نام پژوهشگر: عطیه‌سادات طباطبایی شهرآباد

اثربخشی درمان فراشناختی بر اضطراب، افسردگی و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم تربیتی 1392
  عطیه سادات طباطبایی شهرآباد   زهره سپهری شاملو

سندرم روده تحریک پذیر یکی از شایع ترین اختلالات کارکردی دستگاه گوارش است که به علت ایجاد درد مزمن، احساس ناراحتی اثرات منفی بر کیفیت زندگی می گذارد. بنابراین بررسی تأثیر درمان های روانشناختی بر این اختلالات از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی درمان فراشناختی بر اضطراب، افسردگی و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر بود. این پژوهش به روش پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. پرسشنامه افسردگی بک نسخه دو (bdi-ii) و پرسشنامه اضطراب بک (bai) به عنوان مقیاس غربالگری مقیاس بیمارستانی اضطراب و افسردگی (hads) و پرسشنامه زمینه یابی سلامت- فرم کوتاه (sf-36) به عنوان مقیاس سنجش در پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. 22نفر زن (سن: 36/7=m؛ 9/99=sd) از بیماران مراجعه کننده به متخصص داخلی که نمره پرسشنامه افسردگی بک نسخه دو (bdi-ii) آنها بین 13 تا 28 و پرسشنامه اضطراب بک (bai) آنها از هشت تا 25 بود به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. پس از تکمیل پیش آزمون، گروه مداخله هشت جلسه تحت درمان فراشناختی قرار گرفتند. داده ها با روش تحلیل کوواریانس تک متغیره توسط نرم افزار 21- spss، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل، کاهش معناداری را در اضطراب و افسردگی و بهبود قابل توجهی در شش خرده مقیاس از هشت خرده پرسشنامه زمینه یابی سلامت- فرم کوتاه (36- sf) که عبارتند از: محدودیت ایفای نقش ناشی از وضعیت سلامت جسمانی، محدودیت ایفای نقش ناشی از مشکلات هیجانی، خستگی یا نشاط، سلامت عاطفی، عملکرد اجتماعی، درد نشان داد؛ اما در دو خرده مقیاس عملکرد جسمانی و سلامت عمومی تفاوت معناداری بین دو گروه یافت نشد. براساس نتایج پژوهش بکارگیری درمان فراشناختی می تواند در کاهش اضطراب، افسردگی و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر موثر باشد.