نام پژوهشگر: مریم ساختمانی

مطالعه و طبقه بندی انواع جواهرات دوره اشکانی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت - دانشکده علوم انسانی 1393
  مریم ساختمانی   طاهره عزیزی پور

جواهرات و زینت آلات از مهم ترین آثار فرهنگی جهت شناسایی تمدن ها و فرهنگ ها از دوران پیش از تاریخ تا دور? اسلامی هستند. تنوع و مرغوب بودن جنس زیورآلات در هر دوره ای بازتابی از قدرت اقتصادی و تجاری هر حکومت را نمایش می دهد. گوناگونی جواهرات در دور? تاریخی ایران، به ویژه در دور? اشکانی از اهمیت به سزایی برخوردار بوده است. این مسئله اهمیت موضوع را مطرح می کند و با توجه به اینکه تاکنون در خصوص معرفی و طبقه بندی زیورآلات اشکانی پژوهش منسجمی نگاشته نشده، پژوهش حاضر نخستین تلاشی است که در این زمینه صورت می گیرد. بر این اساس مهم ترین هدف این پژوهش شناسایی جواهرات اشکانی، جنس و بررسی نقش آنها در نقاشی ها، سکه ها، مجسمه ها، نقش برجسته ها، سکه ها و فراوانی آن ها در موزه های خصوصی و دولتی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که تولید جواهرات در دور? اشکانی منطقه به منطقه فرق می کرده و تحت تأثیر شرایط اجتماعی و اقتصادی هر منطقه متفاوت بوده است؛ به طوریکه زیورآلات اشکانی در نواحی غربی امپراتوری بخصوص در شهرهای هاترا، پالمیر و دورااروپوس بیشتر از شهرهای دیگر بدست آمده است. دلیل آن به خاطر رونق تجارت و بازرگانی این شهرها در قرون اولیه پس از میلاد مسیح است. همچنین مشخص شد اشکانیان بیشتر به ظواهر امور اهمیت می دادند و جواهرات آنها جنب? تزئینی داشته، چنان که به ترتیب از فلزات طلا، نقره و برنز بیشترین استفاده را در ساخت زیورآلات داشته اند. از نظر نوع زیورآلات نیز به ترتیب گوشواره، گردنبند و دستبند بیشترین فراوانی را داشته اند. روش به-کار رفته در پژوهش نیز استفاده از منابع نوشتاری دستِ اول و منتشر شده در این زمینه، به خصوص گزارش کاوش های باستان شناسی و منابع لاتین می باشد. در این راستا و به منظور شناخت بهتر جواهرآلات و نیز انجام تحلیل های جامع، از جداول و نمودارهای مختلفی کمک گرفته شده است.