نام پژوهشگر: بیتا مروجالاحکامی
فاطمه صفریان مهدی قیصری
در شرایط کمبود آب و حجم انبوه تولید پساب در کشور ضرورت دارد پساب تصفیه شده برای آبیاری مورد استفاده قرار گیرد. امروزه سیستم های آبیاری قطره ای با راندمان بالا و مشکلات کم زیست محیطی نسبت به سایر روش های آبیاری، کاربرد پساب را تسهیل کرده اند. اما بزرگترین مشکل در این سیستم ها هنگام کاربرد پساب گرفتگی قطره چکان ها است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی کارایی تزریق متناوب کلر در سیستم آبیاری قطره ای برای جلوگیری از گرفتگی بیولوژیکی دو نوع قطره چکان تنظیم فشاری با تکنولوژی ساخت متفاوت تحت کاربرد پساب تصفیه شده می باشد. تیمارهای آزمایشی شامل سه غلظت کلر (10، 15، 20 میلی گرم در لیتر)، دو نوع قطره چکان،) pcj 2 لیتر در ساعت، رو ی خط( و uniram (3/5لیتر در ساعت، داخل خط)، دو نوع فیلتر (ژئوتکستایل-دیسکی و دیسکی) بودند. 12 تیمار آزمایشی برای مدت 6 ماه به مدت 600 ساعت مورد آزمایش قرار گرفتند. شاخص های مورد بررسی شامل، یکنواختی پخش (eu)، یکنواختی پخش مطلق (eua)، ضریب یکنواختی کریستیانسن (uc)، ضریب یکنواختی آماری (us)، دبی نسبی (dra) بودند. شاخص های مذکور در کل دوره آزمایش 9 بار پس از 72 ساعت آبیاری اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد در مرحله 6 (400 ساعت پس از آبیاری) اثر کلر روی تمامی شاخص ها در سطح یک درصد معنا دار بود. اثر متقابل قطره چکان-فیلتر در سطح پنج درصد بر شاخص های eua و us و اثر متقابل کلر-قطره چکان در سطح 5 درصد روی شاخصuc معنی دار بود. غلظت کلر 15 میلی گرم در لیتر در تیمار فیلتر دیسکی در قطره چکان pcj و غلظت کلر 20 میلی گرم در لیتر در تیمار فیلتر ژئوتکستایل-دیسکی در قطره چکان uniram به عنوان تیمارهای برتر معرفی شدند. بیشترین میزان کاهش شاخص یکنواختی برای قطره چکان pcj، برابر با 12/92% و برای قطره چکان uniram برابر با 5/94% در کاربرد فیلتر دیسکی و غلظت کلر 20 میلی گرم در لیترمشاهده شد. بیشترین میزان افزایش شاخص یکنواختی برای قطره چکان pcj، برابر با 1% و برای قطره چکان uniram برابر با 5/1% در کاربرد فیلتر ژئوتکستایل-دیسکی و غلظت کلر 15 میلی گرم در لیترمشاهده شد. کاربرد فیلتر ژئوتکستایل-دیسکی موجب بهبود شاخص های یکنواختی در دو نوع قطره چکان شد. درکل عملکرد دو نوع قطره چکان در مدت آزمایش خوب ارزیابی شد. برای مدیریت دقیق گرفتگی بیولوژیکی باید برای هر منبع پساب و هر نوع قطره چکان، غلظت تزریق کلر بصورت مستقل تعیین شود.