شهرآشوب نظمی ست که در آن، تفسیر اوضاع، بی سامانی ها یا سر و سامان داشتن حالات یک شهر یا مملکت و مردم آن، یاد می شود و نخستین شرط آن، این است که در این نظم، طبقات مختلف شهر یا مملکتی، خاصه صنعتگران و پیشه وران و کارگران آن را وصف می کنند. با بررسی این اشعار می توان مشاغل وصف شده را طبقه بندی کرد و با ابزار هر حرفه آشنا شد. همچنین مسائل نهفته در این اشعار، مانند خوراک و پوشاک، موسیقی، ورزش ها و سرگرمی ها، آداب و رسوم، و آسیب های اجتماعی را بیرون کشید و سیمای جامعه ی عصر شاعر را نشان داد. نخستین نمونه ی شهرآشوب، توسط مسعود سعد سلمان سروده شده است. مهستی گنجوی، امیرخسرو دهلوی و سیفی بخارایی نیز در تحول آن سهیم بوده اند. پس از آن، خواندمیر، لسانی شیرازی و وحید قزوینی شهرآشوب هایی در وصف پیشه وران سروده اند. در این پژوهش با هدف بررسی طبقات مختلف مردم و سبک زندگی آنها، شهرآشوب های هفت شاعر نام برده شده، مورد تحلیل قرار گرفته اند و نشان داده شده است که پیوند قابل درکی میان این آثار ادبی و هنری، و اوضاع اجتماعی وجود دارد. ویژگی های زبانی و بلاغی این متون نیز، مورد ارزیابی قرار گرفت. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای و توصیفی_تحلیلی است و نتیجه این بود که سبک زندگی مردمان گذشته، مشاغل آن روزگار و سرگرمی ها و عیاشی های آنان ، در اشعار شهراشوب سرایان انعکاس زیادی پیدا کرده است. دسته بندی مدون مشاغل قرون گذشته، در این پژوهش همراه با توصیف و تحلیل شهرآشوب های مورد نظر انجام شده است که می تواند در جهت اعتلای علومی چون تاریخ، جامعه شناسی کار، مردم شناسی، و همچنین شاخه ی جدید و میان رشته ای جامعه شناسی ادبیات، مفید واقع شود. نتایج بررسی ادبی چنین بوده است که بیشترین صنایع بکار رفته در این آثار، جناس، ایهام، مراعات النظیر، حسن تعلیل، تشبیه و به خصوص کنایات عامیانه و مردمی می باشد .