نام پژوهشگر: نیلوفر آسایشی دومی
نیلوفر آسایشی دومی عباس کریمی
عقد استصناع شامل سفارش ساخت و تولید چیزی است به قیمت معینکه طبق ویژگیهای مورد توافق در زمان آینده ساخته میشود. باتوجه به اینکه در نظام حقوق اسلامی اخذ ربا منع شده است و در قانون عملیات بانکی بدون ربا یکسری محدودیتهایی در جهت اجرای این هدف شکل گرفته است در نتیجه به منظور رفع محدودیتهای پیشبینی شده در قانون عملیات بانکی بدون ربا میتوان از روشهای غیر ربوی که در دیگر بانکهای اسلامی کشورهای دیگر از جمله مالزی رایج است موسوم به ((بیع استصناع)) استفاده نمود تا از اینطریق محدودیتها و چالشهای فراروی بانکها در تأمین منابع مالی مشتریان خود رفع گردد. کاربرد عقد استصناع در نظام بانکی:1-بانک مجاز است که مطابق عقد استصناع کالائی را بخرد و آن را طی اقساط و یا با پرداخت موجل به خریدار بفروشد به این شیوه اصطلاحاً عقد استصناع فروش گفته میشود2-بانک میتواند بعنوان فروشنده کالائی با اوصاف و شرایط معلوم با خریدار وارد عقد استصناع شده و سپس در مقام خریدار و به موجب یک عقد استصناع موازی با تولیدکننده کالا موصوف قرارداد استصناع امضاء نماید به این شیوه اصطلاحاً عقد استصناع موازی گفته میشود.به نظر می رسد شبکه بانکی با اعطای تسهیلات در قالب عقد استصناع میتواند به شکوفائی تولید داخلی در بخش های صنعت و معدن، مسکن و کشاورزی و غیره کمک قابل ملاحظه ای نماید چرا که امروزه ریشه بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور را می توان در عدم تخصیص بهینه منابع شبکه بانکی به تولیدکنندگان و فعالان بخشهای مختلف اقتصادی دانست که با ورود عقد استصناع در نظام بانکی کشور جمهوری اسلامی ایران از حداکثر ظرفیت های بانکداری اسلامی در زمینه تخصیص بهینه منابع به بخشهای مختلف استفاده خواهد شد.