نام پژوهشگر: مریم هوری

بازنمایی زندگی زنان ایرانی در سینما
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی 1393
  مریم هوری   [جلیل کریمی

در این پایان نامه سعی شده است تا به این امر پرداخته شود که بازنمایی زندگی زنان در سینمای ایران در دهه ی 80 چگونه است و چه گفتمانی – گفتمان مردسالاری یا فمینیستی- بر آن مسلط است. بر این اساس سعی شده است با استفاده از نظریه ی فمینیستی، چگونگی بازنمایی زنان در فیلم های این دهه مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس این نظریه، تصویر فرهنگی زنان در رسانه های جمعی در جهت حمایت و تداوم تقسیم کار جنسی و تقویت مفاهیم پذیرفته شده درباره ی «زنانگی» (feminity) و «مردانگی» (masculinity) به کار می رود. از نظر آنان چنین تصویری از زنان در رسانه های جمعی، دارای وجهه ای ایدئولوژیک برای تداوم مناسبات مردسالارانه بوده است. در این پایان نامه از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف استفاده شده است. این روش شامل سه مرحله وابسته به هم یعنی1- توصیف متن (?آشکارسازی گزاره ها و مواضع ایدئولوژیک متن?) 2- تفسیر (?نشان دادن تعامل بین متن و بافت?) و ?- تبیین (?تأثیر دو سویه ساختارها بر گفتمان و گفتمان بر ساختارها?)، است. همچنین فیلم های انتخاب شده در این دهه با این شروط انتخاب شده که به مسائل زنان پرداخته باشد، ژانر درام و از کارگردانانی با موضع گفتمانی متفاوت باشند و برای هر سال یک فیلم انتخاب شده است. جهت تحلیل فیلم ها دو دوره از همدیگر متمایز شده است که این دو دوره شامل دوره اول که مصادف با گفتمان سیاسی اصلاحات(1380-1383) و دوره دوم همزمان با گفتمان سیاسی اصول گرا (1384-1389) می باشد. تحلیل فیلم ها نشان می دهد که از 10 فیلم مورد بررسی، 6 فیلم( 2 فیلم از 4 فیلم در دوره اول و 4 فیلم از 6 فیلم در دوره دوم) بر اساس گفتمان فمینیستی ساخته شده است و این نکته تأثیر غالب سیاست های گفتمان سیاسی اصلاحات و سبک و روش فیلمسازی کارگردانان، در تغییر روند بازنمایی زنان در فیلم ها به سمت و سوی دنیای مدرن و گفتمان فمینیستی را نشان می دهد.