نام پژوهشگر: زهرا حفیظ الهی

بررسی ویژگی ها و کارکرد قلعه های دوران صفوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده علوم انسانی 1393
  زهرا حفیظ الهی   عبدالله متولی

در گستره سرزمین ایران میتوان شاهد استحکامات بیشماری نظیر قلعه ها بود که در واقع یادگاری از دوران گذر بشر از زندگی غارنشینی به مرحله یکجانشینی هستند.از این رو میتوان گفت انسانها از همان ابتدا به دنبال مسکن و مأوایی بودند تا بتوانند تا حدی امنیت را برای زندگی خویش فراهم نمایند و از آسیب هایی که در محیط اطراف آنان را تهدید مینمود در امان باشند. اما قلعه سازی نه تنها در این مرحله از تاریخ بلکه در ادوار بعدی نیز ادامه و تکامل یافت . به طوریکه در سراسر این سرزمین میتوان قلعه ها،حصار ها،برج هایی را مشاهده نمود که هر کدام را در دوره های مختلف به جهت هدف و مقصودی ساخته شده اند. بر این اساس پژوهش پیش روی در تلاش است ویژگی ها و کارکرد قلعه ها در عصر صفوی را بر اساس روشی توصیفی – تحلیلی ارزیابی کند. نتایج به دست امده از این پژوهش بر اساس منابع تاریخی نشان میدهد اگر چه احداث قلعه ها در طول تاریخ بیشتر جنبه دفاعی و نظامی داشته است اما این استحکامات استوار در طی عصر صفویه کارکردهای دیگری داشته اند . دژها در این دوره اغلب جایگاهی مناسب برای نگهداری زندانیان همچنین اصلی ترین مکان جهت نگهداری خزائن سلطنتی و نیز جایگاهی مناسب جهت فعالیت مخالفان حکومتی و در زمان حمله دشمنان یک مکان قابل عتماد و مآمن مردم عادی و . . . بودند.