امروزه آیین دادرسی مدنی بر پایه ی اصول و ویژگی هایی فرآیند حل و فصل کردن اختلافات را طی می کند که از ارزش جهانی برخوردارند. این اصول، قواعد حاکم بر اراده ی انسان می باشند و عدالت در دادرسی را به گونه ای تضمین می کنند که حتی اگر در هیچ متنی مقرر نگردیده باشند، بر سراسر دادرسی حکومت دارند. بخشی از این اصول موجب تضمین عملکرد منصفانه دادگاه می باشند. مانند: اصل استقلال دادگاه، اصل بی طرفی دادرس، اصل مستدل و مستند بودن آراء قضایی، اصل علنی بودن دادرسی، اصل معقول بودن زمان دادرسی و اصل معقول بودن هزینه ی دادرسی. بخش دیگری از این اصول، مربوط به عملکرد منصفانه اصحاب دعوای مدنی است که عبارتند از: اصل تسلیط اصحاب دعوای مدنی، اصل تناظر و رعایت حقوق دفاعی و اصل تغییر ناپذیری موضوع دعوا. از سوی دیگر، اصل تشریفاتی بودن دادرسی و اصل کتبی و شفاهی بودن آن به همراه اصل بی طرفی قواعد دادرسی، نمودار ویژگی های دادرسی عادلانه می باشند