چکیده: مسلماخراسان بزرگ،ازکهن ترین وپهناورترین سرزمین های اسلامی بوده است که ازنظروسعت جغرافیایی بخش بزرگی ازافغانستان،ایران وآسیای میانه راشامل می شده است.نفوذدین اسلام وادب ملازم آن یعنی زبان عربی درقرن اول هـ .ق باعث گردیدادب عربی بویژه ادبیات قرآنی وشعرعربی دراین سرزمین گسترش یابداین امرتاجایی پیش رفت که شعرای فارسی درقرون بعدمتاثرازاسلوب،وزن وقافیه ی شعرعربی گردیدند وممارست آنان باعث ظهور و نبوغ علما وادبای بزرگی دربین آنان گردید.شکی نیست که موقعیت سیاسی وفرهنگی خراسان بسیاری ازعرب ها رانیز واداشت تا به امیدرسیدن به دانش واقتصاد بهتر،سرزمین خودرا ترک کرده ودراین دیارسکونت گزینند.درادامه باوجودحوادث وکشمکش های سیاسی مختلفی که درطول قرن های اولیه ی اسلامی دراین منطقه رخ داد بعدهاپایگاهی برای رشد ونمو ادبای بزرگی گردیدکه نظیرآن درعالم اسلام یافت نمی شدکه ازآن جمله می توان ازثعالبی،خوارزمی،باخرزی،بستی،بدیع الزمان و......نام بردبه طوری که آنان نبوغ خویش رادرانواع شعر وادب عربی به نمایش گذاشتند. دراین بین قرن چهارم وپنجم هـ .ق(بخصوص دوره ی حگومت سامانیان) که عصرطلایی ادب ایران یه شمارمی آیدبرجسته ترین علماوادبا باتاثیرازمضامین قرآن وسیرت نبوی درزمینه های مختلف علوم قرآنی وادبیات عربی ظهورکردند. ثعالبی در"یتیمه الدهر"باخرزی در"دمیه القصر"طیف زیادی ازادیبان پارسی تازی گورا نام می برند که فراتراز ادبای فارسی است که عوفی درلباب الالباب ذکرکرده.لذا این ادیبان وشعرا توانایی واستعدادخویش رادرشاخه های مختلف ادب عربی چون؛صرف،نحو وعلوم بلاغی(معانی،بیان وبدیع)آشکارنمودند.پژوهش پیش روی برآن است تامقوله کنایه ومضامین پیرامون آن را- که ازشاخه های علم بیان است- ازخلال آثارادبای خراسان-جویا شودودراین راستا مطالب درچهاربخش کلی تنظیم شده است: 1- بررسی اوضاع سیاسی،اجتماعی وفرهنگی خراسان درقرن 4و5 2- علم بلاغت،تاثیرقرآن ونقش ایرانیان درتدوین آن. 3-سیری درزیباشناسی کنایه 4 -بررسی مضامین ومفاهیم کنایه