طلاق خلع و مبارات از جمله مباحث مهمی است که فقها آن را در کنار سایر موضوعات مرتبط با روابط زوجین و احکام مربوط به نکاح و طلاق مطرح کرده و نظرات خود را در این باره ارائه نمودند. از جمله این فقها، شیخ طوسی می باشد که نظر به اهمیت موضوع طلاق خلع و مبارات، مبحثی را با همین عنوان در کتاب«المبسوط فی فقه الإمامیه» آورده و جزئیات آن را به تفصیل بررسی کرده است. از آن جا که این کتاب از نخستین کتاب های فقهی- استدلالی به شمار می رود، لذا ترجمه و تحقیق پیرامون مباحث و موضوعات مطرح شده در آن ضروری می نماید. در این پژوهش سعی شده ضمن ترجمه دقیق و روان متن مبحث مزبور از کتاب فوق الذکر، به تحقیق و تطبیق آراء و نظرات شیخ طوسی با دیگر فقها ی شیعه همچون علامه حلّی، محقق حلّی و شهیدین و نیز برخی علما-ی معاصر بویژه امام خمینی پرداخته و موارد اختلاف نظر میان فقها ی امامیه با شیخ طوسی بررسی گردد.