نام پژوهشگر: مریم تنسخ
مریم تنسخ جمال فیاضی
در این تحقیق به منظور تعیین بهترین تابع توصیف کننده ی منحنی شیردهی شکم اول در گاو نجدی خوزستان از رکوردهای روزآزمون تولید شیر مربوط به دوره ی شیردهی اول که در بین سال های 1369 تا 1392 توسط ایستگاه پشتیبانی گاو نجدی شهرستان شوشتر، جمع آوری شده بود، استفاده شد. رکوردها شامل 2369 داده مربوط به 444 گاو شکم اول بودند. برای تعیین بهترین تابع؛ شش تابع گامای ناقص، ویلمینک، تابع چندجمله ای معکوس، تابع لگاریتمی مختلط، تابع کبی و لی دو و تابع رگرسیون چندجمله ای پیشنهاد شده توسط علی و شفر، مورد ارزیابی قرار گرفتند. تمام توابع با استفاده از رویه ی proc nlin و روش تکرار گاوس نیوتن نرم افزار sas با رکوردهای روزآزمون تولید شیر برازش داده شدند و سپس براساس معیارهای ضریب تبیینr2، ضریب تبیین تصحیح شده، میانگین مربعات خطا، و ضریب آکائیک، با هم مقایسه شدند. نتایج حاصل نشان داد که تابع چندجمله ای معکوس با بالاترین ضریب تبیین و پایین ترین ضریب آکائیک؛ توصیف بهتری از منحنی شیردهی گاوهای نجدی را ارائه می دهد. مقدار پارامتر های a، b و c به ترتیب 4841/4، 2514/0 و 00273/0 برآورد شدند. وراثت پذیری پارامترهای برآورد شده منحنی شیردهی توسط تابع منتخب چندجمله ای معکوس، محاسبه شدند. وراثت پذیری پارامتر a (پارامتر مرتبط با شدت افزایش تولید تا اوج تولید)، b ( میانگین شیب برای منحنی شیردهی)و c (پارامتر مربوط با شدت کاهش بعد از اوج تولید) به ترتیب 120/0 ± 354/0، 11/0 ± 280/0 و 155/0 ± 276/0برآورد شد. وراثت پذیری متوسط حاکی از تأثیر کمتر عوامل محیطی است، بنابرابن با تصحیح اثرات محیطی شناخته شده می توان وراثت پذیری صفات مزبور را افزایش داد. به عبارت دیگر سهم عمده ای از تفاوت های فنوتیپی برای هر صفت در بین جمعیت های گاو های شیری ناشی از تفاوت های محیطی بین آن هاست لذا به منظور افزایش عملکرد و تولید حیوانات توجه عمده به بهبود شرایط محیطی پرورش نظیر بهداشت گله و تغذیه حیوان یک امر ضروری است.