ثی ب?ض زیبثز قب طُ?? ?ب 1 ??ِ?ی اظ ثی ب?ض 1ب ش?ربث? ی? یٌ ا?رز رً 0 ?ر??ی اذرشلا زض ??ذز ? ?بظ ث?ز? 0ً ک?ره 0 آ? 1یذط ?ُ?ری ی? ? اذرشلا زض ش?بث? ی??ر طًث? 1یرسضار 1رب، 1ب ای? د?? 1ف، ا ش ب?لا ?هبض? 1یسض?ا ی?ٌ? آ??ظ? ? ی? س?ا?رس چطثی ?دط?سئی? ثب س?? 0 ث 0 یبکش 0 زض بً 1ف اذشلالار س? ی?س ظ? ی? ج?شلایب? ث 0 زیبثز ر?وطط ثبقرس . ? ثرب زض?ربر ر?ش ر?ق اظ جً?ر?ز ا??? ی?? یب ?س دب?د ث 0 ا??? ی?? 1 ط?ا? ا?ز. ا طُچ 0 ا? ت? زیبثز ثب اکعایف ثی ب?ض 1ربیی ب???رس ?لط?دبسی ? ثی ب?ض 1ب ه ج?ی ?ط?هی 1 ط?ا? ا?ز، ا ب? ک?ر لٌار ?ی?رش س? ی?رس ظ? ی? ب???رس ?روط ??ی?، ?ب 1??بض 1ب غ?شی یٌ، ?س س بٌ ??ی? ? بً 1ف ? ?? 1ب ضز? ???ی زض ا?رذط ب?س?غ ?ط ضا ?یع ???ت ی? ق?ز. زض?اهغ زیبثز ثع?ض ??رشوی یرب ?یط ??رشوی ثرط ث?ریبض اظ ? ط??ٌز 1رب ?ی?ش س? ی?س ظ? ی? اطط صُاقش 0 ? ???ط ث 0 ثط?ظ سییطار ?بذشبض ? ? ط??ٌز زض ز?رش ب? س?ب?ر ی? ی? طُزز ) faiche ,1983 (. ثطا?ب? عُاضقبر ????ز 95 % ?بثربض?ض 1رب ر?طزا? ثر 0 ?رجت بً 1ف س?ساز ا?ذط ،? ق ?یططجی?ی ا?ذط ? یب اذشلا زض هسضر ط شًی ا?ذط ر?ی ثبقرس. طجرن سحویوبسی 0ً ا??ب قس? ا?ز سوطیجرب 6 % اظ ر?طزا? زیربثشی اظ ?ربس?ا?ی 1رب ???ری ض?رغ ر?ی ثط?س) bayasgalan ,2004&faich,2012 (.ثع?ض یً? ??اضو زیبثز ث 0 ز? ز?ش 0 یً? ربز ? ع? ?? سو?ی ی? ق??س. ??اضو بز قب شً?ا?یس?ظ زیبثشی ? ??سض 1یذطا? ??لاض ?یط شًر??ی ? ??اضو کط ?? قب ??ض?دبسی، ?لط?درب سی ? اسط?ا?ر طٌ??ظ ظ?زض? ر?ی ثبقرس. ثطا?رب? قر?ا 1س ?سیس، زض ب?? 1بیی 0ً ثطا ثطططف طًز? ?لائ ? ک? لٌار ?ًسب? س?ر ثر 0 رًبض ر?ی ض?ز ثرطا ? ?? یُط اظ ک? لٌار ط?لا?ی س?ر زیبثز بًکی ?ی?ز ? ?لائ ثب ی?شی زیبثرز اظ کرطز ثر 0 کرطز 1یذط ?ُ?ری ی? 1ب ط?ثر? ثر 0 زی طِ کطم ی? ?ًس. ا ب? زض ا ظًط ??اضز ? ز? ط?ا?? 0 ث 0 دعقی ?کب? 0 ?ظیط دط??قی ? دطذ?ض ا?ز ا ب? ا? ی?? ?اه? 0 ???ٌ ا?ز ثط?ظ اذشلا ش?بث? ی?ی بز ثبقس 0ً ث 0 ا? ب? زیبثشی ???ط ی? ق?ز) krook ,1996&harrissons ,1998 ). ا?? ?? زیبثز ا ط?ی بٌ سب یًس ی? ?