بعد از کشته شدن عثمان به دست شورشیان، علی ابن ابی طالب(ع) با اصرار مردم خلافت را پذیرفت. خلافت علی(ع) 25سال بعد از رحلت حضرت رسول بود، در این مدت جامعه عرب به نوعی فرهنگ و مفاخر جاهلی خود را در نظام سیاسی جدید که خلفا آن را اداره می کردند بازیافت. اما خلافت علی(ع) که به نوعی بازگشت به سنت پیامبر بود با مخالفت هایی از جانب بزرگان عرب رو به رو گشت. این مخالفت ها منتهی به جنگ هایی در دوران خلافت ایشان گشت که هر کدام به نوعی باعث شکاف های سیاسی- عقیدتی آن دوران بودند. مهمترین این جنگ ها: جمل، صفین ونهروان بودند که به جنگ های سه گانه علی(ع) مشهور هستند. لذا سعی بر این داریم با مشاهده معلول علت را شناسایی کنیم، و با مشاهده جنگ ها به شکاف های سیاسی- عقیدتی موجود پی ببریم. خلافت علی(ع) یعنی رودرویی سنت اسلامی پیامبر با سنت های عرب جاهلی که در عین حال شکاف های عقیدتی و سیاسی عرب جاهلی را نیز زنده کرد.این شکاف های عقیدتی – سیاسی خود را در جنگ های علی(ع) نشان داد و دورانی از جنگ های داخلی را بر مسلمانان و خلیفه مشروع تحمیل کرد. این شکاف ها و جنگ های منتج از آن عبارتند از: رویارویی عرب – قریش= جنگ های ارتداد، رویارویی اشرافیت عرب- عدالت و برابری اسلامی= جنگ جمل، رویارویی هاشمیان- امویان= جنگ صفین و رویارویی عرب بادیه نشین- عرب شهرنشین = جنگ نهروان .