خلیج فارس و تحولات آن در حدفاصل قرون شانزدهم تا بیستم میلادی، مطابق با دوره صفویه تا دوره پهلوی، از چنان اهمیتی برخوردار بوده و هست که نمی توان بدون شناخت و بررسی آن به تحلیل و بررسی تحولات معاصر آن پرداخت. یکی از مباحث مهم در تحولات خلیج فارس در فاصله ی بین دوره صفویه تا دوره پهلوی موضوع بنادر خلیج فارس و رقابت های آنان با یکدیگر است. بندر بصره در دوره ی زمانی موردبحث، نه فقط یکی از قطب ها و کانون های مهم تجاری در خلیج فارس بشمار می رفت، بلکه مطمئن ترین نقطه تجاری برای تجار و بازرگانان بنادر خلیج فارس بود.