ًس رً 0 زض نر?ضر ا ر?ٌب? زض ر?ب? س ر?ب سییرطار ?یططجی?ری ش?بث? ی?ی سهحیح ق?ز. ث 0 ز ی? ??اضو ?ب?جی زاض? 1بیی 0ً زض زض ب?? زیبثز ث 0 رًبض ر?ی ض??رس ا ط??ظ? س ب?ی ظیبز ? 2ز ا?شلبز? اظ زاض? 1ب یُب 1ی 0ً ?لا?? ثرط رًب 1ف ه?رس ذر?? زض ضکرغ ??اضو ثب ی??ی ?بقی اظ اثشلا ث 0 زیبثز ?یع و?طط 1?ش?س، ???ز زاضز ,1998&kelly,1997 (roger 8 ا?شلبز? اظ یُب 1ب? ث 0 ???ا? زاض? اظ 1 ب?? اثشسا س بٌ ثکط ???ز زاقرش 0 ا?رز ? زاض? 1رب یُب 1ی ثطا زض ب?? ثی ب?ض ث 2شطی? عُی? 0 ? بُ 1ی س? 2ب ضا? زض ب?? ث?ز? ا?ز.س?ساز ث?ریبض ظیربز اظ یُب 1ب? ? ?هبض? آ? 2ب اططار زض ب??ی ل?یس قب ذ?ال آ?شی ا ?ًیسا?ی، ضسا ش? 2به، ضس ?ططب?، ضس ی? طٌ?ه ? ای ??ی ظایی زاض?س evans, ,2002 &srinivasan,2005) (.اظ ثی? ای? یُب 1رب? آ??ظ?، یُب 1ی ثب ?ب ? ی?? freulo assa foetida ? اظ سیط? چشطیب? ا?ز 0ً اظ ثررف 1رب ر?ش ق? آ? زض طت ??شی ا?شلبز? ی? ق?ز آ??ظ? ن ?? چ?ج?ب یً ا?ز 0ً اظ ضیک 0 یُب 1ی زاض?یی ث? ی? ایطا? ث 0 ?ب ferula assa- foctida » ا? رِسا? « ?سا?بظ ی? ق?ز. ای? یُب? ثر 0 کبض?ری - ?ب ی?س? ی? ق?ز ? اضسلبع آ? ث 0 س?ز 8 ش?ط ی? ض?س. سط یًجبر ان ی? آ??ظ? قب ضظی? ) 85 68 زضنس(، ن ?? ) 80 زضنس( ? ض??? 1ب ضط?ض ) 5 7 زضنس( ر?ی ثبقرس.ضظی? آ? رب? - کط? ی?ی ا?یس ? ا?شط 1ب آ? قب ?ع ?ًیی سطد? 1ب، ?ً ب?ضی? 1ب ? ?ربیط سطد?? ئیرس 1ب ? ک?روبر ?ً ب?ضی?ی )ک?ییشیسی? ? بً ?? ???? ی?ط زض ن ?? آ??ظ? ??ر?ز زاضز ) &zargari,1996 رًبضیع 0395 (. آ??ظ? زاضا اططار زاض?یی ?ُ?ب ?ُ? ا?ز، ث 0 ???ا? ظ?رب ?هربض?، آ?ر?ظ? زض زض ر?ب? ، زیبثز ثس?? آ?یت ض?ب?س? ث 0 ? ?? 1ب دب? طٌا? و?طط ث?ز? ? ثب?ض بً 1ف ه?س ذ?? ? اکعایف سطقرررح ا??ررر? ی?? زض ر?رر? 1رررب زیررربثشی قرررس? ثرررب آ ?? ?ًرررب? ر?رری رُررطزز (abu-zation,,2010&fateh,2004) . اظ ای? ض? زض ای? د?? 1ف ذ?ال زض ر?ب?ی ?هربض? ا ر?ی آ?ر?ظ? ثرط ا?رذط ب?س?غ?? ? ح?ر?ض 1یذ?کیع ?ُبز زض ?? 1ب ?ًچی ?ط زیبثشی قس? ثب ا?شطدش?ظ?س??ی? ر??ضز ثطض?ری هرطاض ر?ی - یُطز.