نام پژوهشگر: نیره‌سادات موسوی‌راد

ویژگی های زبانی تفسیر قرآن پاک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ 1392
  نیره سادات موسوی راد   سهیلا صلاحی مقدم

تفسیر قرآن پاک بخش بسیار کوتاهی از تفسیر کل قرآن و در بر گیرنده ی آیات 65 تا 151 سوره ی بقره است . مؤلف و زمان تألیف این اثر به طور دقیق معلوم نیست اما ویژگیهای زبانی آن با بعضی کتب قرن 4 و¬5 مشابهت دارد¬ و این نشان دهنده ی اصالت و کهن بودن متن است. بر همین اساس می¬توان گفت شاید مؤلف آن هم در همین زمان می زیسته است¬. ولی از نظر رسم¬الخط، باید آن را بیشتر متعلق به قرن 5¬¬¬ و 6 دانست¬. در این پژوهش کوشش شده است با بررسی واژگان از وجوه مختلف مانند ساختار، دستور و سبک نگارش ، تفسیر قرآن پاک ار نظر ویژگی¬های زبانی بررسی شود¬.علاوه بر این همواره واژگانی که ریشه در زبان های پیش از اسلام داشته اند¬،¬ به طور خاص مورد توجه قرار گرفته اند¬. واژگان فارسی قرآن پاک حدود 70% آن را تشکیل می دهند اما از آنجا که متن تفسیری است¬،¬ ناگزیر تعداد واژگان عربی و قرآنی آن نیز قابل توجه است¬. در این متن 15-16 فعل متروک و نیمه¬متروک دیده می شود که 7 مورد آنها ریشه در زبانهای پیش از اسلام دارند¬. منظور از فعل نیمه¬مترو ک فعلی است که با کمی تغییر¬، در فارسی امروز کاربرد دارد¬. آرایه های ادبی نیز مورد بررسی قرار گرفته اند که البته بسیار محدود هستند¬. روش کار از نوع توصیفی - تحلیلی است¬. نتیجه ی پژوهش انجام شده نشان می دهد که مؤلف تفسیر پاک¬، واژگان معاصر خود را فراوان به کار برده است¬ و از این جهت سبک دوره ی خود را دارد و در عین حال صاحب سبک فردی است¬، هم از جهت تکرار واژگانی که تبدیل به ویژگی سبکی کتاب شده¬اند وهم از جهت کاربرد کلماتی که برای آنها کاربرد مشابه پیدا نشده ویا بسیار نادراست¬. نثر این اثر¬، اگرچه در مواردی نشانه¬هایی از نثر بینابین دارد¬،اما در مجموع به نثر مرسل نزدیک¬تر است¬.