نام پژوهشگر: محمد باقری نژاد
محمد باقری نژاد محمد رضا نقصان محمدی
مجموعه های زیارتی بخش مهمی از سرمایه های فرهنگی و اجتماعی بافتهای شهری را تشکیل داده و به عنوان مراکزی به حساب میآیند که در شکلگیری بافت پیرامونی خود تأثیرگذاراند.در بافتهای تاریخی این شکلگیری تدریجی دارای اجزا و عناصری است که موجب برقراری ارتباط و پیوند میان مرکز زیارتی با بافت پیرامونی خود میشود. به مرور زمان این بافتهای تاریخی رو به فرسودگی کالبدی و عملکردی نهاده اند. مجموعه حرم مطهر امام رضااع( هسته مرکزی رشد و گسترش بافت تاریخی شهر مشهد به حساب میآید. در شرایط حاضر با اجرایی شدن طرح نوسازی در این محدوده، تغییراتی گسترده، بدون توجه به مفاهیم مرتبط با زیارت، در حال انجام است. محدوده چهارباغ در در این محدوده به دلیل دارابودن بیشترین درصد کاربریهای مذهبی مانند حسینیه و تکایا، به عنوان بخشی بااهمیت در دسترسی و مجاورت با حرم مطهر شناخته می شود. پژوهش حاضر، مطالعهای در رابطه چگونگی دستیابی به برقراری ارتباط و پیوند میان مجموعههای زیارتی با بافت پیرامونی از طریق فضاهای عمومی واسط و با نگاه به ویژگیهای این پیوند در گذشته بافت تاریخی مشهداست. در این مطالعه از طرفی به تبیین مفهوم زیارت و ضرورت ایجاد فضاهایی واسط برای آنها پرداخته شده واز طرف دیگر با بررسی مفهوم فضاهای عمومی و پیوند تلاش شده تا کیفیتهای مطلوب در رابطه با برقراری پیوند توسط فضاهای عمومی واسط بیان شود. بدین منظور بررسی نمونه های اجراشده، به فضاهای واسط پیونددهنده میان مجموعه حرم مطهر و بافت تاریخی شهر مشهد پرداخته شده است.