نام پژوهشگر: ناهید ریاحی فر
ناهید ریاحی فر سید محمد حجتی
چکیده: بمنظور بررسی اثر جاده های جنگلی بر تنوع پوشش گیاهی و خصوصیات خاک تحقیقی در جنگل های نکا-ظالمرود صورت گرفته است. تعداد 60 قطعه نمونه در شرایط مشابه با روش نمونه برداری انتخابی در بالا و پایین جاده با سطح 400 متر مربع (20×20) جهت برآورد پوشش گیاهی (پوشش علفی و زادآوری درختی) و اندازه-گیری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بکار گرفته شد. شاخصهای تنوع زیستی با استفاده از نرم افزارهای past و ecological methodology محاسبه شد. نتایج آزمون های تجزیه واریانس دوطرفه نشان داد که با افزایش فاصله از جاده میزان تنوع پوشش علفی (در سطح 99 درصد) و زادآوری درختی (در سطح 95 درصد) کاسته می-شود و در 20 متر اول بیشتر از 20 متری های دوم و سوم است. تنوع پوشش گیاهی برداشت شده در پایین جاده (با سطح اطمینان 99 درصد) بیشتر از بالای جاده بدست آمد. میزان آهک، رطوبت، در 2 عمق 10-0 سانتی متر و 20-10 سانتی متر و فاصله های مختلف از جاده اختلاف معنی داری را نشان نداد. میزان جرم حجمی ظاهری نیز در ارتباط با فاصله از جاده معنی دار نبود. مقدار نیتروژن کل در 20 متر اول پایین جاده (در سطح 99 درصد) بطور معنی داری بیشتر از 20 متر دوم بدست آمد. اسیدیته خاک با افزایش فاصله از جاده (در سطح 99 درصد) افزایش معنی دار یافته است. میزان کربن آلی در عمق 10-0 سانتی متر (با سطح اطمینان 99 درصد) بیشتر از عمق 20-10 سانتی متر بدست آمد. میزان منیزیم تبادلی، کلسیم تبادلی و هدایت الکتریکی در 20 متر اول (در سطح معنی داری 99 درصد) بیشتر از 20 متر دوم و سوم بدست آمد. یون کلسیم تبادلی در عمق 10-0 سانتی متر (در سطح معنی داری 99 درصد) میزان بیشتری را از عمق 20-10 سانتی متر نشان داد. گونه های rubus caesius l. و carex sylvatica در کنار جاده با فراوانی بالاتر مستقر شده اند. آزمون pca نشان داد که تغییرات تنوع زیستی در فاصله 20-0 متر اول از جاده اتفاق می افتد و بترتیب مشخصه های آهک، منیزیم تبادلی، نیتروژن کل، هدایت الکتریکی، کلسیم تبادلی و اسیدیته خاک بیشترین اثر را بر تنوع زیستی دارد. کلمات کلیدی: غنا، یکنواختی، خصوصیات خاک، جاده ، pca.