نام پژوهشگر: بی بی زهرا سیدالحسینی طبسی

سوال در برزخ و قیامت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات 1393
  بی بی زهرا سیدالحسینی طبسی   عباس جوارشکیان

سوال در برزخ (قبر)، و قیامت، یکی از ضروریات مذهب تشیع محسوب می شود. بررسی اینکه فلسفه و مقصود از سوال چیست؟ پرسشگران چه کسانی هستند؟ پرسش شوندگان چه کسانی هستند؟ سوالات از چه اموری است؟ محور های کلی و اصلی این رساله است. ما حصل این پژوهش این است که هدف از پرسش در برزخ، برای این است که خود انسان متوجه گردد چه کرده و مستوجب چه پاداشی است؛ و فلسفه سوال در برزخ (قبر) ظهور باطن و دل انسان است. در خصوص پرسشگران قبر مضمون کلی این روایات چنین است که انسان بعد از مرگ دو ملک نزد او آمده و از او سوالاتی می کنند. از جمله فرشتگان وارد در راوایات: رویان، فتان القبور، نکیر و منکر، بشیر مبشر؛ که هر کدام از این فرشتگان نسبت به دو طائفه مومن و کافر متفاوتند. در خصوص پرسش شوندگان در برزخ: از مومن محض و کافر محض، به تفصیل پرسش خواهد شد، امّا از آن کسانی که ضعیف العقل اند، بطور اجمال، از کفر و ایمان باز جوئی می شوند. و همچنین مقصود از برپا نمودن محکمه حساب و سوال در قیامت این است که صفت عدالت خداوند ظهور تام و کامل یافته و عدل الهی برای همگان آشکار گردد. سوال شوندگان در قیامت، شامل سوال از پیامبران و امامان و هم شامل سایر مردم می شود. با توجه به آیات و روایات وارده حسابگری اعمال در قیامت اگر چه در اصل از آن خداوند است، اما خداوند متعال آن را به دیگران نیز واگذار می نماید. با توجه به روایات وارده، سوالات در برزخ، از امور کلی مانند: توحید، نبوت، دین و قبله است. و سوالات در قیامت، از امور کلی و جزئی مانند: سوال از نعمت های الهی، سوال از واجبات، و ... است.