l9 و l11 با آنزیم آلفاگلوکوزیداز مخمری به وسیله داکینگ مولکولی بررسی شد.

پژوهش حاضر با هدف جداسازی پروتئاز از شیرابه گیاه فرفیون هترادنا و بررسی برخی خصوصیات بیوشیمیایی آن، انجام شد. گیاه فرفیون از یک مزرعه انگور در اطراف شهر شیراز واقع در استان فارس، جمع-آوری شد. این گیاه با شماره سند 25056 در هرباریوم دانشگاه شیراز نگه داری می شود. بخش پروتئینی شیرابه توسط بافر سدیم استات 0/5ph~ از بخش غیر پروتئینی آن جدا شد. به منظور خالص سازی، سوپ آنزیمی پس از دیالیز در بافر مشابه، بروی ستون تعویض کاتیونی sp-sepharose قرار گرفت. از این ستون چهار پیک پروتئازی با نام های f1، heteradenins2، heteradenins3، heteradenins4 جداسازی شد. پروتئین f1 به دلیل داشتن مقدار پروتئین و فعالیت بیشتر، برای مراحل بعدی تخلیص انتخاب گردید. به منظور خالص سازی بیشتر پروتئین مورد نظر، از ستون آبگریز phenyl sepharose استفاده شد. از این ستون دو پروتئاز به نام های heteradenins1p1 و heteradenins1p2 جدا سازی شدند. مقدار ph بهینه برای آنزیم-های جدا سازی شده از ستون sp-sepharose با نام های heteradenins2، 0/10 و برای دو آنزیم heteradenins3 و heteradenins4، 5/9 می باشد. بهینه دما برای دو آنزیم heteradenins2، heteradenins3، ?c 65 و برای آنزیم heteradenins4، ?c 60 تعیین شد. پایداری دمایی آنزیم heteradenins2، heteradenins3 و heteradenins4 در دمای ?c 65 بوده و در دمای ?c 70، به ترتیب 34%، 32% و 13% از فعالیت خود را پس از گذشت یک ساعت انکوبه، حفظ کرده اند. بر اساس نمودار هانس ولف km آنزیم های heteradenins2، heteradenins3، heteradenins4 به ترتیب µm 54/99، µm 52/54، µm 30/63 و vmax آن ها به ترتیب µm/min 0567/0، µm/min 0371/0، µm/min 0336/0 با استفاده از سوبسترای کازئین تعیین گردید. همچنین در این مطالعه خصوصیات بیوشیمیایی آنزیم های جداسازی شده از ستون آبگریز phenyl sepharose نیز مورد بررسی قرار گرفتند. آنزیم heteradenins1p1 در 0/11ph~ و آنزیم heteradenins1p2 در 5/10ph~ فعالیت بهینه دارند. همچنین آنزیم های heteradenins1p1 و heteradenins1p2 در دمای?c 65 از بیشترین میزان فعالیت برخوردار هستند. این دو آنزیم نیز در دمای ?c 65 پایدار بوده و پس از قرار دادن آن ها در دمای ?c 70 به مدت یک ساعت، به ترتیب میزان 97% و 63% از فعالیت آنها باقی مانده است. همچنین بر اساس نمودار هانس ولف km آنزیم های heteradenins1p1 و heteradenins1p2 به ترتیب µm 12/80 ، µm 70/98 و vmax آن ها µm/min 0510/0 و µm/min 0498/0 می باشد. بر پایه اطلاعات بدست آمده از حرکت الکتروفورتیک این دو پروتئاز بر روی ژل sds-page و native-page و همچنین خصوصیات بیوشیمیایی آن ها، به نظر می رسد که این دو پروتئاز به واسطه الگوی گلیکوزیلاسیون متفاوت، تاخوردگی مختلفی داشته و سطوح هیدروفوب در دسترس متفاوتی را از خود نشان می دهند.