مهرناز بابائی شهرام پورسیدی
همه موجودات زنده به عناصری احتیاج دارندکه طی زنجیره غذایی در اختیار آنها قرار می گیرد.گیاهان بعضی از عناصر را به صورت زیاداستفاده می کند مثلk،mg(عناعر ماکرو المنت) وبعضی دیگر را به صورت کم مثل ni ،fe وmn(عناصر میکرو المنت) که اگر این عناصر کم مصرف به صورت زیاد وبیش از حد به گیاه وارد شود در گیاه اثرات سمی داردعلاوه بر اینفلزاتی وجود دارد کهبعد از ورودشانبه سلول در چرخه سلولی اختلال ایجاد می کند برخی از این فلزات به دلیل اینکه چگالی بیشتر ازgr/cm35 استاصطلاحا فلز سنگین گفته می شود. ایراد اصلی این فلزات این است که در بدن موجودات زنده متابولیزه نمی شوند و پس از ورود به بدن موجودات دفع نشده و تجمع می یابند. از جمله این فلزات می توان بهسرب، کادمیم،جیوه،نقره وآرسنیک اشاره نمود که بیشتر در فاضلابهای صنعتی تولید، ومحیط زیست به ویژهزمین های کشاورزی و آب ها را آلوده میکنند. اگرچه راه های مختلفی برای زدودن این آلودگی ها وجود دارد ولی یکی از راه های حذف این عناصر مضر از خاک ها وآب های آلوده استفاده از گیاهان در روش گیاه پالایی است.در این پژوهش، پاسخ 4 اکوتیپ آلوئه جمع آوری شده به مقادیر دو فلز سنگین نقره وکادمیوم به صورت جداگانه و مصرف تواممورد بررسی قرار گرفت. ابتدا گیاهان به منظور تکثیر و تولید پاجوشدر یک دوره زمانی 5 هفته ای در بستر کوکوپیت و پرلیت و ماسه کشت شدند و پس از ریشه دار شدن پاجوش های در شرایط رشدی یکسان انتخاب و به منظور اجرای آزمایش به شرح زیر استفاده شد.در مرحله اول آزمایش سطوح مختلف عناصرنقره و کادمیوم به تنهایی در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار و3 تکراربرای نقره و 5 تیمار و 3 تکرار برای کادمیوم مطالعه گردیدسپس براساس نتایج حاصل آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی نامتعادل با 6 تیمار توام نقره و کادمیوم بر روی 4 اکوتیپ آلوئه انجام شد پس از پایان هر مرحله نمونه های گیاهی لازم به منظور اندازه گیری برخی شاخص های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی جمع آوری گردید.نتایج نشان داد که اکوتیپ 1 (میلر) در مجموع صفات مورد مطالعه قابلیتمعنی داری بیشتری در جذب و تحمل عناصر مورد مطالعه چه به صورت منفرد وچه به صورت توام دارد همچنین موجب افزایش پروتئین و فعالیت آنزیم های ,gpx,cat,gr,sod apx نسبت به گیاهان گروه شاهد شده است.بنابراین می توان آن را به عنوان یک گیاه کاندید برای کشت در آب های آلوده و بررسی پاسخ های گیاه استفاده نمود.
