. موسس این سلسله شاه اسماعیل اول، تغییر مهمی در جغرافیای سیاسی منطقه غرب آسیا به وجود آورد. به ثمر نشستن قیام شاه اسماعیل در سال 907 ق پس از دو قرن فعالیت شیوخ صفوی و تشکیل سلسله صفویه در واقع نقطه عطفی در تاریخ ایران بود. برخی از پژوهشگران جدید بر این باور تکیه دارند که پیوند دین و دولت تنها از دوره شاه اسماعیل در ایران به وجود آمده است، در صورتیکه تقریباً همه دولت های قبل از صفویه نیز چنین بوده اند. تنها نکته تازه در مورد حاکمیت دینی صفویه، عملکرد انقلابی شاه اسماعیل برای براندازی حاکمیت فکری و سیاسی دولتمردان گذشته بوده است.به هر حال این سوال مطرح است که بازتاب شخصیت و عملکرد شاه اسماعیل اول موسس سلسله صفوی، در جامعه ایران عصر صفوی تا چه حد و پایه ای بوده است؟ برخی بر این باورند که شخصیت ها یا قهرمانان در واقع عامل محرک تاریخ و تحولات تاریخی هستند. اگرچه این داوری اکنون تا اندازه ای رنگ باخته است اما همچنان از موضوعات چالش برانگیز به حساب می آید. سوال دیگری که پیش می آید این است که جایگاه و نقش شاه اسماعیل به عنوان موسس سلسله صفویه و تغییر ساختاری جامعه چگونه تعریف می شود.