نام پژوهشگر: مژگان ماهرانقش

بررسی میزان توجه به تفکر انتقادی در کتابهای درسی دروس عمومی دانشگاه ها
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1394
  مژگان ماهرانقش   مهدی دوایی

تفکر انتقادی (سنجشگرانه اندیشی) یعنی درست اندیشیدن در تلاش برای یافت آگاهی قابل اعتماد در جهان. این روش شامل فرایندهای ذهنی تشخیص، تحلیل و ارزیابی داده ها است. به بیانی دیگر، هنر اندیشیدن پیرامون اندیشیدن خودتان درحالی که شما می خواهید اندیشه تان را بهتر، روشن تر، دقیق تر، یا قابل دفاع تر بنمایید. صاحبنظران آموزش عالی معتقدند که در دنیای سریعاً در حال تغییر و چالش برانگیز عصر حاضر، دیگر تدریس حقایقی که به سرعت کهنه و قدیمی می شوند مورد نیاز نیست، بلکه تقویت تفکر انتقادی در تمامی سطوح آموزش مورد نیاز است. تفکر انتقادی جهت تصمیم گیری های کاری، مدیریت، قضاوت بالینی، موفقیت حرفه ای و مشارکت اثربخش فرد در فعالیت های جامعه حیاتی است. این تفکر باعث توسعه توانایی پژوهش، حل مسئله، تصمیم گیری، بهره بردن از دیدگاه های مختلف و یادگیری مادام العمر در دانشجویان می گردد. با توجه به محتوای کتب دروس عمومی دانشگاهها و عدم تغییر محتوای آنها در طی سالیان اخیر ، در این پژوهش به بررسی میزان توجه به تفکر انتقادی در سه کتاب عمومی دانشگاهها پرداخته شد تا با ارائه راهکارهای علمی و عملی بتوان این میزان توجه به تفکر انتقادی در این کتب را افزایش داد. لذا این پژوهش در پی این بود که عوامل موثر در تفکر انتقادی در دروس عمومی دانشگاهها را شناسایی کرده و میزان توجه به این عوامل را در آن کتاب ها مورد بررسی قرار دهد. با توجه به موضوع این تحقیق ، کتابهای دروس عمومی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز و دانشجویان آن به عنوان جامعه آماری این تحقیق در نظر گرفته شد که با توجه به فرضیات پژوهش به بررسی سه کتاب از کتب عمومی دانشگاه پرداخته شد. با توجه به بررسی های صورت گرفته و نتایج به آمده مشخص شد میزان بکارگیری سه مولفه تفکر انتقادی یعنی تحلیل , استنباط و ارزشیابی در کتاب تفسیر موضوعی در حدی متوسط ، اندیشه اسلامی 1 در حد قابل قبول و در کتاب انقلاب اسلامی در حدی بسیار ضعیف می باشد و لزوم بازنگری در این کتاب به شدت احساس می شود.