شیوه های نادرست بهره برداری از منابع طبیعی در چند دهه اخیر موجب تخریب شدید مراتع شده است. امروزه با گسترش هجمه هایی که به اراضی ملی، به قصد تملک و تصرف آنها صورت می گیرد، اراضی ملی اهمیت زیادی پیدا کرده است. تصرف عدوانی مراتع یکی از معضلاتی است که موجب تخریب کمی و کاهش سطح مراتع می شود. هدف از تحقیق حاضر بررسی تصرف عدوانی در مراتع گمیشان است. به این منظور اطلاعات مربوط به پرونده های حقوقی مراتع گمیشان در یک دوره هفت ساله (1391-1385) از اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بندرگز گردآوری گردید. اطلاعات مربوط به 50 پرونده به فرم ها منتقل شد و داده های حاصل از آن در محیط نرم-افزاری spss به دو صورت فراوانی و درصد گیری (تحلیل توصیفی) و همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای بررسی پرونده ها از مواد قانونی شامل: قانون اساسی، قانون مجازات اسلامی، قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها، آیین دادرسی کیفری و مدنی و قانون وصول برخی از درآمدهای دولت استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ها حاکی از آن است که تصرف عدوانی مراتع بیشترین فراوانی را در مقایسه با سایر تخلفات مراتع داشته و روند تغییرات میزان تخلف تصرف عدوانی در طی این سال ها به صورت افزایشی بوده است. کمبود نیروهای حفاظتی و عدم حضور به موقع در هنگام تخریب و همچنین سرپیچی از قوانین و مقررات از عواملی هستند که می تواند منجر به ادامه روند تصرف و در نتیجه افزایش آمار تخلفات گردد. همچنین از عوامل مبادرت به تخلف تصرف عدوانی می توان شیوه تولید روستائیان، وابستگی به زمین و عدم آگاهی به مالکیت مراتع نام برد. بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که در زمینه حفظ و توسعه جنگل ها و مراتع، توجه به جنبه های حقوقی و کیفری لازم و ضروری است.