نام پژوهشگر: حسن خادم‌نیک

بررسی تطبیقی سیمای پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) در شعر دعبال خزاعی و قوامی رازی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده ادبیات 1393
  حسن خادم نیک   علی اصغر روان شاد

از جمله موضوع های مهمی که همواره در کانون توجّه شاعران کلاسیک عربی و فارسی قرار داشته، سیمای پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) بوده است تا جایی که این مهم در اشعار بسیاری از آن ها، بسامد بالایی داشته و همواره زینت بخش دیوان شاعران و کتب فرزانگان بوده است، به طوری که کمتر دیوان شعری را می توان یافت که قطعه شعری در مدح پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) مکرم ایشان در آن ثبت نشده باشد. «دعبل خزاعی» و «قوامی رازی» از جمله ی این شاعران هستند. این دو شاعر نه تنها در بلاد خود، بلکه در سایر بلاد نیز به مدح و رثای اهل بیت(ع) نامور شدند. در شعر آن دو مانندگی ها و همسان اندیشی ها و درون مایه های یکسانی در مورد پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) دیده می شود. از این رو، این نوشتار بر آن است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به مقایسه ی این سروده ها در دیوان دو شاعر و بیان شباهت ها و بعضاً تفاوت دیدگاه ها در این اشعار بپردازد. مهم ترین یافته های این نوشتار نشان می دهد که هر دو شاعر با بهره گیری از آیات و احادیث و پرهیز از هرگونه اغراق در سخن، محبّت و تعلق خاطر خود را به پیروی از پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) ابراز داشته و سعی کرده اند خصال والا و مناقب آنان را ترسیم کنند. مدح پیامبر اکرم(ص)، امام علی(ع)، امام حسین(ع)، امام رضا(ع) و حضرت مهدی(عج) از مهم ترین درونمایه های اشعار شاعران مورد نظر به شمار می رود. کلمات کلیدی: دعبل خزاعی، قوامی رازی، پیامبر اکرم (ص)، اهل بیت(ع)، شعر مذهبی، ادبیّات تطبیقی.